Έχει αξία η επιστήμη της Κοινωνιολογίας σήμερα; Ο καπιταλισμός διαλύεται ή παραμένει ανθηρό οικονομικό σύστημα; Θ΄ αντικαταστήσουν τα ρομπότ τον βιομηχανικό εργάτη; Διάλογο πάνω σε κρίσιμα ζητήματα της εποχής μας ανοίγει το νέο βιβλίο «Ο δίδυμος καπιταλισμός», από τις εκδόσεις Κομνηνός, που παρουσιάστηκε πριν λίγες μέρες στην Ηγουμενίτσα.
Η Άννα Στεργίου, Msc Κοινωνιολογίας, δημοσιογράφος – συγγραφέας κι υποψήφια του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ στη Θεσπρωτία στις βουλευτικές εκλογές Μαΐου/Ιουνίου 2023 υποστηρίζει στο βιβλίο της, πως ο διπλός μετασχηματισμός της κοινωνίας λόγω του πράσινου και του ψηφιακού πλούτου αποτελεί ένα νέο ιστορικό στάδιο της ανθρωπότητας και χρειάζονται άμεσα αλλαγές σ΄ όλα τα επίπεδα για να μην πληγούν οι περισσότερο ευάλωτοι πληθυσμοί. Ας δούμε τι μας είπε, στη συνέντευξη που μας παραχώρησε:
Από το 1ο σας βιβλίο «Τα μάτια του φόβου» το 2005, στο 6ο σας βιβλίο με τίτλο: «Ο Δίδυμος Καπιταλισμός». Ποιος συγγραφέας σας επηρέασε περισσότερο;
«Όταν ήμουν μικρή μου άρεσε πάρα πολύ η γραφίδα της Ζωρζ Σαρρή, της Άλκης Ζέη, της Διδώς Σωτηρίου και μεγαλώνοντας και της Λιλής Ζωγράφου. Πάντα είχα ιδιαίτερη αδυναμία στον Γρηγόρη Ξενόπουλο για την τρυφερότητα, που εκπέμπει, με συγκινούσαν οι ήρωες του Νίκου Καζαντζάκη αλλά πρέπει να πω ότι ως έφηβη είχα ενθουσιαστεί με τον ποιητή Γεώργιο Σουρή και βέβαια με τον Γιάννη Ρίτσο. Κάφκα, Γκόρκι, Όργουελ για διαφορετικούς λόγους συγκλονιστικοί! Σπουδαία πράγματα έκανε η Καρυστιάνη. Μου αρέσει πολύ η γραφή και του Τζέφρι Ευγενίδη και της Φιλομήλας Λαπατά.
Έχω βρει όμως και απίστευτα διαμαντάκια από άλλους συγγραφείς, Έλληνες και ξένους, που είναι εντελώς άγνωστοι ή όχι ιδιαίτερα αναγνωρισμένοι αλλά κυκλοφορεί και σαβούρα, που πολυδιαφημίζεται. «Ο Δίδυμος Καπιταλισμός» από τις εκδόσεις Κομνηνός αποτελεί το πρώτο μου επιστημονικό βιβλίο. Εδώ είναι «καθαρή» Κοινωνιολογία, η οποία πότε – πότε ξεκουράζεται και «φλερτάρει» με την Πολιτισμική Ανθρωπολογία. Σε κάθε βιβλίο, η αγωνία είναι ίδια ή μάλλον μεγαλύτερη γιατί δεν θέλεις να προδώσεις το αναγνωστικό σου κοινό με το οποίο χτίζεις μία σχέση εμπιστοσύνης».
