ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ… 26 Οκτωβρίου
Επιμέλεια: Σταύρος Χρονόπουλος, υπεύθυνος Μarketing «Εκδοτικός Οίκος Historical Quest» (https://www.historical-quest.com/)
26 Οκτωβρίου 306
Μαρτύριο του Αγίου Δημητρίου της Θεσσαλονίκης.
Ο Άγιος Δημήτριος (270 – 306) είναι Άγιος της Ορθόδοξης και
της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και πολιούχος της Θεσσαλονίκης.
Οι πρώτοι διωγμοί των χριστιανών από τους Ρωμαίους άρχισαν το 64 μ.Χ. (επί Νέρωνα)
και κράτησαν μέχρι το 311 μ.Χ. (επί Μεγάλου Κωνσταντίνου).
Ο πιο σκληρός διωγμός των χριστιανών έγινε επί Διοκλητιανού (284-305 μ.Χ.),
ο οποίος ήταν παρακινούμενος από τον Γαλέριο, μέλος της Τετραρχίας.
Στρατιώτες του Γαλέριου συνέλαβαν τον Δημήτριοκαι τον έκλεισαν στις υπόγειες «καμάρες»
παρά του σταδίου που γειτόνευε με το δημόσιο λουτρό.
Από το χώρο των φυλακών ο Δημήτριος εμψύχωσε το φίλο του Νέστορα, ο οποίος αντιμετώπισε το μονομάχο Λυαίο.
Αφού ο Νέστορας κατανίκησε το Λυαίο, θανατώθηκε από τον Γαλέριο που θεώρησε την ήττα του Λυαίου ως προσωπική του ήττα.
Όταν πληροφορήθηκε ότι ο Νέστορας ήταν μαθητής του Δημητρίου,
διέταξε να φέρουν τον Δημήτριο μπροστά του για να αποκηρύξει την πίστη του.
Τελικά ο Δημήτριος, με διαταγή του Γαλέριου, θανατώθηκε στις υπόγειες φυλακές πιθανότατα το 306 μ.Χ.
Έως και τα μέσα του 20ού αιώνα οι νομάδες ποιμένες της ελληνικής υπαίθρου όριζαν
τις εποχικές μετακινήσεις των ποιμνίων τους το φθινόπωρο και την άνοιξη με βάση
τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου και του Αγίου Γεωργίου αντίστοιχα.
Ο ναός του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη ήταν ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία
και η προσκύνηση του Αγίου στη Θεσσαλονίκη συνεχίζεται από την πρωτοχριστιανική περίοδο έως και σήμερα
26 Οκτωβρίου 1341
Στο Διδυμότειχο, ο Ιωάννης Στ´ Καντακουζηνός ανακηρύσσεται Βυζαντινός αυτοκράτορας.
Έναρξη του βυζαντινού εμφύλιου πολέμου του 1341-1347.
Ο Βυζαντινός εμφύλιος πόλεμος, μερικές φορές αναφερόμενος ως Δεύτερος Παλαιολόγειος Εμφύλιος Πόλεμος,
ήταν μια σύγκρουση που ξέσπασε μετά το θάνατο του Ανδρόνικου Γ΄ Παλαιολόγου
για την κηδεμονία του εννιάχρονου γιου και διαδόχου του, Ιωάννη Ε΄ Παλαιολόγου.
Ενέπλεξε από τη μία πλευρά τον κύριο συνεργάτη του Ανδρόνικου Γ΄, Ιωάννη Στ΄ Καντακουζηνό,
και από την άλλη την αντιβασιλεία υπό την αυτοκράτειρα Άννα της Σαβοΐας,
τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ιωάννη ΙΔ΄ Καλέκα και τον μέγα δούκα Αλέξιο Απόκαυκο.
Ο πόλεμος πόλωσε τη βυζαντινή κοινωνία διαχωρίζοντας τις κοινωνικές τάξεις,
με την αριστοκρατία να υποστηρίζει τον Καντακουζηνό και τις κατώτερες και μεσαίες τάξεις να υποστηρίζουν την αντιβασιλεία.
Σε μικρότερο βαθμό, η σύγκρουση απέκτησε και θρησκευτική χροιά.
Το Βυζάντιο είχε εμπλακεί στη διαμάχη του Ησυχασμού, και η τήρηση του μυστικιστικού δόγματος του Ησυχασμού
συχνά ταυτιζόταν με υποστήριξη προς τον Καντακουζηνό.
Οι συνέπειες της παρατεταμένης σύγκρουσης αποδείχθηκαν καταστροφικές για την Αυτοκρατορία,
η οποία είχε ανακτήσει μια σχετική σταθερότητα υπό τον Ανδρόνικο Γ΄.
Επτά χρόνια πολέμου, οι επιδρομές των διαφόρων στρατών, η κοινωνική αναταραχή και η έλευση του Μαύρου Θανάτου
κατέστρεψαν το Βυζάντιο και το κατέστησαν σκιά του εαυτού του.
Η σύγκρουση επίσης επέτρεψε στον Δουσάν να κατακτήσει την Αλβανία, την Ήπειρο
και το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας, όπου ίδρυσε τη Σερβική Αυτοκρατορία.
