Στόχοι του προγράμματος
1.Το πρόγραμμα έχει τον ακόλουθο γενικό στόχο: να στηρίξει τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ευρωπαϊκής οικονομίας και κοινωνίας και να μεταφέρει τα οφέλη της στους Ευρωπαίους πολίτες και επιχειρήσεις. Το πρόγραμμα θα:
α)ενισχύσει τις δυνατότητες της Ευρώπης σε βασικούς τομείς της ψηφιακής τεχνολογίας μέσω της ανάπτυξης μεγάλης κλίμακας,
β)διευρύνει τη διάδοσή τους και θα τις προωθήσει σε τομείς δημόσιου συμφέροντος και στον ιδιωτικό τομέα.
2.Το πρόγραμμα θα έχει πέντε συγκεκριμένους στόχους:
α)Ειδικός στόχος 1: Υπολογιστική υψηλών επιδόσεων
Η δημοσιονομική παρέμβαση της Ένωσης στο πλαίσιο του Ειδικού Στόχου 1. Η υπολογιστική υψηλών επιδόσεων θα πρέπει να επιδιώκει τους ακόλουθους επιχειρησιακούς στόχους:
α)να αναπτύσσει, να συντονίζει σε επίπεδο Ένωσης και να θέτει σε λειτουργία μια ολοκληρωμένη, παγκόσμιας κλάσης υποδομή υπερυπολογιστών εξακλίμακας 76 και δεδομένων στην Ένωση, η οποία θα είναι προσβάσιμη σε δημόσιους και ιδιωτικούς χρήστες σε μη κερδοσκοπική βάση, καθώς και για σκοπούς έρευνας με δημόσια χρηματοδότηση·
β)να αναπτύσσει έτοιμη προς χρήση/λειτουργική τεχνολογία που προέρχεται από έρευνα και καινοτομία για την οικοδόμηση ενός ολοκληρωμένου ενωσιακού οικοσυστήματος υπολογιστικής υψηλών επιδόσεων, το οποίο θα καλύπτει το σύνολο των τμημάτων της επιστημονικής και βιομηχανικής αξιακής αλυσίδας, συμπεριλαμβανομένων του υλισμικού, του λογισμικού, των εφαρμογών, των υπηρεσιών, των διασυνδέσεων και των ψηφιακών δεξιοτήτων·
γ)να αναπτύσσει και να θέτει σε λειτουργία υποδομές μεταεξακλίμακας 77, συμπεριλαμβανομένης της ενοποίησής τους με τεχνολογίες κβαντικής υπολογιστικής και να αναπτύσσει νέες υποδομές έρευνας για την επιστήμη της υπολογιστικής.
β)Ειδικός στόχος 2: Τεχνητή Νοημοσύνη
Η δημοσιονομική παρέμβαση της Ένωσης στο πλαίσιο του Ειδικού Στόχου 2. Η τεχνητή νοημοσύνη επιδιώκει τους ακόλουθους επιχειρησιακούς στόχους:
α)να δημιουργήσει και να ενισχύσει τις βασικές ικανότητες τεχνητής νοημοσύνης στην Ένωση, συμπεριλαμβανομένων των πόρων δεδομένων και των βιβλιοθηκών αλγορίθμων σύμφωνα με τη νομοθεσία περί προστασίας των δεδομένων·
β)να καταστήσει προσβάσιμες τις δυνατότητες αυτές σε όλες τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες διοικήσεις·
γ)να ενισχύσει και να δικτυώσει τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις δοκιμών και πειραματισμού τεχνητής νοημοσύνης στα κράτη μέλη.
