Της Μαρίνας Κουρμπέλα (marinakourbela@gmail.com)
Σήμερα η Επιτροπή κάλεσε τα κράτη-μέλη να υποστηρίξουν τις προσπάθειές της ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να αποκτήσει επικαιροποιημένα, ενισχυμένα και ισχυρότερα μέσα άμυνας κατά του αθέμιτου εμπορίου.
Παρά το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρησιμοποιεί τα διαθέσιμα μέσα εμπορικής άμυνας σε όλη τους την έκταση, αυτά έχουν αποδειχθεί ανεπαρκή για την αντιμετώπιση της τεράστιας πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας που έχει συνέπεια τις εξαγωγές σε τιμές ντάμπινγκ στην αγορά της Ε.Ε. Η Ε.Ε. αντιπροσωπεύει το 15% των παγκόσμιων εισαγωγών (στη δεύτερη θέση μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες), αλλά τα μέτρα εμπορικής άμυνας της Ε.Ε. αντιστοιχούν μόλις στο 7,8% των μέτρων εμπορικής άμυνας που εφαρμόζονται σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ επηρεάζουν μόνο το 0,21% των εισαγωγών.
Ο πρόεδρος της Κομισιόν Jean-Claude Juncker δήλωσε, μεταξύ άλλων, σχετικά με τις εξελίξεις:
«Έχουμε φθάσει το όριο του εφικτού στο πλαίσιο της ισχύουσας νομοθεσίας. Προωθούμε μέτρα που θα βελτιώσουν σημαντικά το περιθώριο ελιγμών που διαθέτουμε. Έφτασε πλέον η στιγμή για τα κράτη-μέλη να λάβουν τις αναγκαίες αποφάσεις και να παρέχουν στην Επιτροπή κατάλληλα μέσα για την αντιμετώπιση της σημερινής πραγματικότητας στο διεθνές εμπορικό περιβάλλον».
Επίσης, κατά την ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης τον Σεπτέμβριο του 2016, ανέφερε:
«Χρειάζονται μεγαλύτερες προσπάθειες, διότι η υπερπαραγωγή σε ορισμένα μέρη του κόσμου κλείνει τις επιχειρήσεις των Ευρωπαίων παραγωγών χάλυβα. Γι’ αυτόν το λόγο επισκέφθηκα την Κίνα δύο φορές φέτος, για να συζητήσω το θέμα της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας. Και γι’ αυτόν το λόγο επίσης η Επιτροπή πρότεινε να αλλάξει ο κανόνας του χαμηλότερου δασμού.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβάλλουν εισαγωγικό δασμό ύψους 265% στον κινεζικό χάλυβα, αλλά εδώ στην Ευρώπη ορισμένες κυβερνήσεις επιμένουν εδώ και χρόνια να μειώσουμε τους δασμούς για τον κινεζικό χάλυβα. Ζητώ από όλα τα κράτη-μέλη και από αυτό το Κοινοβούλιο να στηρίξουν την Επιτροπή και να ενισχύσουν τα μέσα για την εμπορική άμυνά μας. Δεν πρέπει να είμαστε αφελείς με το ελεύθερο εμπόριο· αντίθετα, πρέπει να είμαστε σε θέση να απαντάμε στο ντάμπινγκ δυναμικά όπως και οι Ηνωμένες Πολιτείες».
Mέτρα αντιντάμπινγκ
Μια νέα μέθοδος αντιντάμπινγκ, την οποία σκοπεύει να προτείνει η Επιτροπή, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση καταστάσεων όπου δεν επικρατούν συνθήκες αγοράς, στο πλαίσιο των επικείμενων αλλαγών του νομικού πλαισίου του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ). Η υιοθέτηση αυτών των αλλαγών, με τήρηση των κανόνων του ΠΟΕ, θα επιτρέψει στην Ε.Ε. να επιβάλλει υψηλότερους δασμούς αντιντάμπινγκ σε ορισμένες περιπτώσεις, για παράδειγμα όταν υπάρχει τεράστια πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα στις χώρες εξαγωγής.
Η εμπορική άμυνα
Η εμπορική άμυνα (αναφέρεται επίσης ως μέτρα αποκατάστασης του εμπορίου) εξασφαλίζεται από τα τρία μέσα εμπορικής άμυνας:
- μέτρα αντιντάμπινγκ,
- μέτρα κατά των επιδοτήσεων και
- μέτρα διασφάλισης.
Ενώ τα μέτρα αντιντάμπινγκ και τα μέτρα κατά των επιδοτήσεων αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων από τις αθέμιτες πρακτικές εμπορίου που προκύπτουν από εισαγωγές που αποτελούν αντικείμενο ντάμπινγκ/επιδοτήσεων οι οποίες απειλούν ή προκαλούν σημαντική ζημία στον εγχώριο κλάδο παραγωγής, τα μέτρα διασφάλισης στοχεύουν στην προσωρινή προστασία των εγχώριων κλάδων παραγωγής από τις αρνητικές επιπτώσεις των απρόβλεπτων και σημαντικών αυξήσεων των εισαγωγών που τις απειλούν ή τους προκαλούν σοβαρή ζημία.
