Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη
Μέρες πολέμου, αγώνων, ποίησης και Ιστορίας, στις αίθουσες αυτήν την εβδομάδα.
*** Μια υπέροχη μέρα
A Perfect Day. Σκηνοθεσία-: Φερνάντο Λεόν Ντε Αρανόα. Ηθοποιοί: Μπενίσιο ντελ Τόρο, Τιμ Ρόμπινς, Όλγα Κιριλένκο, Μελανί Τιερί, Φέτζια Στούκαν, Σέρτζι Λόπεζ. 106′
Σε μια ακαθόριστη εμπόλεμη ζώνη των Βαλκανίων στα μέσα της δεκαετίας του ’90, κάπου στα Βαλκάνια, όπως μας πληροφορεί η ταινία (στην πραγματικότητα εκείνη του πολέμου Σερβίας-Κροατίας), εκτυλίσσεται το ανθρωπιστικό αυτό, διανθισμένο με καυστικό, συχνά μαύρο, χιούμορ, δράμα του Ισπανού Φερνάντο Λεόν τε Αρανόα που πρωτοπροβλήθηκε στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών του περσινού φεστιβάλ των Κανών.
Ο μεξικανικής καταγωγής Μαμπρού (Ντελ Τόρο), ο Αμερικανός Μπι (Ρόμπινς), η Γαλλίδα Σόφι (Τιερί), μέλη μιας Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης, που προσφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια σε εμπόλεμες ζώνες, μαζί με τον διερμηνέα τους Νταμίρ (Στούκαν), προσπαθούν να βρουν τρόπο να βγάλουν, στο επόμενο 24ωρο, το πτώμα ενός άντρα από ένα πηγάδι (μόνη πηγή καθαρού νερού για τους κατοίκους της περιοχής), πριν αυτό μολυνθεί – η πρώτη προσπάθεια παρουσιάζεται στα πρώτα εκπληκτικά πλάνα της ταινίας, όταν το σκοινί σπάει και το πτώμα ξαναπέφτει στο πηγάδι.
Παρά την απαγόρευση από τον ΟΗΕ, τα τρία αυτά πρόσωπα, και στη συνέχεια, η Ρωσίδα, πρώην φιλενάδα του Μαμπρού, Κάτια (Κιριλένκο), που καταφθάνει την τελευταία στιγμή για να αξιολογήσει την κατάσταση, αρχίζουν, με τη βοήθεια ενός παιδιού της περιοχής, να ψάχνουν για ένα σκοινί για να μπορέσουν να ανεβάσουν το πτώμα από το πηγάδι.
Με βάση ένα καλογραμμένο, βραβευμένο (βραβείο Γκόγια) σενάριο, διασκευή του μυθιστορήματος της Πάουλα Φαρίας), με τα χιουμοριστικά, ειρωνικά σχόλια του Μπι (και τη μοντέρνα μουσική που ακούμε από το ραδιόφωνο του τζιπ του), κι ένα έξοχα ενορχηστρωμένο ρυθμό που εκμεταλλεύεται σωστά το σασπένς, συνδυασμό πρέπει να πω που θυμίζει ταινίες του Ρόμπερτ Ολτμαν, ο Ντε Αρανόα («Barro», «Δευτέρες στον ήλιο») ακολουθεί τα πρόσωπά του σε μια 24ωρη διαδρομή κι ενώ έχει αρχίσει η διαδικασία της ειρήνευσης.
Το κουαρτέτο του έρχεται αντιμέτωπο όχι μόνο με την απαράδεκτη γραφειοκρατία των οργάνων του ΟΗΕ αλλά και με τα εμπόδια των ντόπιων που η εμφύλια διαμάχη, συχνά και το προσωπικό κέρδος, έχουν οδηγήσει σε παράλογες (μια νεκρή, ναρκοθετημένη αγελάδα στη μέση του δρόμου, οι ντόπιοι δεν τους πουλάνε το σκοινί γιατί το πτώμα γιατί το πτώμα μπορεί να ήταν εχθρός, ενώ, αργότερα, ορισμένοι προτιμούν να το αφήνουν στο πηγάδι γιατί θέλουν να πουλάνε, ακριβά μάλιστα, νερό στους χωρικούς).
