ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
Ο Μπραντ Πιτ σε μια σκοτεινή οδύσσεια του διαστήματος
Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη
*** Ad Astra
ΗΠΑ, 2019. Σκηνοθεσία: Τζέιμς Γκρέι. Σενάριο: Τζέιμς Γκρέι, Ίθαν Γκρος. Ηθοποιοί: Μπραντ Πιτ, Λιβ Τάιλερ, Τόμι Λι Τζόουνς, Ρουθ Νέγκα. 122΄
Είναι ιδιαίτερα ευχάριστο να βλέπεις μια περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας που να ξεφεύγει από την απλή περιπέτεια με τέρατα και ατέλειωτες, επαναλαμβανόμενες, σκηνές δράσης, όπου ο κύριος παίκτης είναι τα ειδικά εφέ, όπως κάνει τώρα, με τη φουτουριστική, βουτηγμένη σε μια κάπως σκοτεινή ατμόσφαιρα, περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας «Ad Astra» («Προς τα άστρα»), ο Αμερικανός σκηνοθέτης Τζέιμς Γκρέι («Η χαμένη πόλη του Ζ», «Η νύχτα μας ανήκει», «Μικρή Οδησσός»).
Ταινία που σίγουρα οφείλει πολλά στην κλασική πια ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, «2001: Οδύσσεια του διαστήματος», που άνοιξε ένα νέο δρόμο για το είδος, σε μια περίοδο που οι οθόνες κατέκλυζαν με τις συνηθισμένες φουτουριστικές περιπέτειες, όπου το κύριο μέλημα ήταν να σωθεί ο άνθρωπος και ο πλανήτης μας από εξωγήινα, καταστροφικά τέρατα.
Με τον Κιούμπρικ, και πολλές από τις ταινίες που ακολούθησαν («Περιπέτεια στο διάστημα» – Silent Running – του Ντάγκλας Τράμπολ, «Δώδεκα πίθηκοι» του Τέρι Γκίλιαμ, «Άλιεν» του Ρίντλεϊ Σκοτ, «Gravity» του Αλφόνσο Κουαρόν, για ν’ αναφέρω μερικές από τις πιο πετυχημένες), συχνά βασισμένες σε μυθιστορήματα των καλύτερων συγγραφέων του είδους, ο άνθρωπος ταξίδευε στο διάστημα για να βρει απαντήσεις στα ερωτήματά του για το Σύμπαν (αν είμαστε οι μόνοι ζωντανοί οργανισμοί ή μήπως υπάρχουν και εξωγήινα όντα) αλλά και να ικανοποιήσει τις μεταφυσικές/φιλοσοφικές του αναζητήσεις.
Σε μια χρονιά που η Αμερική γιορτάζει τα 50 χρόνια από τότε που ο πρώτος άνθρωπος περπάτησε στη σελήνη, ο Γκρέι επέλεξε μια, τρομακτική πρέπει να πω, ιστορία εξερεύνησης του διαστήματος, όπου τελικά δεν υπάρχουν καλοί ή κακοί εξωγήινοι. Μόνο τίποτα, εμείς και κανένας άλλος. Ο ίδιος ανάφερε ως έμπνευση τόσο την ταινία του Κιούμπρικ όσο και το βιβλίο του Τζόζεφ Κόνραντ «Η καρδιά του σκότους», που στάθηκε έμπνευση στην ταινία «Αποκάλυψη, τώρα» του Κόπολα.
Καταλαβαίνω ιδιαίτερα την «Καρδιά του σκότους», που είναι ένα μοναχικό, τρομακτικό ταξίδι στο σκοτάδι, μια και ο ήρωας της ταινίας του Γκρέι, ο αστροναύτης Ρόι (Μπραντ Πιτ) αναλαμβάνει ένα μοναχικό, ατέλειωτο ταξίδι (στο νου έρχεται η πολύ καλύτερη, κάπως παραγνωρισμένη πρέπει να πω, ταινία του, «Η χαμένη πόλη του Ζ») στο διάστημα για να ανακαλύψει τον εξαφανισμένο εδώ και χρόνια πατέρα του (εξαίρετος όπως πάντα ο Τόμι Λι Τζόουνς), ο οποίος ταξίδεψε με το πλήρωμά του στον πλανήτη Δία, με βάση ένα άκρως μυστικό σχέδιο, με καταστροφικά δυστυχώς αποτελέσματα που απειλούν το ίδιο το σύμπαν.
Ο Γκρέι προσπαθεί να θέσει μερικά βασικά θέματα, όπως αυτό της ανυπαρξίας άλλης ζωής στο διάστημα αλλά και της σπατάλης σε διαστημικά ταξίδια που τελικά δεν οδηγούν πουθενά, τη στιγμή μάλιστα που ο πλανήτης μας αντιμετωπίζει πολύ σοβαρά προβλήματα (η φτώχια, η κλιματική αλλαγή, η καταστροφή του Αμαζόνιου, οι τοπικοί θρησκευτικοί πόλεμοι και διάφορα άλλα).
Προβλήματα που αναπτύσσει, όχι πάντα με την ίδια επιτυχία (εξαιτίας ενός κάπως μπερδεμένου σεναρίου και διαλόγων συχνά πολύ μέτριων), στη διάρκεια του ταξιδιού του Ρόι σε χώρους τόσο στη Σελήνη, τον Άρη και τον Δία, χωρίς να παραμελήσει και τη Γη, με την εξαιρετική φωτογραφία του Χόιτε βαν Χόιτεμα να συλλαμβάνει όλη την ομορφιά και το μεγαλείο του ηλιακού μας συστήματος, με υπόκρουση μια πολύ ωραία μουσική από τον Μαξ Ρίχτερ.