Θα πρέπει επίσης να υπενθυμιστεί ότι τα μέτρα διασφάλισης εφαρμόζονται στις εισαγωγές από όλες τις χώρες καταγωγής, παράγοντας, με τον τρόπο αυτό, αποτελέσματα erga omnes, ενώ τα μέτρα αντιντάμπινγκ και τα μέτρα κατά των επιδοτήσεων είναι πιο στοχοθετημένα και, ως εκ τούτου, ειδικά ανά χώρα (ή ακόμη και ανά εταιρεία).
Η εφαρμογή των μέσων εμπορικής άμυνας ρυθμίζεται στο πλαίσιο των σχετικών συμφωνιών και της νομολογίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ). Οι κανόνες αυτοί πρέπει να τηρούνται σχολαστικά για την ορθή λειτουργία του πολυμερούς συστήματος του ΠΟΕ. Κατά τα τελευταία χρόνια και σε συνδυασμό με την παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση έχει παρατηρηθεί αύξηση της χρήσης μέτρων εμπορικής άμυνας κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των επιμέρους κρατών-μελών.
Ισχύοντα μέτρα στο τέλος του 2015
Ο αριθμός των ισχυόντων μέτρων εμπορικής άμυνας που επηρεάζουν τις εξαγωγές της Ε.Ε. το 2015 ήταν 151, γεγονός το οποίο αντιστοιχεί σε αύξηση σε σύγκριση με τα 140 μέτρα που ίσχυαν το 2014.
Η Ινδία παραμένει η χώρα που διατηρεί, μαζί με την Κίνα, το μεγαλύτερο αριθμό μέτρων κατά των εξαγωγών της Ε.Ε., με 19 ισχύοντα μέτρα (4 μέτρα διασφάλισης και 15 μέτρα αντιντάμπινγκ η Ινδία και 17 μέτρα αντιντάμπινγκ και 2 μέτρα διασφάλισης η Κίνα). Ενώ για την Ινδία αυτό αντιπροσωπεύει μείωση κατά 7 μέτρα (αντιντάμπινγκ) σε σύγκριση με το 2014, για την Κίνα ο αριθμός είναι σχετικά σταθερός, καθώς αυξήθηκε κατά ένα μέτρο από το 2014.
Ακολουθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες με 18 ισχύοντα μέτρα, ως επί το πλείστον μέτρα αντιντάμπινγκ, εκ των οποίων τα δύο είναι νέα μέτρα εμπορικής άμυνας στις εξαγωγές της Ε.Ε. (1 μέτρο διασφάλισης και 1 αντιντάμπινγκ). Η Βραζιλία έχει 16 μέτρα (αντιντάμπινγκ), το οποίο αποτελεί σημαντική αύξηση κατά 7 μέτρα σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Τέλος, η Τουρκία έχει έναν υψηλό (12), αλλά σταθερό αριθμό ισχυόντων μέτρων. Ωστόσο φέτος, για πρώτη φορά εδώ και αρκετό καιρό, η Τουρκία έχει περισσότερα μέτρα αντιντάμπινγκ (7) από ό,τι μέτρα διασφάλισης (5).
Όσον αφορά το είδος των μέσων που χρησιμοποιήθηκαν, από τα 151 ισχύοντα μέτρα τα 108 είναι μέτρα αντιντάμπινγκ, τα 5 είναι μέτρα κατά των επιδοτήσεων και τα 38 είναι μέτρα διασφάλισης (υπενθυμίζεται ότι μέτρα διασφάλισης επιβάλλονται ενάντια σε όλες τις χώρες καταγωγής, και δεν επηρεάζουν κατ’ ανάγκη όλα τους άμεσα την Ε.Ε., κάτι το οποίο μπορεί να έχει περιορισμένο οικονομικό ενδιαφέρον σε ορισμένες περιπτώσεις).
Η Ινδονησία (8) το 2015 ήταν ο πιο συχνός χρήστης μέτρων διασφάλισης, ακολουθούμενη από την Τουρκία (5) και την Ινδία (4).
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι ορισμένες χώρες εμφανίζονται για πρώτη φορά ως χρήστες των μέτρων διασφάλισης: Χιλή, Κόστα Ρίκα, Ισημερινός, Μαλαισία και Ζάμπια. Ωστόσο, υπάρχουν ελάχιστες ή μηδενικές εξαγωγές της Ε.Ε. στις εν λόγω χώρες όσον αφορά τα επηρεαζόμενα προϊόντα.
Πηγή: Blog:marina anastas.kourbela