-Κατά την παρουσίαση του βιβλίου σας τονίστηκε πως ανοίγει νέους ορίζοντες στην επιστήμη της Κοινωνιολογίας…
«Ο στόχος κάθε επιστημονικού βιβλίου είναι να προσφέρει νέα επιστημονική γνώση. Ήταν δύσκολο γιατί υπήρχαν οικογενειακές κι επαγγελματικές υποχρεώσεις κι είχα να καθίσω στα θρανία από το 1994, που τελείωσα το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. «Ο Δίδυμος Καπιταλισμός» αποτελεί την επικαιροποιημένη μεταπτυχιακή διπλωματική μου εργασία που υποβλήθηκε στο τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιά με διευθυντή τον πρώην υπουργό Περιβάλλοντος, Γιάννη Μανιάτη. Βεβαίως, θεωρώ ότι η Κοινωνιολογία θα έπρεπε να διδάσκεται ως μάθημα ήδη από το δημοτικό, ώστε ν΄αποφεύγουμε πληγές στην κοινωνία, παρότι οι κυβερνώντες, την έχουν εξόριστη ακόμη κι από τις εισαγωγικές εξετάσεις στα Πανεπιστήμια».
-Γιατί θεωρείτε ότι συμβαίνει αυτό;
«Είναι ντροπιαστική η στάση της κυβέρνησης Μητσοτάκη απέναντι στον κλάδο των Κοινωνιολόγων, όταν ακόμη και τα καλύτερα ξένα Πανεπιστήμια ασχολούνται με τις ανθρωπιστικές σπουδές. Η Κοινωνιολογία, όπως κι η φιλοσοφία κι η αξιοπρεπής λογοτεχνία, ξυπνούν τους ανθρώπους από τον λήθαργο κι αυτό κάποιοι δεν της το συγχωρούν. Είθισται βέβαια όλες οι αυταρχικές και συντηρητικές κυβερνήσεις να φοβούνται πάντα τον σκεπτόμενο πολίτη. Προτιμούν τον βολεμένο, τον τυφλά υπάκουο ή τον φοβισμένο. Όλες οι αυταρχικές κοινωνίες καίνε ή κάνουν λογοκρισία σε βιβλία. Τυχαίο είναι;
Η Κοινωνιολογία δημιουργεί ενεργούς πολίτες κι όχι παθητικούς δέκτες, δηλαδή «πολίτες» με την αρχαιοελληνική έννοια του όρου κι όχι πρόβατα. Ελπίζω ο κύριος Πιερρακάκης να μη συνεχίσει το καταστροφικό έργο της κυρίας Κεραμέως. Έρχονται κοσμογονικές αλλαγές στο άμεσο μέλλον κι οι Κοινωνιολόγοι έχουν σημαντικό ρόλο να παίξουν σε πολλά και διαφορετικά πεδία είτε στη Δημόσια Διοίκηση είτε στην αυτοδιοίκηση είτε στην εκπαίδευση και στο μεταναστευτικό».
-Ναι, αλλά κάποιοι λένε πως έχει το βιβλίο σας ιδεολογικό περιεχόμενο…
«Μπορεί να τους μπερδεύουν τα μεθοδολογικά εργαλεία. Δεν περιμένω να συμφωνήσουν όλοι με τη δική μου προσέγγιση. Περιμένω όμως να δουν με μία νέα οπτική του τι συμβαίνει γύρω μας. Ο δίδυμος καπιταλισμός είναι νεοφιλελεύθερος και σκληρός κι όσοι δεν αποκτήσουν νέες δεξιότητες, θα βογκήξουν στην αγορά εργασίας. Δυστυχώς, ο κόσμος γύρω μας αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς κι εμείς εξακολουθούμε να λειτουργούμε με την ίδια στρεβλή νοοτροπία».
– Ήσασταν υποψήφια βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ στη Θεσπρωτία το 2023. Ο κόσμος όμως δεν επέλεξε το κόμμα σας και κάποιοι θεωρούν πως μετά το συνέδριο θα διαλυθεί…
«Τα κόμματα διαλύονται μόνο, όταν δεν έχουν ιδεολογική αντιστοιχία με την κοινωνία, όπως έγινε π.χ. με το Ποτάμι. Θυμηθείτε το ποσοστό Σαμαρά, όταν έχασε. Κάποιοι νόμιζαν πως διαλύθηκε η ΝΔ. Η αντίστοιχα όταν έχασε ο Γιώργος Παπανδρέου πως τελείωσε οριστικά το ΠΑΣΟΚ. Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ ευτύχησε να έχει τη συγκολλητική ταινία που λέγεται Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος μπορούσε να είναι ένας εξαιρετικός μαέστρος, υπό τις πιο αντίξοες συνθήκες. Πάντα υπάρχουν κραδασμοί, όταν φεύγει ένας ιστορικός ηγέτης. Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ αναδείχτηκε μέσα στην οικονομική κρίση αλλά παραμένει στο στερέωμα γιατί εκφράζει το πιο ισχυρό κομμάτι της προοδευτικής κοινωνίας».