γ)Ειδικός στόχος 3: Κυβερνοασφάλεια και εμπιστοσύνη
Η δημοσιονομική παρέμβαση της Ένωσης στο πλαίσιο του Ειδικού Στόχου 3. Η Κυβερνοασφάλεια και εμπιστοσύνη έχει τους ακόλουθους επιχειρησιακούς στόχους:
α)να στηρίξει, από κοινού με τα κράτη μέλη, την παροχή προηγμένου εξοπλισμού, εργαλείων και υποδομών δεδομένων για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο σε πλήρη συμμόρφωση με τη νομοθεσία περί προστασίας δεδομένων·
β)να στηρίζει τη βέλτιστη χρήση των ευρωπαϊκών γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων που σχετίζονται με την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο·
γ)να διασφαλίσει την ευρεία ανάπτυξη των πιο σύγχρονων λύσεων για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο σε όλους τους τομείς της οικονομίας·
δ)να ενισχύσει τις δυνατότητες εντός των κρατών μελών και του ιδιωτικού τομέα για να τους βοηθήσει να τηρήσουν την οδηγία (ΕΕ) 2016/1148 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Ιουλίου 2016, σχετικά με μέτρα για υψηλό κοινό επίπεδο ασφάλειας συστημάτων δικτύου και πληροφοριών σε ολόκληρη την Ένωση .
δ)Ειδικός στόχος 4: Προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες
Η δημοσιονομική παρέμβαση της Ένωσης στο πλαίσιοτου Ειδικού Στόχου 4. Οι Προηγμένες ψηφιακέςδεξιότητες θα στηρίξουν την ανάπτυξη προηγμένων ψηφιακών δεξιοτήτων σε τομείς που στηρίζονται από αυτό το πρόγραμμα, συμβάλλοντας έτσι στην αύξηση της ευρωπαϊκής δεξαμενής ταλέντων, προωθώντας τον καλύτερο επαγγελματισμό, ιδίως όσον αφορά την υπολογιστική υψηλών επιδόσεων, τις αναλύσεις μαζικών δεδομένων, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, τις τεχνολογίες κατανεμημένου καθολικού, την ρομποτική και την τεχνητή νοημοσύνη. Η δημοσιονομική παρέμβαση έχει τους ακόλουθους επιχειρησιακούς στόχους:
α)στήριξη του σχεδιασμού και της υλοποίησης μακροπρόθεσμων προγραμμάτων κατάρτισης και κύκλων σπουδών για σπουδαστές, επαγγελματίες της πληροφορικής και το εργατικό δυναμικό·
β)στήριξη του σχεδιασμού και της υλοποίησης βραχυπρόθεσμων προγραμμάτων κατάρτισης και κύκλων σπουδών για επιχειρηματίες, διευθυντικά στελέχη μικρών επιχειρήσεων και το εργατικό δυναμικό·
γ)στήριξη της κατάρτισης στον χώρο εργασίας και πρακτικής άσκησης για φοιτητές, νέους επιχειρηματίες και αποφοίτους.
Ανάπτυξη, βέλτιστη χρήση της ψηφιακής δυνατότητας και διαλειτουργικότητα
Η δημοσιονομική παρέμβαση της ΕΕ στο πλαίσιο του Ειδικού Στόχου 5. Η Ανάπτυξη, βέλτιστη χρήση των ψηφιακών δυνατοτήτων και διαλειτουργικότητα, πρέπει να επιτύχουν τους ακόλουθους επιχειρησιακούς στόχους:
α)να διασφαλίσουν ότι ο δημόσιος τομέας και οι τομείς δημόσιου συμφέροντος, όπως η υγεία και η περίθαλψη, η εκπαίδευση, η δικαιοσύνη, οι μεταφορές, η ενέργεια, το περιβάλλον, ο πολιτιστικός και ο δημιουργικός τομέας, μπορούν να αναπτύξουν και να έχουν πρόσβαση σε ψηφιακές τεχνολογίες αιχμής, ιδίως σε δυνατότητες υπολογιστικής υψηλών επιδόσεων, τεχνητή νοημοσύνη και κυβερνοασφάλεια·
