Της Άννας Στεργίου*
Τι φέρνει η Εξεταστική Επιτροπή για το δυστύχημα των Τεμπών; Όσο κι αν η κυβέρνηση προσπαθεί με παντοίους τρόπους, ευθείς ή πλάγιους να εξωραΐσει τις ευθύνες, τα όσα έχουν ακουστεί στην Επιτροπή είναι σοκαριστικά. Αποτυπώνουν μία απίθανη κατάσταση, στην οποία το έγκλημα των Τεμπών φαντάζει προδιαγεγραμμένο.
Η στάση των μαρτύρων από αμήχανη έως προκλητική, όπως του επικεφαλής της ιταλικής εταιρείας, Μαουρίτσιο Καποτόρτο αποδεικνύει πως αντιλαμβάνονταν μερικοί τον ρόλο τους και μέχρι σήμερα, θεωρούν εαυτούς αθώους του αίματος και πετούν το μπαλάκι αλλού.
– Παρά τα σημαντικά συμπεράσματα, που έβγαλε η επιτροπή Γεραπετρίτη, μέλη της ούτε καν επισκέφθηκαν τον χώρο του σιδηροδρομικού δυστυχήματος.
– Διαπιστώθηκε πως υλικό που θα μπορούσε να συνεισφέρει από ιδιωτική εταιρεία, καταστράφηκε στο πλαίσιο υποτίθεται της νομοθεσίας για τα προσωπικά δεδομένα κι ό,τι απέμεινε δεν γνωρίζουμε καν, αν είναι παραποιημένο.
– Οι συνθήκες του εγκλήματος δεν διερευνήθηκαν ακριβώς, διότι εξέλιπαν στοιχεία κι υπήρξε σχετική άγνοια για τυχόν εύφλεκτα υλικά, που κουβαλούσε το τρένο.
– Οι συμβάσεις δεν πρόλαβαν να μελετηθούν, όπως παραδέχτηκε ο Γιάννης Χαλκιάς, μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, που συνέστησε ο υπουργός Γιώργος Γεραπετρίτης.
Η απαξίωση, η ανοργανωσιά, οι τραγικές ελλείψεις σε προσωπικό, το ρουσφέτι, το πανηγύρι των εργολάβων, όπως προέκυψε από τις μαρτυρικές καταθέσεις, αποκάλυψε μία ζοφερή κατάσταση, που είναι γροθιά στο στομάχι, που μας γύρισε πολλές δεκαετίες πίσω.
Εννέα λάθη έγιναν ταυτόχρονα, όπως ειπώθηκε, για να συμβεί το σιδηροδρομικό δυστύχημα, που διέλυσε τις ζωές 57 οικογενειών. Μόνο που θ΄ αρκούσε άλλο ένα εκπαιδευμένο άτομο στη βάρδια, για να μειωθούν σοβαρά οι πιθανότητες δυστυχήματος. Χρειάζονταν ελάχιστες παρεμβάσεις σε ορισμένα σημεία, που το σύστημα ήταν χαλασμένο ή καμένο λόγω της φωτιάς του ‘19 ώστε να μη θρηνήσουμε τόσους ανθρώπους.
Όλες αυτές τις μέρες τόσο ο πρόεδρος της Επιτροπής, Δημήτρης Μαρκόπουλος όσο και βουλευτές της ΝΔ με πρώτο βιολί τον Μακάριο Λαζαρίδη, προσπάθησαν να εξωραΐσουν την κατάσταση. Επιδίωξαν να καταδείξουν ότι για όλα έφταιγε ένας και μόνο σταθμάρχης, που δεν πάτησε τα σωστά κουμπιά. Κυβερνητικοί βουλευτές επιδίωξαν να πετάξουν το μπαλάκι της ευθύνης σε παλαιότερους υπουργούς ενώ η κυβέρνηση είχε 3,5 ολόκληρα χρόνια μπροστά της ν΄αλλάξει τα κακώς κείμενα.
Οι κυβερνητικές παρεμβάσεις, απέναντι σε μάρτυρες ή βουλευτές της αντιπολίτευσης, είναι τόσο άκομψες, που, αντί να δίνουν άφεση αμαρτιών σε στελέχη τον σιδηροδρόμων ή στον άλλοτε υπουργό Μεταφορών της κυβέρνησης Μητσοτάκη, τον εκθέτουν πολύ περισσότερο. Όσα λάθη κι αν έγιναν από τον μοιραίο σιδηροδρομικό υπάλληλο φάνηκε ξεκάθαρα πως ο άνθρωπος αυτός ήταν μόνος, άπειρος και πρωταγωνιστής σ΄ ένα απερίγραπτο χάος.
Η προσπάθεια με κάθε μέσο να μην έρθει ο συνδικαλιστής Κώστας Γενιδούνιας στην επιτροπή με μεθοδεύσεις τύπου «μα τι χρειάζεται;» «είναι στο pay roll των Ιταλών», «είναι στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ» δεν περιποιούν τιμή στον πρόεδρο της επιτροπής Δημήτρη Μαρκόπουλο ούτε στον βουλευτή Μακάριο Λαζαρίδη κι εκθέτουν ανεπανόρθωτα την κυβερνητική πλευρά. Το γεγονός ότι είχε σταλεί εξώδικο για την κακή λειτουργία του οργανισμού, που προειδοποιούσε για το χάλι στους σιδηροδρόμους, επιμένουν να το προσπερνούν.