Σταδιακά όμως το χιούμορ δίνει τη θέση του στο δράμα και την τραγωδία, με την άφιξη της ομάδας στο καταστραμμένο χωριό του μικρού παιδιού και τις ανακαλύψεις που κάνουν εκεί (με τον σκηνοθέτη να αποφεύγει να μας παρουσιάσει άμεσα τις πιο φριχτές σκηνές, προτιμώντας να τις υποβάλει με ένα έξυπνο τρόπο), ως τις τελευταίες σκηνές ενός απρόσμενου φινάλε που δεν θα αποκαλύψω. Φινάλε που μας αποκαλύπτει τον παραλογισμό και την ηλιθιότητα των πολέμων με την «υπέροχη μέρα» του τίτλου να παραμένει μια συνηθισμένη σε περίοδο πολέμου μέρα, ειρωνικό σχόλιο πάνω στον πόλεμο και της ανθρώπινης ηλιθιότητας.
*** Το κυπαρίσσι του βυθού
Ελλάδα, 2015. Σκηνοθεσία-σενάριο-φωτογραφία: Νίκος Κορνήλιος. Ηθοποιοί: Άρτεμις Ιωάννου, Μελίσσα Κωτσάκη, Θοδωρής Ματινόπουλος. 75΄
Μια λυρική, ποιητική «συμφωνία αντιπαραθέσεων» είναι η νέα ταινία του Νίκου Κορνήλιου («Μητριαρχία», «11 συναντήσεις με τον πατέρα μου»), που πρωτοείδαμε στο 56ο κινηματογραφικό φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης. Τα βλέμματα, τα ερωτικά αγγίγματα, τα φιλιά, τα γυμνά σώματα ετερόφυλων και ομοφυλόφιλων ζευγαριών, αναμιγνύονται με τις μνήμες (ίσως του γέροντα που διαπερνά κάθε τόσο στα πλάνα μέχρι και στο νεκροταφείο προς το φινάλε της ταινίας) σε μια σειρά μουσικές, θα έλεγα, εικόνες, (εικόνα και μουσική είναι άρτια δεμένες στην ταινία), που φέρνουν στο νου «Το δέντρο της ζωής», καθώς και άλλες ταινίες του Τέρενς Μάλικ.
Δεν είναι μόνο τον Μάλικ που φέρνει στο νου η όμορφη αυτή ταινία του Κορνήλιου Ο Αντονιόνι της «Έκλειψης» (στα πλάνα των άδειων δρόμων της Αθήνας) αλλά και ο Ρενουάρ του «Μια μέρα στην εξοχή», περνά μέσα από τον τρόπο που ο σκηνοθέτης συνδέει τα ερωτευμένα, ευτυχισμένα ζευγάρια του με τη φύση, με τα δέντρα, τα πάρκα, τη βροχή, τα φώτα, τη νύχτα (με τον ίδιο τον Κορνήλιο να είναι υπεύθυνος και για την ωραία φωτογραφία).
Τα γυμνά σώματα των ζευγαριών του σμίγουν ερωτικά με τον αέρα, τη βροχή, τα κυπαρίσσια, τα φύλλα των δέντρων, τα φρούτα που τρώνε με τόση λαιμαργία, τους διάφορους ήχους. Η ταινία του Κορνήλιου καταφέρνει να συνδέσει, με τρόπο αρμονικό, την αίσθηση της αφής και του ήχου με την αίσθηση της μνήμης και την αίσθηση, μαζί και την απόλαυση, απόλαυση της γεύσης. Μια όμορφη, βουτηγμένη στη δική της μαγεία, ταινία.