β)να αναπτύξουν, να θέσουν σε λειτουργία και να συντηρήσουν διευρωπαϊκές διαλειτουργικές υποδομές ψηφιακών υπηρεσιών (συμπεριλαμβανομένων των συναφών υπηρεσιών) συμπληρωματικά προς τις εθνικές και περιφερειακές δράσεις·
γ)να διευκολύνουν την ανάπτυξη, την επικαιροποίηση και τη χρήση λύσεων και πλαισίων από τις ευρωπαϊκές δημόσιες διοικήσεις, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες, συμπεριλαμβανομένης της περαιτέρω χρήσης λύσεων και πλαισίων διαλειτουργικότητας·
δ)να προσφέρουν στις δημόσιες διοικήσεις πρόσβαση στη δοκιμή και την πειραματική εφαρμογή ψηφιακών τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένης της διασυνοριακής χρήσης τους·
ε)να στηρίξουν την υιοθέτηση προηγμένων ψηφιακών και συναφών τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένων ιδίως της υπολογιστικής υψηλών επιδόσεων, της τεχνητής νοημοσύνης, της κυβερνοασφάλειας και μελλοντικών αναδυόμενων τεχνολογιών από τη βιομηχανία της Ένωσης, ιδίως τις ΜΜΕ·
στ)να στηρίξουν τον σχεδιασμό, τις δοκιμές, την υλοποίηση και την ανάπτυξη διαλειτουργικών ψηφιακών λύσεων για δημόσιες υπηρεσίες σε επίπεδο ΕΕ που παρέχονται μέσω μιας πλατφόρμας λύσεων με βάση δεδομένα οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν περαιτέρω, την προώθηση της καινοτομίας και τη θέσπιση κοινών πλαισίων προκειμένου να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες των υπηρεσιών δημοσίων διοικήσεων προς όφελος των Ευρωπαίους πολιτών και των επιχειρήσεων
 ζ)να διασφαλίσουν τη συνεχή ικανότητα σε επίπεδο Ένωσης να παρακολουθεί, να αναλύει και να προσαρμόζεται στις ταχέως εξελισσόμενες ψηφιακές τάσεις, καθώς και να μοιράζεται και να ενσωματώνει τις βέλτιστες πρακτικές·
η)να στηρίξουν τη συνεργασία για την επίτευξη ενός ευρωπαϊκού οικοσυστήματος για αξιόπιστες υποδομές που χρησιμοποιούν υπηρεσίες και εφαρμογές κατανεμημένου καθολικού, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης της διαλειτουργικότητας και της τυποποίησης, καθώς και της ενθάρρυνσης της ανάπτυξης διασυνοριακών εφαρμογών της ΕΕ·
θ)να δημιουργήσουν και να ενισχύσουν το δίκτυο κόμβων ψηφιακής καινοτομίας.
Προϋπολογισμός
1.Το χρηματοδοτικό κονδύλιο για την υλοποίηση του προγράμματος για την περίοδο 2021-2027 ανέρχεται σε 9 194 000 000 ευρώ σε τρέχουσες τιμές.
2.Η ενδεικτική κατανομή του ποσού αυτού είναι:
α)έως 2 698 240 000 ευρώ για τον Ειδικό Στόχο 1, Υπολογιστική Υψηλών Επιδόσεων
β)έως 2 498 369 000 ευρώ για τον Ειδικό Στόχο 2, Τεχνητή Νοημοσύνη
γ)έως 1 998 696 000 ευρώ για τον Ειδικό Στόχο 3, Κυβερνοασφάλεια και Εμπιστοσύνη
δ)έως 699 543 000 ευρώ για τον Ειδικό Στόχο 4, Προηγμένες Ψηφιακές Δεξιότητες
ε)έως 1 299 152 000 ευρώ για τον Ειδικό Στόχο 5, Ανάπτυξη, βέλτιστη χρήση των ψηφιακών δυνατοτήτων και διαλειτουργικότητα.
Το ποσό που αναφέρεται στην παράγραφο 1 μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τεχνική και διοικητική βοήθεια για την υλοποίηση του προγράμματος, όπως δραστηριότητες προετοιμασίας, παρακολούθησης, ελέγχου, επιθεώρησης και αξιολόγησης, συμπεριλαμβανομένων των εταιρικών συστημάτων τεχνολογίας πληροφοριών.