Όπως και στις προηγούμενες ταινίες του, ιδιαίτερα στη «Χαμένη πόλη», ο Γκρέι ξέρει να φτιάχνει όμορφες εικόνες και να δημιουργεί την κατάλληλη ατμόσφαιρα, κινώντας με ξεχωριστή άνεση τα πρόσωπά του, δυστυχώς όμως, στη νέα του αυτή ταινία, πέρα από την ατμόσφαιρα, τα τέλεια ειδικά εφέ, το σασπένς και τον προσεγμένο ρυθμό (μαζί και μια καλή παρουσία από τον Μπραντ Πιτ), δεν καταφέρνει να προσθέσει στο είδος εκείνο το κάτι που θα την απογείωνε και θα της έδινε την υπέρβαση και τη δύναμη που είχε η «Χαμένη πόλη» του.
**** Οι δεσποινίδες του Ροσφόρ
Les demoiselles de Rochefort. Γαλλία, 1967. Σκηνοθεσία-σενάριο: Ζακ Ντεμί. Ηθοποιοί: Κατρίν Ντενέβ, Φρανσουάζ Ντορλεάκ, Τζορτζ Τσακίρις, Ζακ Περέν, Μισέλ Πικολί. 120΄
Η ζωντάνια, η ευφορία, το φως, ο ήλιος, αλλά και η μουσική και ο χορός, στοιχεία που καθορίζουν τις ταινίες του Ζαν Ντεμί, μαζί με την ομορφιά και η ακτινοβολία της Κατρίν Ντενέβ (στη δεύτερη από τέσσερις συνολικά ταινίες που γύρισε μαζί του), κυριαρχούν σ’ αυτή την πανέμορφη, απολαυστική, βυθισμένη σε μια τζαζίστικη ατμόσφαιρα, ταινία που προβάλλεται σε επανέκδοση.
Δείγμα μιας διαφορετικής νουβέλ βαγκ από εκείνης του Γκοντάρ και του Σαμπρόλ, αλλά το ίδιο όμορφης και συναρπαστικής, η ταινία του Ντεμί αφηγείται την ιστορία δυο δίδυμων αδερφών (στους ρόλους η Ντενέβ με τη μικρότερη αδερφή της, Φρανσουάζ Ντορλεάκ, που δυστυχώς, πέθανε μερικούς μήνες μετά την κυκλοφορία της ταινίας), που, αποφασισμένες να ξεφύγουν από την ανιαρή, επαρχιακή, παραθαλάσσια πόλη τους, και ν’ ανα;ζητήσουν τη μεγάλο ρομάντζο της ζωής τους, αρχίζουν την αλλαγή τους ως τραγουδίστριες. Φόρος τιμής στο αμερικανικό μιούζικαλ (σε μια ωραία σκηνή εμφανίζεται και ο Τζιν Κέλι), με τον Μισέλ Λεγκράν να προσφέρει την ωραία μουσική του και τις δυο γυναίκες ηθοποιούς να απολαμβάνουν κάθε στιγμή (μαζί τους κι εμείς) και να μας δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους.
ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
*** ΚΡΙΣΗ ΠΑΝΙΚΟΥ (Atak Paniki). Πολωνία, 2019. Σκηνοθεσία: Πάβελ Μασλόνα. Σενάριο: Άνα Γκρονόβσκα, Μπαρτλομιέ Κοντσέντοβ. Ηθοποιοί: Άρτουρ Ζμιζέβσκι, Ντορότα Σέγκντα, Νίκολας Μπρο. 100΄
Μαύρη, με παράλογα στοιχεία, κωμωδία, με τον πρωτοεμφανιζόμενο Πολωνό σκηνοθέτη να παρουσιάζει, μέσα από έξι διαφορετικές ιστορίες, μια εικόνα του πώς η κοινωνία μας μπορεί από λεπτό σε λεπτό να καταρρεύσει. Έξι ιστορίες ανθρώπων της μεσαίας τάξης της σύγχρονης Βαρσοβίας, στα πρόθυρα νευρικής κρίσης, που προσπαθούν να ξεπεράσουν τις απογοητεύσεις, τα άγχη και τις νευρώσεις τους, σε ένα αποξενωμένο περιβάλλον.
** ½ – Η ΚΑΡΔΕΡΙΝΑ (The Goldfinch). ΗΠΑ, 2019. Σκηνοθεσία: Τζον Κρόλι. Σενάριο: Πίτερ Στρόγκαν. Ηθοποιοί: Νικόλ Κίντμαν, Όουκς Φέγκλι, Άνσελ Έλγκορτ, Τζέφρι Ράιτ, Σάρα Πόλσον. 149΄
Με βάση ένα βραβευμένο με Πούλιτζερ μυθιστόρημα 1000 σελίδων και με πλούσιους χαρακτήρες και χώρους (Άμστερνταμ, Νέα Υόρκη, Λας Βέγκας), ο Τζ<ον Κρόλι («Μπρούκλιν») έφτιαξε μια ταινία που προσπαθεί, με διάφορα φλας-μπακ και μια μεγάλη χρονολογικη διαδρομή, να συνδυάσει το πέρασμα στην ενηλικίωση με το κοινωνικό δράμα και το μυστήριο, όχι πάντα με την ίδια επιτυχία. |Στις καλύτερες στιγμές, η ερμηνεία του νεαρού Όουκς Φέγκλι, που ερμηνεύει τον 13χρονο ήρωα και, πάνω απ’ όλα, η έξοχη φωτογραφία του μοναδικού Ρότζερ Ντίκινς.
