Από τον κλειστοφοβικό κόσμο ενός δωματίου στον κλειστοφοβικό κόσμο της σύγχρονης κοινωνίας μας.
Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη
** ½ – Το δωμάτιο
Room. Ιρλανδία/Καναδάς, 2015. Σκηνοθεσία: Λένι Άμπραχαμσον. Έμα Ντόνακιου (από το μυθ.). Ηθοποιοί: Μπρι Λάρσον, Τζέικομπ Τρέμπλεϊ, Σον Μπρίτζερς, Τζόαν Αλεν, Γουίλιαμ Εϊτς Μέισι. 118΄
Ανάμεσα στο θρίλερ αγωνίας (που είναι και το καλύτερο κομμάτι της ταινίας) και το οικογενειακό δράμα κινείται η υποψήφια για διάφορα Οσκαρ (ανάμεσά τους, καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας και γυναικείας ερμηνείας για την πρωταγωνίστρια Μπρι Λάρσον) αυτή ταινία, που σκηνοθέτησε ο Ιρλανός Λένι Άμπραχαμσον.
Η νέα του αυτή ταινία, βασισμένη στο μυθιστόρημα της Έμα Ντόναχιου, η οποία έγραψε και το σενάριο, που εντυπωσίασε από την πρώτη ήδη προβολή της στο φεστιβάλ ανεξάρτητου κινηματογράφου του Σάντανς, αρχίζει με τη μητέρα, τη Τζόι (Μπρι Λάρσον), θύμα απαγωγής, να έχει ήδη ζήσει 7 χρόνια (τα τελευταία 5 με τον πεντάχρονο γιο της, Τζακ) κλεισμένη σ’ ένα δωμάτιο, που για τον Τζακ είναι ολόκληρος ο κόσμος, μια και δεν έχει ζήσει έξω από το δωμάτιο αυτό.
Το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας το παρακολουθούμε από την πλευρά του μικρού Τζακ (πρέπει να πω πως βρίσκω την ερμηνεία του πολύ πιο δύσκολη, και το ίδιο ίσως και περισσότερο, πετυχημένη, από εκείνη της Λάρσον), που ζει με παραμύθια τα οποία ο ίδιος φτιάχνει, ενώ περιγράφει, απλά και όμορφα, τις εντυπώσεις του είτε στο δωμάτιο (από τις καλύτερες σκηνές του, εκείνες που, όταν ξυπνά, αρχίζει να καλημερίζει τα διάφορα αντικείμενα, με τα οποία φτιάχνει ιστορίες, στο δωμάτιο), είτε αργότερα στον έξω, εκπληκτικό γι’ αυτόν, κόσμο. Αλλοτε να κοιμάται αγκαλιά με τη μητέρα του, που προσπαθεί, με όλα στη διάθεσή της μέσα και παρά το ψυχολογικό της τραύμα, να τον προστατεύσει (ακόμη και στα γενέθλιά του βρίσκει τρόπο να του φτιάξει μια μικρή τούρτα), άλλοτε να κοιμάται, φοβισμένος, στη ντουλάπα (όταν ο απαγωγέας έρχεται να περάσει τη νύχτα με τη μητέρα του), ο Τζακ καταφέρνει όχι μόνο να προσαρμοστεί στη ζωή στο δωμάτιο αλλά και, κατά κάποιο τρόπο, να είναι ευτυχισμένος (αργότερα, στο σπίτι της γιαγιάς του, μπροστά στις αναρίθμητες αλλαγές του έξω κόσμου που πρέπει να συνηθίσει, αναφέρει κάποια στιγμή πως νοσταλγεί το δωμάτιο).
Κάποια στιγμή, χάρη σ’ ένα παράτολμο σχέδιο της μητέρας, οι δυο τους θα καταφέρουν τελικά (σε σκηνές δοσμένες με αρκετό σασπένς) να δραπετεύσουν. Η «αλλαγή» αυτή θα έχει διπλό αποτέλεσμα: άγχος και δράμα για τη Τζόι, που τελικά είναι αναγκασμένη να δεχτεί τις αλλαγές αλλά και τις αντιδράσεις των γονιών και των άλλων συγγενών της και να ξαναγίνει φυσιολογικό πρόσωπο, και μεγαλύτερο ακόμη άγχος για τον μικρό Τζακ, που τώρα πρέπει να προσαρμοστεί σ’ έναν εντελώς καινούριο κόσμο. Το δεύτερο αυτό μέρος εστιάζεται περισσότερο στον Τζακ, που σταδιακά αρχίζει να έρχεται σε επαφή με τους άλλους, ιδιαίτερα με τη γιαγιά (Τζόαν Αλεν), ενώ αρχίζει να μαθαίνει για όλα όσα του έλειπαν όλα αυτά τα χρόνια (διάφορα παιχνίδια, φιλία και εμπιστοσύνη σε άλλους, γνωριμία με ένα κοριτσάκι και αργότερα με ένα σκύλο).