 Με την επιφύλαξη του δημοσιονομικού κανονισμού, οι δαπάνες για δράσεις που απορρέουν από έργα που περιλαμβάνονται στο πρώτο πρόγραμμα εργασίας είναι επιλέξιμες από την 1η Ιανουαρίου 2021.
Ευρωπαϊκές εταιρικές σχέσεις
Το Πρόγραμμα μπορεί να υλοποιηθεί μέσω ευρωπαϊκών εταιρικών σχέσεων. Συγκεκριμένα, μπορούν να συμπεριληφθούν οι συνεισφορές σε υφιστάμενες ή νέες συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα υπό μορφή κοινών επιχειρήσεων που δημιουργούνται βάσει του άρθρου 187 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ -ΣΛΕΕ.
Κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας
1.Κατά το πρώτο έτος υλοποίησης του προγράμματος, δημιουργείται αρχικό δίκτυο κόμβων ψηφιακής καινοτομίας.
2.Για τους σκοπούς της δημιουργίας του δικτύου που αναφέρεται στην παράγραφο 1, κάθε κράτος μέλος ορίζει υποψήφιες οντότητες μέσω ανοικτής και ανταγωνιστικής διαδικασίας, με βάση τα ακόλουθα κριτήρια:
α)κατάλληλες ικανότητες που σχετίζονται με τις λειτουργίες των κόμβων ψηφιακής καινοτομίας·
β)κατάλληλη διαχειριστική ικανότητα, προσωπικό και υποδομή·
γ)επιχειρησιακά και νομικά μέσα για την εφαρμογή των κανόνων διοικητικής, συμβατικής και δημοσιονομικής διαχείρισης που καθορίζονται σε ενωσιακό επίπεδο·
δ)κατάλληλες χρηματοοικονομικές εγγυήσεις, που εκδίδονται κατά προτίμηση από δημόσια αρχή, οι οποίες αντιστοιχούν στο επίπεδο των πόρων της Ένωσης που θα κληθεί να διαχειριστεί η συγκεκριμένη οντότητα.
3.Η Επιτροπή εκδίδει απόφαση σχετικά με την επιλογή των οντοτήτων που αποτελούν το αρχικό δίκτυο. Οι οντότητες αυτές επιλέγονται από την Επιτροπή, μεταξύ των υποψήφιων οντοτήτων που έχουν ορισθεί από τα κράτη μέλη, με βάση τα κριτήρια που αναφέρονται στην παράγραφο 2 και τα ακόλουθα πρόσθετα κριτήρια:
α)τον διαθέσιμο προϋπολογισμό για τη χρηματοδότηση του αρχικού δικτύου·
β)την ανάγκη διασφάλισης, μέσω του αρχικού δικτύου, ότι θα καλυφθούν οι ανάγκες της βιομηχανίας και των τομέων δημόσιου συμφέροντος και ότι θα υπάρξει πλήρης και ισορροπημένη γεωγραφικής κάλυψη.
4.Οι πρόσθετοι κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας επιλέγονται με βάση ανοικτή και ανταγωνιστική διαδικασία, με τέτοιο τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η ευρύτερη γεωγραφική κάλυψη σε όλη την Ευρώπη. Ο αριθμός των οντοτήτων του δικτύου πρέπει να είναι αναλογικός προς τον πληθυσμό του συγκεκριμένου κράτους μέλους και πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον ένας κόμβος ψηφιακής καινοτομίας ανά κράτος μέλος. Για την αντιμετώπιση των ειδικών περιορισμών που αντιμετωπίζουν οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της ΕΕ, μπορούν να οριστούν συγκεκριμένες οντότητες για να καλύψουν τις ανάγκες τους.
5.Οι κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας μπορούν να λάβουν χρηματοδότηση με τη μορφή επιχορηγήσεων.
