Τα «κόκκινα» δάνεια είναι εγγυημένα από το ελληνικό κράτος, ανέρχονται σε 1,5 δισ. και εξαιρούνται από την πώληση σε funds. Οι τράπεζες όμως έχουν ψαρέψει 30.000 άτομα και θα αποστείλουν τελεσίγραφο να εξοφλήσουν τα δάνειά τους.
Αν δεν συμμορφωθούν, θα προχωρήσουν σε πλειστηριασμούς ακόμα και πρώτης κατοικίας. Κατά βάση είναι άτομα με οικονομική αδυναμία καταβολής αλλά και κάποιοι που σκόπιμα δεν πληρώνουν.
Από 1ης1/2016 ένα ποσοστό 30% των οφειλετών μπορούν να προσφύγουν δικαστικά και να προστατεύσουν το σπίτι τους ρυθμίζοντας τις υποχρεώσεις τους. Λαμβάνονται υπόψη τα μεικτά ετήσια έσοδα και όχι τα καθαρά, γεγονός που δημιουργεί πρόβλημα εξαίρεσης μεγάλου αριθμού δανειοληπτών. Η συνεχιζόμενη αποχή των δικηγόρων δυσκολεύει επίσης την κατάσταση γιατί δεν επιτρέπει την εκδίκαση των υποθέσεων και εκτελούνται μόνο προσωρινές διαταγές.
Η εμπορική αξία των ακινήτων αποτελεί το κύριο κριτήριο του ποσού οφειλής για την πρώτη κατοικία. Για πρώτη φορά καθορίζεται σε κείμενο πως η εμπορική αξία ισούται με την τιμή που έχει το ακίνητο αν έβγαινε σε πλειστηριασμό. Το ειδικό σώμα εμπειρογνωμόνων που θα συσταθεί από την Τράπεζα της Ελλάδος θα την υπολογίζει.
Το Ειρηνοδικείο θα αποφασίζει με γνώμονα μη βλάβης των συμφερόντων της τράπεζας και το μικρότερο ποσόν που θα υποχρεούται να πληρώσει ο οφειλέτης είναι η εμπορική αξία ανεξάρτητα της οικονομικής δυνατότητάς του.
Η μέγιστη ικανότητα αποπληρωμής έχει καθοριστεί με εγκύκλιο της ΤτΕ, περιλαμβάνει συγκεκριμένες δαπάνες, αλλά πολλές φορές απέχει από την πραγματικότητα. Άτομα μακροχρόνια άνεργοι, πολυπληθείς οικογένειες με ένα μόνο εισόδημα κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν «μη συνεργάσιμοι» και μπορεί να χάσουν την πρώτη κατοικία τους.
Μη συνεργάσιμος θεωρείται αυτός που δεν απάντησε στις επιστολές της τράπεζας, δεν ενημερώθηκε ο φάκελός του και δεν έχει αυτοβούλως ρυθμίσει το δάνειό του. Χάνει το δικαίωμα υπαγωγής του στο Νόμο Κατσέλη και δεν μπορεί να διεκδικήσει καλύτερη μεταχείριση σε περίπτωση που πωληθεί το ακίνητο σε fund.
Με Προεδρικό Διάταγμα που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, από την 1η Ιουνίου οι δικαστικοί επιμελητές θα ξεκινήσουν τη διαδικασία προσδιορισμού της εμπορικής αξίας του ακινήτου.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του Προεδρικού Διατάγματος, αρμόδιος για τον προσδιορισμό της εμπορικής αξίας του ακινήτου που κατάσχεται είναι ο δικαστικός επιμελητής, ο οποίος, για το σκοπό αυτό, υποχρεούται να προσλάβει, κατά την κρίση του, πιστοποιημένο εκτιμητή, φυσικό ή νομικό πρόσωπο. Μάλιστα, την αμοιβή για τον προσδιορισμό της αξίας θα πληρώνει ο οφειλέτης.
Χαρακτηριστικά στο Π.Δ. αναφέρεται:
«Η αμοιβή για τη διενέργεια της εκτίμησης καθορίζεται εκ των προτέρων ελεύθερα μετά από έγγραφη συμφωνία για την ανάθεση του έργου. Υπόχρεος για την καταβολή της αμοιβής είναι ο επισπεύδων την αναγκαστική εκτέλεση. Το ποσό αυτό θα βαρύνει, τελικώς, εκείνον κατά του οποίου στρέφεται η εκτέλεση».
Σαφώς, όλη η διαδικασία αφορά τους δανειολήπτες των «κόκκινων» δανείων. Ηδη, με στοιχεία που δημοσιοποίησε ο πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου, σύμφωνα με δημοσίευμα του «Ελεύθερου Τύπου», υπάρχουν σε ετοιμότητα προς εκτέλεση 60.000 διαταγές πληρωμής.