Η Β΄ Βουλγαρική Αυτοκρατορία απέκτησε επίσης έδαφος βόρεια του ποταμού Έβρου
26 Οκτωβρίου 1689
Ο Αυστριακός στρατηγός Piccolomini δίνει τη διαταγή να καούν τα Σκόπια,
ώστε να εμποδιστεί η εξάπλωση της χολέρας στην ευρύτερη περιοχή.
Τελικά πεθαίνει και ο ίδιος από τη χολέρα.
Μετά την πολιορκία της Βιέννης (1683), ο Αυστριακός αυτοκράτορας Λεοπόλδος Α΄ εγκαινιάζει μια σειρά
από πολεμικές εκστρατείες με σκοπό να καταλάβει τα Βαλκάνια από τους Οθωμανούς.
Ο Piccolomini ηγείται της βαλκανικής εκστρατείας του 1689, στην προσπάθεια να κατακτήσει τις περιοχές
του Κοσσυφοπεδίου, της Βοσνίας και των Σκοπίων, και έρχεται αντιμέτωπος με την εξάπλωση της χολέρας στα Σκόπια.
Διατάζει το κάψιμο της πόλης, αλλά δεν πετυχαίνει να σταματήσει την επιδημία.
Η πόλη καταστρέφεται ολοσχερώς και διασώθηκαν μόνο μερικά πέτρινα κτήρια.
Ο πληθυσμός της πόλης μειώθηκε δραματικά και τα Σκόπια έχασαν την αξία τους ως ευρύτερο εμπορικό και οικονομικό κέντρο.
Ο Piccolomini πεθαίνει επίσης από χολέρα, ο στρατός ηττάται από τους Οθωμανούς
και χιλιάδες Σέρβοι παίρνουν, υπό την ηγεσία του Σέρβου πατριάρχη Αρσένιου Γ΄, το δρόμο της εξορίας
26 Οκτωβρίου 1776
Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος αναχωρεί από την Αμερική για τη Γαλλία,
με αποστολή να ζητήσει γαλλική βοήθεια για την Αμερικανική Επανάσταση.
Ο Πόλεμος της Ανεξαρτησίας κατέληξε με τη νίκη των Αμερικανών,
η οποία αποτέλεσε την πρώτη νίκη ενάντια σε ευρωπαϊκή αποικιακή αυτοκρατορία και οδήγησε στην ίδρυση των ΗΠΑ
26 Οκτωβρίου 1912
Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος: η κατεχόμενη από τους Οθωμανούς πόλη της Θεσσαλονίκης απελευθερώνεται
από τον ελληνικό στρατό την ημέρα της εορτής του πολιούχου της, Αγίου Δημητρίου.
Την ίδια ημέρα, τα σερβικά στρατεύματα καταλαμβάνουν τα Σκόπια.
Η πόλη της Θεσσαλονίκης υπήρξε το διαφιλονικούμενο «λάφυρο» μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων.
Ο Βενιζέλος τηλεγράφησε στον Κωνσταντίνο να κινηθεί ταχύτατα προς τη Θεσσαλονίκη, αλλά διαπίστωσε ότι ο διάδοχος κωλυσιεργούσε.
Έπειτα από παρέμβαση του βασιλιά Γεωργίου, το ελληνικό στράτευμα της Θεσσαλίας,
αλλάζοντας πορεία, κινήθηκε προς τη Θεσσαλονίκη, στην οποία έφτασε μετά τη Μάχη των Γιαννιτσών (19 Οκτωβρίου)
στις 25 Οκτωβρίου 1912, περικυκλώνοντάς την.
Οι Οθωμανοί στρατιωτικοί επιτελείς της Θεσσαλονίκης, με επικεφαλής το διοικητή του 8ου σώματος του οθωμανικού στρατού,
Χασάν Ταχσίν πασά, αντιλήφθηκαν ότι πιθανή αντίσταση δεν θα επέφερε ουσιαστικό αποτέλεσμα
και προέβησαν σε προτάσεις παράδοσης προς τον Κωνσταντίνο.
Άλλωστε από οθωμανικής πλευράς υπήρχε η προτίμηση της παράδοσης της πόλης στους Έλληνες,
λόγω της αντίληψης ότι οι Βούλγαροι θα προέβαιναν σε βιαιότητες έναντι του μουσουλμανικού πληθυσμού.
Έτσι τη νύχτα της 26ης προς 27η Οκτωβρίου 1912 (Ιουλιανό ημερολόγιο), οι πληρεξούσιοι επιτελείς αξιωματικοί,
Βίκτωρ Δούσμανης και Ιωάννης Μεταξάς, υπέγραψαν στη Θεσσαλονίκη τα πρωτόκολλα παράδοσης της πόλης
από την οθωμανική διοίκηση στον ελληνικό στρατό και το απόγευμα της 27ης Οκτωβρίου εισήλθαν στη Θεσσαλονίκη
τα δύο πρώτα ελληνικά ευζωνικά τμήματα της μεραρχίας Κλεομένους
26 Οκτωβρίου 1991
Τρεις μήνες μετά το τέλος του Πολέμου των Δέκα Ημερών,
αποχωρεί και ο τελευταίος στρατιώτης του Γιουγκοσλαβικού Στρατού από τη Δημοκρατία της Σλοβενίας