Αντίθετα με την κλειστοφοβική ατμόσφαιρα του πρώτου μέρους, το δεύτερο μέρος θα μπορούσε, πιστεύω, να αναπτυχθεί πολύ καλύτερα και σε μεγαλύτερο βάθος (υπάρχει κάποια προσπάθεια αλληγορίας που όμως δεν πετυχαίνει), ιδιαίτερα στις αλλαγές με τις οποίες τόσο η μητέρα όσο και ο Τζακ είναι αναγκασμένοι να προσαρμοστούν (οι δυσκολίες που παρουσιάζονται φαίνονται τελικά ασήμαντες), καθώς και στην καταγραφή (και εξήγηση) των σχέσεων της Τζόι με τους γονείς της και την οργή που δείχνει γι’ αυτούς, αλλά και στην ανάπτυξη του χαρακτήρα του πατέρα της (Γουίλιαμ Μέισι), που η παρουσία του (μετά από την απαράδεκτη στάση του απέναντι στον μικρό) διακόπτεται αδικαιολόγητα.
Πάντως δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει τόσο την όλη καταγραφή της ιστορίας, χωρίς περιττούς μελοδραματισμούς, από τον Άμπραχαμσον (δημιουργός της πολύ καλύτερης ταινίας «What Richard Did», πολιτικής αλληγορίας που το 2013 κέρδισε τη Χρυσή Τουλίπα στο Φεστιβάλ Κωνσταντινούπολης), καθώς και την ευαισθησία και την τρυφερότητα με την οποία αυτός αντιμετωπίζει τους δυο πρωταγωνιστές του, ιδιαίτερα τον μικρό Τζέικομπ Τρέμπλεϊ.
**** Γαλιλαίος
Galileo. Βρετανία/ΗΠΑ, 1975. Σκηνοθεσία: Τζόζεφ Λόουζι. Σενάριο: Μπάρμπαρα Μπρέι, από θεατρ. ΜΠέρτολτ Μπρεχτ. Ηθοποιοί: Τόπολ, Εντουαρντ Φοξ, Κόλιν Μπλέικλι, Τζον Γκίλγκουντ, Κλάιβ Ρέβιλ, Μάργκαρετ Λίτον, Εντουαρντ Φοξ, Μάικλ Γκοφ. 145΄
Από τις πιο σημαντικές και πετυχημένες κινηματογραφικές διασκευές σπουδαίων θεατρικών έργων του American Film Theater, που ήθελε να δώσει το πλατύ κοινό μια γεύση των μεγάλων θεατρικών έργων, ερμηνευμένων από τους καλύτερους ηθοποιούς, είναι αυτός ο «Γαλιλαίος» του Μπέρτολτ Μπρεχτ που σκηνοθέτησε ο Τζόζεφ Λόουζι (η ταινία πρωτοπροβλήθηκε από την ΕΡΤ-2 στη δεκαετία του ΄80). Το έργο καλύπτει τα πιο σημαντικά σημεία της ζωής του Γαλιλαίου, ξεκινώντας από τα νεανικά του χρόνια, ως καθηγητή μαθηματικών στην Πάδοβα και φτάνοντας ως τη σύλληψή του, προς το τέλος της ζωής του, για τις αιρετικές θεωρίες του, από την παπική Ιερά Εξέταση.
Ο Μπρεχτ χρησιμοποιεί τη ζωή του Γαλιλαίου για να μας μιλήσει για το δικαίωμα και την ελευθερία των επιστημόνων να ανακαλύπτουν και να διερευνούν νέες θεωρίες, που μπορεί να ανατρέψουν ακόμη και παγκόσμια αναγνωρισμένες αντιλήψεις και να έρθουν σε σύγκρουση με την κοινωνία, ακόμη και με την ίδια την Εκκλησία. Δεν είναι τυχαίο που ο Λόουζι ανέλαβε τη σκηνοθεσία μια και ο ίδιος ήταν από παλιά συνδεδεμένος με το έργο του Μπρεχτ (είχε ανεβάσει στη σκηνή τον «Γαλιλαίο» το 1947 με πρωταγωνιστή τον Τσαρλς Λότον). Ο Λόουζι παραμένει πιστός στο κείμενο, κρατώντας μια «μπρεχτική» απόσταση από τη δράση και παρόλο που την περιορίζει στα θεατρικά της πλαίσια και τα σκηνικά, η κάμερά του κινείται με άνεση μέσα σ’ αυτά και με το μοντάζ και την όλη γενικά σύλληψη καταφέρνει να δώσει τη ροή και το ρυθμό μιας καθαρά κινηματογραφικής ταινίας, ενώ, από πλευράς ερμηνειών, όλοι, ανεξαιρέτως, οι ηθοποιοί του (ανάμεσά τους και μερικά από τα πιο γνωστά ονόματα του αγγλικού θεάτρου), με επικεφαλής τον Τόπολ στο ρόλο του Γαλιλαίου, δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους.
{source}
<iframe width=»640″ height=»360″ src=»https://www.youtube.com/embed/E_Ci-pAL4eE» frameborder=»0″ allowfullscreen></iframe>
{/source}