*** Η Εβίτα δεν κοιμάται πια εδώ
Eva no duerme. Αργεντινή, 2015. Σκηνοθεσία-σενάριο: Πάμπλο Αγκουέρο. Ηθοποιοί: Γκάελ Γκαρσία Μπερνάλ, Ντένις Λαβάντ, Ιμανόλ Αρίας. 85΄
Με την τύχη της σορού της Εβίτα Περόν, της γυναίκας του προέδρου της Αργεντινής (1946-52), ειδώλου ενός ολόκληρου λαού, αγωνίστριας ενάντια στον καπιταλισμό και υπέρ των δικαιωμάτων της γυναίκας, καταπιάνεται η πολιτική αυτή, βουτηγμένη σε μια μαύρη, διανθισμένη με χιούμορ αλλά και σουρεαλισμό, ατμόσφαιρα ταινία του Πάμπλο Αγκουέρο. Ο Περόν είχε αποφασίσει να ταριχεύσει τη σορό της γυναίκας του για να γίνει προσκύνημα για το λαό (κάτι παρόμοιο με εκείνο του Λένιν στη Σοβιετική Ενωση). Στοιχείο που εκμεταλλεύεται ο Αγκουέρο πολύ έξυπνα, για να αποφεύγει το συνηθισμένο στιλ των βιογραφικών ταινιών, προτιμώντας να στραφεί σε ένα είδος πειραματικής, ποιητικής προσέγγισης, και να μας παρουσιάσει το θέμα του μέσα από τρεις διαφορετικές ιστορίες.
Η πρώτη αρχίζει με ένα μονόλογο, σε ένα μεγάλης διάρκειας πλάνο, με αρχηγό του τον πραξικοπήματος ναύαρχο Εμίλιο Μασέρα (ένας πολύ καλός Γκάελ Γκαρσία Μπερνάλ), να προχωρεί, μέσα από μια ομιχλώδη ατμόσφαιρα, προς την κάμερα και να μιλά με μίσος για την Εβίτα, αυτή τη «βρόμα», όπως την αποκαλεί, και τις «πόρνες» που την ακολουθούσαν, αναφέροντας με περιφρόνηση πως πέθανε σε ηλικία 33 χρονών, όπως και ο Ιησούς Χριστός.
Στην ιστορία του «Ταριχευτή» που ακολουθεί (την καλύτερη πρέπει να πω της ταινίας), παρακολουθούμε τον ταριχευτή να προχωρεί, με λεπτότητα και με ξεχωριστή θα έλεγα αγάπη, στη διαδικασία (οι σκηνές που αλείβει, με ευλάβεια, τελετουργικά, με φορμαλδεΰδη τα δάχτυλα ή τα διάφορα μέλη της, είναι από τις πιο αλλόκοτες, σουρεαλιστικές σκηνές της ταινίας). Στο επόμενο επεισόδιο, στη διάρκεια του στρατιωτικού πραξικοπήματος του 1955, παρακολουθούμε δυο στρατιώτες που μεταφέρουν κρυφά τη σορό της Εβίτας, επεισόδιο δοσμένο σε ατμόσφαιρα γκροτέσκο, ενώ στο τρίτο επεισόδιο, περονίστες στρατιώτες ανακρίνουν ένα πραξικοπηματία στρατηγό για να τους αποκαλύψει πού έχουν κρύψει τη σορό της Εβίτα.
Με σκηνές στημένες με ξεχωριστή φροντίδα, με τη χρήση επικαίρων και άλλο υλικό αρχείου, και με ένα στιλ, από το οποίο δεν λείπει και η ποιητική διάθεση, ο Αγκουέρο φτιάχνει ένα σχόλιο πάνω στη σύγχρονη Αργεντινή και την ιστορία της, την εξουσία και το ρόλο της εκκλησίας αλλά και το λαϊκισμό και τη δημιουργία ειδώλων.
