Του Παύλου Μεθενίτη
Κυρά μου, δεν σε ξέρω προσωπικά. Δεν ξέρω το όνομά σου, την καταγωγή σου, την οικογενειακή σου κατάσταση, πώς λένε το παιδί που έχεις στην αγκαλιά σου. Ξέρω σίγουρα πως έφτασες μισοπνιγμένη στην πατρίδα μου και πως προσπαθείς να φτάσεις στην Ευρώπη.
Μέχρι να γίνει αυτό, σίγουρα είσαι σε κάποιο καταυλισμό, ίσως μένεις σε κάποια σκηνή, προσπαθώντας να κρατήσεις την οικογένειά σου ζωντανή, υγιή, χορτάτη και καθαρή – πρώτα τη φαμίλια σου, βέβαια, κι ύστερα τον εαυτό σου.
Ακόμα και να γνωριζόμασταν από κοντά, κυρά μου, δεν θα ήταν καθόλου σίγουρο ότι θα τα κατάφερνα να σου σφίξω το χέρι, ακόμα δηλαδή κι αν μ’ άφηνε να κάνω κάτι τέτοιο ο άντρας σου. Γιατί εσύ πρώτη απ’ όλους, σαν καλή μουσουλμάνα, θα έθετες αυτόματα τα όρια.
Μπορεί να τα έχεις χάσει όλα, σπίτι και λεφτά και ασφάλεια και ανθρώπους αγαπημένους, όμως όχι την αξιοπρέπειά σου, τις αρχές σου, τις αξίες σου, όπως εσύ τις εννοείς βέβαια. Τίποτα απ΄όλα αυτά δεν έχεις χάσει, αν και πέρασες πολλά, κάτι που βέβαια φαίνεται στο βλέμμα σου. Αλλά γι’ αυτό ακριβώς το βλέμμα, σ’ αυτή τη φωτογραφία, θα ήθελα να σου σφίξω το χέρι.
Κυρά μου, σήμερα στην Ελλάδα, και στη Δύση γενικότερα, γιορτάζουμε την Ημέρα της Γυναίκας. Συμπάθα με εάν σου φαίνεται αυτό ένα κακό αστείο, αλλά έτσι είναι. Εμείς εδώ, στη χώρα μου, έχουμε ακόμα δρόμο να κάνουμε μέχρι η γυναίκα να γίνει εντελώς και απολύτως ισότιμη με τον άντρα, ξέρεις. Σε κάποια ευρωπαϊκά κράτη, τα «πολιτισμένα» που λένε, οι γυναίκες είναι σε καλύτερη κατάσταση απ’ ό,τι στην Ελλάδα. Αλλού είναι σε χειρότερη.
Αλλά σκέφτομαι τη χώρα απ’ όπου ήρθες εσύ -δεν ξέρω εάν είσαι από τη Συρία, όπου τα πράγματα ήταν, ας πούμε, κάπως καλύτερα για τις γυναίκες, αλλά ξέρω για το Αφγανιστάν και το Πακιστάν, για τα Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία, ή για κάποιες χώρες της Αφρικής, όπου το να είσαι γυναίκα είναι κάτι σαν ντροπή, κάτι αμαρτωλό, βρόμικο και διεφθαρμένο, κάτι που προσβάλλει τα χρηστά ήθη της κοινωνίας.
Δεν λέω τίποτα για το Χαλιφάτο, εσύ τα ξέρεις ασφαλώς καλύτερα από εμένα, εσύ τα έχεις ζήσει. Και συμπάθα με που σου μιλάω για τη θέση της γυναίκας στον κόσμο, όταν για σένα το πιο πιεστικό πρόβλημα της επόμενης ώρας μπορεί να είναι το πώς θα βρεις νερό για να πιείτε και να πλυθείτε. Αλλά σκέφτομαι πως μόνο ένα πλάσμα είναι σε χειρότερη θέση από έναν άνδρα πρόσφυγα: η γυναίκα πρόσφυγας, και μάλιστα η μουσουλμάνα.
Ένας διάσημος Άγγλος μουσικός, ο Τζον Λένον, αν τον ξέρεις, μέλος των Μπιτλς, είχε δηλώσει πως «η γυναίκα είναι ο νέγρος του κόσμου». Κοιτάω τα μάτια σου, κυρά μου. Τα φρύδια, που πάνε να σμίξουνε, τα χείλη σου που σφίγγονται. Είσαι μια νέα γυναίκα, δεν έχεις ακόμα ρυτίδες, αλλά η δυστυχία σκιάζει το πρόσωπό σου σαν σύννεφο που στέκεται πάνω από βουνοκορφές. Όμως, φαίνεσαι ακατάλυτη όπως τα βουνά –δύναμη και εγκαρτέρηση είναι ό,τι σε στεφανώνει, κυρά μου, ό,τι σε καθορίζει, και όχι η μαντίλα που φοράς, και να με συμπαθάς.
Γλίτωσες το παιδί σου και την οικογένειά σου από τους βομβαρδισμούς, από τους τούρκικους σκυλοπνίχτες και τα κύματα του Αιγαίου, κι είσαι ακόμα όρθια, ακόμα στις επάλξεις, παρόλη την κούραση, την αγωνία, την απόγνωση, τη βρόμα, τις κακουχίες και την πείνα. Παρόλο που οι πολιτισμένες χώρες της Δύσης, που θέλεις να πας, και όπου η Γυναίκα έχει σχεδόν ισότιμη θέση με τον Άνδρα, σε βλέπουν εσένα προσωπικά σαν σκουπίδι. Αλλά, να σου πω, πιστεύω πως θα τα καταφέρεις –θα σφίξεις τα δόντια για άλλη μια φορά και θα τα καταφέρεις.
Δεν έχω να σου πω τίποτα άλλο. Δεν ξέρω εάν ο Λένον είχε δίκιο ή εάν οι γυναίκες, όπως εσύ, υφίστανται περισσότερα βάσανα από τους άντρες, επειδή είναι πιο δυνατές και μπορούν να τα αντέξουν, αλλά όπως και να ‘χει, σου εύχομαι καλή τύχη, κυρά μου, και χρόνια πολλά.
