Του Συμεών Σολταρίδη
Από Θεού άρξασθαι, δηλώνει η Εκκλησία. Οπότε μετά την εορταστική ανάπαυλα ξεκινάμε το πρώτο άρθρο της χρονιάς με το Ουκρανικό και την Αυτοκεφαλία που παραχώρησε το Φανάρι σε αυτό, όπως έκανε εξάλλου και στις άλλες Εκκλησίες που το είχαν ζητήσει. Άλλες Εκκλησίες οι οποίες ακολούθησαν τα του Κανονικού Δικαίου και άλλες ετσιθελικά, αντικανονικά και ημι-αντικανονικά πήραν την Αυτοκεφαλία.
Σε μερικές ημέρες θα παραδοθεί στο Φανάρι ο Τόμος της Αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας, εν μέσω κλιμακούμενων αντιδράσεων του Πατριαρχείου Μόσχας και πολιτικών της πολιτικής ηγεσίας, η οποία έφθασε σε σημείο να κατηγορήσει τον Οικουμενικό Πατριάρχη για «χρηματισμό», ενώ ο κ. Κύριλλος να απευθύνει επιστολή που μεταξύ άλλων έγραφε στον κ. Βαρθολομαίο, ότι «δεν θα φέρει μελλοντικά τον τίτλο του Πρώτου».
Και εκτός από τους απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς, ενδεχόμενα ξεχνώντας τα ιστορικά δεδομένα πώς απέκτησε το Αυτοκέφαλο το πέμπτο Πατριαρχείο στα Δίπτυχα, το Πατριαρχείο Μόσχας από το Φανάρι, ξεκίνησε σειρά κινήσεων κατά του Φαναρίου με πρώτο την δημιουργία νέων Εξαρχιών στην Δυτική Ευρώπη και Νοτιοανατολική Ασία, περιοχές που κατά τον 28ο Κανόνα της Δ΄Οικουμενικής Συνόδου αποτελούν διασπορά και κανονικό έδαφος του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Όσο για το γεγονός ότι το Φανάρι ίδρυσε Εξαρχία Δυτικής Ευρώπης για τους Ρώσους που βρίσκονταν εκτός Ρωσίας και για τις Εξαρχίες που υπάρχουν κυρίως των Σλαβικών Εκκλησιών αυτό δεν σημαίνει τίποτε άλλο από την ανοχή του Φαναρίου υπέρ των Ορθοδόξων, ασπαζόμενο τη ρήση «μια ποίμνη , εις ποιμήν», αφού το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι το Πρώτο.
Η Μόσχα όμως εποφθαλμιούσε το «πρωτόθρονο» από την εποχή της Αλώσεως, με το πρόσχημα ότι ο νέος Ρώσος αυτοκράτορας προστατεύει τους Ορθοδόξους όλου του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που βρίσκονται στην επικράτεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ζητούσε επισταμένα η Μόσχα την Εκκλησιαστική ανύψωση, συνεπικουρούμενη από την πολιτική , οπότε το 1589 έλαβε την Αυτοκεφαλία από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Ιερεμία τον Β΄.
Με την πάροδο των ετών καλλιέργησε την προστασία των Ορθοδόξων και τα περί «τρίτης Ρώμης», όταν θεώρησε ότι το Φανάρι αποδυναμώθηκε, λησμονώντας όμως ότι το πλήρωμα του βρίσκεται διασκορπισμένο στα πέρατα της Οικουμένης. ‘Ετσι κάπως, ερμηνεύεται η θεωρία της ανύπαρκτης «τρίτης Ρώμης», όπου πολύ σωστά ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος αντικρούοντας αυτή την θεωρία δηλώνει ότι δεν μπορεί να υπάρξει «Τρίτη Ρώμη» αφού δεν υπήρξε « δεύτερη» και ότι η μέν πρώτη Ρώμη είναι η «παλαιά», ενώ η Κωνσταντινούπολη είναι η «νέα».
Πάντως την θεωρία αυτή ενστερνίσθηκε και η σημερινή πολιτειακή ηγεσία της Ρωσίας, πιστεύοντας ότι είναι κληρονόμοι της πολιτικής και πολιτιστικής παράδοσης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Η επιθετική πολιτική του Κύριλλου έγινε εντονότερη και ολοφάνερη με την αντίθεση της στην Οικουμενικότητα του Φαναρίου, όπως σημειώνει η Αναστασία Μητροφάνοβα.
Η αποδοχή, ιδιαίτερα, της άποψης του προέδρου Πούτιν για δημιουργία κοιτίδων πολιτισμού εκτός Ρωσίας , έδωσε το «δικαίωμα» στον αυλόγυρο του Μόσχας να ιδρύσει νέες ενορίες στην διασπορά και με την πολιτική στήριξη της πολιτικής ηγεσίας να αποστείλει ιδίως στην Ευρώπη κληρικούς ξενόγλωσσους και αντιμάχεται, ανταγωνίζεται το Οικουμενικό Πατριαρχείο δημιουργώντας πολυεθνικές ενορίες. Για να γίνει δε πιο κατανοητή η συνεργασία Ρωσικής πολιτικής και εκκλησιαστικής εξουσίας θα φέρουμε το παράδειγμα του νέου ρωσικού καθεδρικού και του νέου κέντρου ρωσικής γλώσσας και πολιτισμού, ότι βρίσκονται στον ίδιο χώρο, ιδιοκτησίας της Ρωσικής Πρεσβείας, στο Παρίσι.
Εν κατακλείδι να αναφερθούμε στην πρόσφατη επιστολή του Πατριάρχη Κυρίλλου που απέστειλε προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη, στον οποίο μεταξύ των πολλών απειλητικών εκφράσεων του, του γράφει ότι «θα πάψει να είναι ο πρώτος στον Ορθόδοξο κόσμο».
Είναι πρωτόγνωρο στην Εκκλησιαστική ιστορία, ιδιαίτερα για τον Πατριάρχη Μόσχας, να ομιλεί με γλώσσα που δεν συνάδει με τα Εκκλησιαστικά δρώμενα και να απειλεί με σχίσμα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, επειδή για αρκετά χρόνια στήριξε, πολιτικά και εκκλησιαστικά, κάποιο Πατριαρχείο ή κάποιες Σλαβικές Εκκλησίες και να καταφέρεται εναντίον του Πρώτου.
Και καταλήγει στο άρθρο του ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου, που δημοσιεύθηκε στο Ortodoxia Info στις 2/10/2018, λέγοντας «Ὅποιος ὑπονομεύει τόν ἱερό θεσμό τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, μέ ὁποιονδήποτε τρόπο, ὁ ὁποῖος θεσμός καθιερώθηκε ἀπό τό Ἅγιον Πνεῦμα στίς Οἰκουμενικές Συνόδους, αὐτός θά ἀποτύχη σέ ὅλους τούς χρόνους καί σέ ὅλα τά ἐπίπεδα. Γιατί δέν πρέπει νά ὑπερβαίνουμε τά ὅρια «ἅ ἔθεντο οἱ Πατέρες ἡμῶν».
Αναμένει λοιπόν ο Ορθόδοξος κόσμος τι απάντηση θα δώσουν οι Ορθόδοξες Εκκλησίες στην επιστολή που θα τους αποστείλει ο Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας. Στο μεταξύ η σιωπή της Ελλαδικής Εκκλησίας, προβληματίζει το πλήρωμα για την θέση που θα λάβει, μετά ιδιαίτερα την μη μνημόνευση στα δίπτυχα του Μητροπολίτη Επιφανίου.