*** Επόμενος σταθμός: Ουτοπία
Ελλάδα, 2016. Σκηνοθεσία-σενάριο: Απόστολος Καρακάσης. Μοντάζ: Απόστολος Καρακάσης, Χρόνης Θεοχάρης. Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος. 91΄
Με το κλείσιμο του εργοστασίου ΒΙΟ.ΜΕ στη Θεσσαλονίκη και την απόφαση των εργατών του να αναλάβουν την αυτοδιαχείρισή του καταπιάνεται το πολύ καλό ντοκιμαντέρ «Επόμενος σταθμός: Ουτοπία» του Απόστολου Καρακάση. Αμέσως μετά το κλείσιμο του εργοστασίου και σε μεγάλη έκπληξη της ιδιοκτήτριας, μερικοί από τους εργάτες αποφασίζουν να το καταλάβουν και να το λειτουργήσουν μόνοι τους.
Όπως ανακαλύπτουμε στις σκηνές που ακολουθούν, τα προβλήματα είναι βέβαια πολλά, τόσο από την πλευρά της διεύθυνσης και του κράτους όσο και από τους ίδιους, τους χωρίς καμιά εμπειρία για τέτοιου είδους διαχείρισης εργάτες, με μερικούς να αποχωρούν και άλλοι να φεύγουν στο εξωτερικό, ενώ εξακολουθεί να υπάρχει ο κίνδυνος μιας αστυνομικής επέμβασης.
Οι εργάτες, όμως, με τη βοήθεια ακτιβιστών από διάφορα μέρη του κόσμου αλλά και δημοσιογράφων από ελληνικά και ξένα μέσα πληροφόρησης, καταφέρνουν τελικά να υλοποιήσουν το ουτοπιστικό τους όνειρο, αν και, όπως μας πληροφορούν, ακόμη και σήμερα, παρά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, η ριζοσπαστική αυτή αυτοδιαχειριστική τους ενέργεια δεν έχει γίνει επίσημα αποδεκτή.
Ο Καρακάσης («Εθνικός Κήπος»), με μεγάλη εμπειρία στο ντοκιμαντέρ (ιδιαίτερα μέσα από τηλεοπτικές παραγωγές) παρακολουθεί επίμονα τα πρόσωπά του, καταγράφει τους φόβους και τις επιφυλάξεις τους, τις συγκρούσεις τους, τις διεργασίες που δημιουργούνται σταδιακά και που τελικά θα οδηγήσουν ορισμένους από αυτούς στην υλοποίηση του δύσκολου αυτού, επαναστατικού, εγχειρήματος, την αυτοδιαχείριση δηλαδή του εργοστασίου. Ένα ειλικρινές, δυνατό, ιδιαίτερα αναγκαίο στις μέρες μας, ντοκιμαντέρ, που βάζει καίρια ερωτήματα και που αξίζει να προβληθεί πλατιά.
** Μεσιέ Σοκολά
Chocolat. Γαλλία, 2016. Σκηνοθεσία: Ροσντί Ζεμ. Σενάριο: Σιρίλ Ζελί, Ολιβιέ Γκορς. Ηθοποιοί: Ομάρ Σι, Τζέιμς Τιερέ, Κλοντίιντ Εσμ. 110΄
Την ιστορία του πρώτου μαύρου καλλιτέχνη, άγνωστου στο σημερινό κοινό, που είχε μεγάλη επιτυχία στο Παρίσι στα τέλη του 19ου αιώνα, για να οδηγηθεί σε ραγδαία πτώση, εξαιτίας του ποτού και του τζόγου, παρουσιάζει ο Ροσντί Ζεμ. Παρόλο που στο νου έρχεται η πολύ καλή «Μαύρη Αφροδίτη» του Γκεντιγκιάν, εκεί που χρειαζόταν μια εμβάθυνση στα πρόσωπα, τόσο του μαύρου κλόουν Σοκολά (ένας πολύ καλός Ομάρ Σι) όσο και εκείνο του Βρετανού Φουτίτ (στο ρόλο ο Τζέιμς Τιερέ, εγγονός του Τσάρλι Τσάπλιν, του λευκού κλόουν και συνεργάτη του, ο Ζεμ εστίασε περισσότερο στην ανάπλαση (πολύ καλή πρέπει να πω) της εποχής, και συγκεκριμένα της Μπελ Επόκ (με τα ντεκόρ και τα κοστούμια), παρά στην ανάπτυξη των χαρακτήρων και του δυστυχώς μέτριου σεναρίου, προτιμώντας τις εύκολες, συγκινητικές λύσεις.