Οι κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας χρηματοδότηση συμμετέχουν στην υλοποίηση του προγράμματος για:
α)να παρέχουν υπηρεσίες ψηφιακού μετασχηματισμού —συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων δοκιμών και πειραματισμού— που απευθύνονται στις ΜΜΕ και τις εταιρείες μεσαίας κεφαλαιοποίησης, καθώς και στους τομείς που χαρακτηρίζονται από βραδύτητα στην υιοθέτηση των ψηφιακών και των συναφών τεχνολογιών·
β)τη μεταφορά εμπειρογνωσίας και τεχνογνωσίας μεταξύ των περιφερειών, ιδίως μέσω της δικτύωσης των ΜΜΕ και των εταιρειών μεσαίας κεφαλαιοποίησης, που είναι εγκατεστημένες σε μία περιφέρεια, με κόμβους ψηφιακής καινοτομίας, εγκατεστημένους σε άλλες περιφέρειες, που είναι οι πλέον κατάλληλοι για την παροχή των σχετικών υπηρεσιών·
γ)να παρέχουν θεματικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη, την υπολογιστική υψηλών επιδόσεων και την εμπιστοσύνη και κυβερνοασφάλεια των διοικήσεων, των οργανισμών του δημόσιου τομέα, των ΜΜΕ και των επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης. Οι επιμέρους κόμβοι ψηφιακής καινοτομίας μπορούν να εξειδικεύονται σε ειδικές θεματικές υπηρεσίες και δεν είναι αναγκαίο να παρέχουν όλες τις θεματικές υπηρεσίες που αναφέρονται στην παρούσα παράγραφο·
δ)να παρέχουν χρηματοδοτική στήριξη σε τρίτους, στο πλαίσιο του ειδικού στόχου 4, Προηγμένες Ψηφιακές Δεξιότητες.
Επιλέξιμες οντότητες
Οι ακόλουθες οντότητες είναι επιλέξιμες:
α)Οι νομικές οντότητες που είναι εγκατεστημένες σε:
i)    κράτος μέλος ή σε υπερπόντια χώρα ή έδαφος που συνδέεται με το κράτος αυτό·
ii)    τρίτες χώρες που συνδέονται με το πρόγραμμα·
β)κάθε νομική οντότητα που έχει συσταθεί δυνάμει του δικαίου της Ένωσης ή των διεθνών οργανισμών.
3.Οι νομικές οντότητες που είναι εγκατεστημένες σε τρίτη χώρα μη συνδεδεμένη με το πρόγραμμα είναι κατ’ εξαίρεση επιλέξιμες για να συμμετάσχουν σε ειδικές δράσεις, όταν αυτό είναι αναγκαίο για την επίτευξη των στόχων του προγράμματος.
4.Τα φυσικά πρόσωπα δεν είναι επιλέξιμα, εκτός από τις επιχορηγήσεις που παρέχονται βάσει του ειδικού στόχου  Προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες.
5.Το πρόγραμμα εργασίας μπορεί να προβλέπει ότι η συμμετοχή περιορίζεται μόνο στους δικαιούχους που είναι εγκατεστημένοι στα κράτη μέλη ή στους δικαιούχους που είναι εγκατεστημένοι σε κράτη μέλη και συγκεκριμένες συνδεδεμένες ή άλλες τρίτες χώρες για λόγους ασφαλείας ή για δράσεις που σχετίζονται άμεσα με τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ.
6.Οι νομικές οντότητες που είναι εγκατεστημένες σε τρίτη χώρα μη συνδεδεμένη με το πρόγραμμα θα πρέπει, καταρχήν, να αναλαμβάνουν το κόστος της συμμετοχής τους.
Διευκρινίζουμε, πως η σχετική νομοθεσία της ΕΕ, που προβλέπει τη θέσπιση του προγράμματος, βρίσκεται στο στάδιο της διαδικασίας έκδοσης. Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί από τον ενωσιακό, επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ, (2021-2027) που βρίσκεται στο στάδιο της διαπραγνάτευσης.
Πηγή:marinaanastas.kourbela