Το προεδρείο της Εξεταστικής οφείλει να κάνει τη δουλειά του σωστά αντί να προσπαθεί να μειώσει βουλευτές της αντιπολίτευσης, μείζονος ή ελάσσονος. Κι είναι εμετική η στάση Λαζαρίδη απέναντι στον Αλέκο Αυλωνίτη (ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ) και τη Μιλένα Αποστολάκη (ΠΑΣΟΚ) ενώ απαράδεκτη ήταν κι η στάση του προέδρου της επιτροπής προς τη βουλευτή, Ελένη Καραγεωργοπούλου (Πλεύση Ελευθερίας), παρότι τηνεπόμενη μέρα έσπευσε να διορθώσει κάπως τη στάση του.
Αν ο κατάλογος των μαρτύρων δεν διευρυνθεί το πρόβλημα επιτείνεται και οι όποιες αρχικές υπόνοιες για συγκάλυψη μετατρέπονται σε βεβαιότητα.
Ποιες ήταν οι απαντήσεις που πήρε μέχρι τώρα η Επιτροπή;
1ον Το μπάχαλο στα τρένα από το 2019 και μετά τέτοιο, που όντως είναι θαύμα, που δεν είχαμε διαρκώς ατυχήματα και πολλά παραπάνω θύματα.
2ον Μετά τα μνημόνια είχε αποδυναμωθεί ο τομέας των τρένων και οι οργανικές θέσεις, που έμειναν κενές, δημιουργούσαν περαιτέρω προβλήματα στη λειτουργία του και πολύ λιγότερες δικλείδες ως προς την ασφάλεια. Ενώ είχαμε βγει από τα μνημόνια κι η ΝΔ πανηγύριζε για τις οικονομικές της επιτυχίες ούτε το 50% των θέσεων εργασίας με βάση το οργανόγραμμα δεν είχε καλυφθεί.
3ον Τα κομματικά ρουσφέτια έδιναν κι έπαιρναν, αφού ουδείς αντέκρουσε τον Βασίλη Κόκκαλη (ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ) που υπονόησε πως είχε γίνει ο σιδηρόδρομος, παράρτημα των Σερρών, εκλογικής περιφέρειας του τότε αρμόδιου υπουργού Μεταφορών.
4ον. Δεν υπήρχε συνολικό σχέδιο αλλά αποσπασματικές λύσεις για την αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων, και δυστυχώς πολλές φορές ούτε αυτές.
5ον. Ήταν προβληματική η εκπαίδευση των ατόμων, που πλέον στελέχωναν τις υπηρεσίες, διότι, όπως σημείωσε ο Νίκος Καραθανασόπουλος (ΚΚΕ) δεν υπήρχε κλιμάκωση εμπειρίας για τις θέσεις ευθύνης.
6ον. Η πολυδιάσπαση υπηρεσιών στα τρένα, όπως ήταν και η ευρωπαϊκή κατεύθυνση, ενέτειναν το εκρηκτικό κοκτέιλ. Το γεγονός αυτό βέβαια είχε άσχημες επιπτώσεις και σιδηροδρομικά δυστυχήματα και στις χώρες της Ε.Ε.
7ον Παρά τον πακτωλό χρημάτων, που έπεσαν στα τρένα από ελληνικούς και κοινοτικούς πόρους, η κατάσταση στις ράγες κι όχι μόνο ήταν προβληματική. Πόσοι κέρδισαν άραγε από τα όποια έργα ή την απαξίωση των τρένων;
8ον Ουδείς έδωσε ουσιαστική απάντηση μέχρι σήμερα γιατί υπήρξε τεχνολογικός εξοπλισμός που λειτουργούσε αλλά έμεινε αχρησιμοποίητος.
9ον Ο «καινούργιος σταθμάρχης» αφέθηκε να κάνει αλλεπάλληλες βραδινές βάρδιες και χωρίς δεύτερο άτομο, γεγονός που λειτούργησε σωρευτικά για τον κίνδυνο λάθους με ό, τι αυτό συνεπάγεται και για τον αρμόδιο επιθεωρητή βάρδιας.
10ον Με όσα ακούστηκαν μέχρι τώρα στην Εξεταστική Επιτροπή τα παιδιά μας βάδιζαν πρόσω ολοταχώς σε ραντεβού με τον θάνατο. Τελικά τα όσα είπε η Μαρία Καρυστιανού, η μάνα της Μάρθης, που σκοτώθηκε στα Τέμπη και συγκλόνισαν την κοινή γνώμη, μάλλον πολύ λίγα ήταν…
*Η Άννα Στεργίου είναι Msc Κοινωνιολογίας και κοινοβουλευτική συντάκτρια