* Batman vs Superman: Η αυγή της δικαιοσύνης
Batman vs Superman: Dawn of Justice. Σκηνοθεσία: Ζακ Σνάιντερ. Σενάριο: Κρις Τέριο, Ντέιβιντ Ες Γκόγιερ. Ηθοποιοί: Μπεν Αφλεκ, Χένρι Κάβιλ, Έμι Ανταμς, Τζέσι Αϊζενμπεργκ, Τζέρεμι Αϊρονς, Λόρενς Φίσμπερν, Νταϊάν Λέιν, Χόλι Χάντερ. 151΄
Η συνταγή για ένα εμπορικό μπλοκ-μπάστερ είναι πια γνωστή: Παίρνεις ένα franchise, φτιάχνεις μια παραλλαγή (σίκουελ ή πρίκουελ), βάζεις γνωστούς σταρ, χρησιμοποιείς το 3D για μεγαλύτερη εντύπωση και αυξάνεις τη διάρκεια πέρα από τις δυο ώρες (για να αυξήσεις και το εισιτήριο) και έχεις την αναμενόμενη επιτυχία. Τώρα, αν πάρεις δυο διαφορετικά franchise (στην προκειμένη περίπτωση αυτό του Superman κι εκείνο του Batman), τότε μπορείς να έχεις και τη διπλάσια επιτυχία (και έσοδα)!
Στην ταινία του ειδικευμένου σε μεταφορά κόμικς στην οθόνη, Ζακ Σνάιντερ( ), ο Superman παρεξηγείται για… κακός, ο Batman αρχίζει να τον αντιμετωπίζει εχθρικά, ώσπου, τελικά, εξαιτίας της ηθελημένης, πονηρής παρέμβασης του Λεξ Λούθορ, που σχεδιάζει να καταστρέψει τον κόσμο, βρίσκονται σε μια σύγκρουση μέχρι θανάτου…
Ο Σνάιντερ βασίστηκε στη δράση (που, ιδιαίτερα στα τελευταία 30 λεπτά της, μοιάζει περισσότερο με μεγάλο, ατέλειωτο video-game) για να φτιάξει μια αδιάφορη, περισσότερο από όσο χρειάζεται σε διάρκεια, ταινία, με ένα αφελές, με μια ψευτο-σοβαροφάνεια, σενάριο και με μέτριες, ανύπαρκτες στο μεγαλύτερο μέρος τους, ερμηνείες.
* Παραμύθι χωρίς όνομα
Ελλάδα, 2015. Σκηνοθεσία: Κώστας Καλπατζίδης. Σενάριο: Αρχιμανδρίτης Παύλος Ντούρος. Ηθοποιοί: 60 ερασιτέχνες ηθοποιοί και 125 κομπάρσοι. 120΄
Διασκευή του βιβλίου της Πηνελόπης Δέλτα που σκηνοθέτησε ο Κώστας Καλπατζίδης, σε παραγωγή της Ιεράς Μητροπόλεως Κίτρους. Η ιστορία στρέφεται γύρω από ένα βασιλόπουλο που προσπαθεί να ξεπεράσει τα διάφορα εμπόδια (μαζί και τον εαυτό του) για να αναστήσει το διαλυμένο από τη διαφθορά και τη διαπλοκή βασίλειό του. Κουραστικά διδακτική αλληγορία, επίκαιρη σίγουρα για τη σημερινή κατάσταση της χώρας μας, που δυστυχώς, περιορίζεται σε καλές προθέσεις και ένα αφελές σενάριο (στο οποίο δεν βοηθούν καθόλου οι ερασιτέχνες ηθοποιοί), παρά τις κάποιες καλές σκηνοθετικές ικανότητες του Καλπατζίδη.
{source}
<iframe width=»640″ height=»360″ src=»https://www.youtube.com/embed/I7-c66mbzXA» frameborder=»0″ allowfullscreen></iframe>
{/source}