– Τι έχετε να πείτε για το συνέδριό σας;
«Σ΄ένα δημοκρατικό κόμμα η πλειοψηφία καθορίζει το αποτέλεσμα. Μ΄ ενοχλεί ο πόλεμος των «Αδελφοφάδων» κι επίσης δεν αντέχω τους νέους Μεσσίες. Δεν μπορεί να ζητάς απλή αναλογική και μετά να κράζεις την Έφη γιατί φοράει αυτή τη φούστα, τον Ευκλείδη επειδή δεν μιλά καλά ελληνικά, τον Τζουμάκα γιατί είναι μεγαλύτερος σε ηλικία, τον Κασσελάκη ως «αμερικανάκι», τον Νίκο γιατί είναι κολλητός του Τσίπρα κ.ο.κ. Ειδικά ο νέος κόσμος τα σιχαίνεται όλα αυτά, γιατί βλέπει παιχνίδια εξουσίας κι όχι ουσίας.
Όποιος εκλεγεί, πρέπει να πείσει ότι δεν θα είναι αρχηγός μίας φράξιας, ότι προηγείται η πολιτική του life style και πως θα φέρει ανανέωση και φρέσκια ματιά. Οφείλω ωστόσο να πω ότι κόμματα χωρίς ιδεολογική πλατφόρμα, πασπαρτού και χωρίς πρακτικές λύσεις η ιστορία έχει δείξει πως είναι διάττοντες αστέρες. Ο κόσμος έχει απαιτήσεις, για να μας εμπιστευτεί ξανά. Χρειάζονται οργανωτικές αλλαγές στο κόμμα, νέο επικοινωνιακό προφίλ, νέο κοινωνικοοικονομικό σχέδιο για τη χώρα για την καθημερινότητα και την ακρίβεια κι άλλα αξιόλογα στελέχη, που ήταν στα μετόπισθεν να βγουν να μιλήσουν στην κοινωνία και στην τηλεόραση. Ξέρετε τον κόσμο δεν τον πολυενδιαφέρουν οι δικές μας καρεκλίτσες, οι φωνές μας για την ιδεολογική καθαρότητα αλλά οι άμεσες και πρακτικές λύσεις στα προβλήματά του. Τα κόμματα δεν υπάρχουν για τα στελέχη. Τα κόμματα υπάρχουν για τους πολίτες…».
-Κάποιοι θεωρούσαν δεδομένο ότι θα κατέβετε υποψήφια στις περιφερειακές εκλογές, δεδομένου ότι τα πήγατε σχετικά καλά για πρώτη φορά στις βουλευτικές…
«Στηρίζω ανεπιφύλακτα τον αγαπητό φίλο, Γιάννη Στέφο που κατεβαίνει επικεφαλής του ψηφοδελτίου του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ στην Περιφέρεια Ηπείρου κι αγαπημένους συντρόφους, που είναι σε προοδευτικά ψηφοδέλτια. Για καθαρά προσωπικούς λόγους δεν μπορούσα να είμαι υποψήφια το συγκεκριμένο διάστημα. Δεν εγκαταλείπω την πολιτική σκηνή ούτε αφήνω παραθυράκια. Ο θεσπρωτικός λαός αλλά και στελέχη μου έδωσαν μία πρώτη ευκαιρία και σκοπεύω να την τιμήσω μ’ όλες μου τις δυνάμεις. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές ο κόσμος της Θεσπρωτίας πρέπει να χτυπήσει καμπανάκι απέναντι στο επιτελικό μπάχαλο και στην πολιτική αναισθησία. Το δημόσιο χρέος έφτασε στα 404,7 δις ευρώ κι αν φαγωθεί και το Ταμείο Ανάκαμψης απ’ την κυβερνητική παράταξη, η Ελλάδα δύσκολα πια θα βρει σανίδα σωτηρίας…».
