Γράφει η Μαρίνα Κουρμπέλα (marinakourbela@gmail.com)
Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. θα μπορούν να εναρμονίζουν τους συντελεστές ΦΠΑ για τις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις με τους συντελεστές ΦΠΑ που εφαρμόζουν σήμερα για τις έντυπες δημοσιεύσεις, σύμφωνα με πρόταση οδηγίας, που παρουσίασε η Ευρωπαική Επιτροπή.
Η πρόταση οδηγίας αναφέρεται στην τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ όσον αφορά τους συντελεστές του φόρου προστιθέμενης αξίας που εφαρμόζονται σε βιβλία, εφημερίδες και περιοδικά.
Οι συγκεκριμένοι στόχοι της σχετικής πρωτοβουλίας είναι να επιτραπεί στα κράτη-μέλη να εναρμονίζουν τους συντελεστές ΦΠΑ για τις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις με τους συντελεστές ΦΠΑ που εφαρμόζουν σήμερα για τις έντυπες δημοσιεύσεις.
Εκτίμηση των επιπτώσεων των συντελεστών ΦΠΑ που εφαρμόζονται σε βιβλία, εφημερίδες και περιοδικά
Σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής, η οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου (οδηγία για τον ΦΠΑ) εξαιρεί ρητώς τις ηλεκτρονικά παρεχόμενες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικά παρεχόμενων βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών («ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις»), από το πεδίο εφαρμογής των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, ενώ τα κράτη-μέλη μπορούν να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ σε βιβλία, εφημερίδες και περιοδικά κάθε υλικού υποθέματος.
Το γεγονός αυτό οδηγεί σε μια κατάσταση στην οποία επιτρέπεται στα κράτη-μέλη να εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ ή ακόμη χαμηλότερους συντελεστές από το 5% (εξαιρετικά μειωμένους και μηδενικούς συντελεστές) σε ορισμένες έντυπες δημοσιεύσεις, ενώ υποχρεώνονται να εφαρμόζουν τον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ σε ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις. Ως αποτέλεσμα, η μεταχείριση των ηλεκτρονικών δημοσιεύσεων από πλευράς ΦΠΑ είναι σαφώς λιγότερο ευνοϊκή σε σύγκριση με τις έντυπες δημοσιεύσεις. Επιπλέον, εξαιτίας ορισμένων παρεκκλίσεων από την οδηγία ΦΠΑ, μόνο 10 από τα 28 κράτη-μέλη μπορούν να εφαρμόζουν εξαιρετικά μειωμένους και μηδενικούς συντελεστές σε ορισμένες έντυπες δημοσιεύσεις, ενώ τα άλλα κράτη-μέλη δεν έχουν την ίδια δυνατότητα.
Η έλλειψη ίσης μεταχείρισης μεταξύ μορφών κατοχυρώνεται στην οδηγία για τον ΦΠΑ και δεν επιτρέπει στα κράτη-μέλη να μειώσουν τους συντελεστές ΦΠΑ για τις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις.
Τι αναμένεται να επιτευχθεί με την παρούσα πρωτοβουλία;
Ποια είναι η προστιθέμενη αξία της δράσης σε επίπεδο Ε.Ε.;
Τα κράτη-μέλη είναι υποχρεωμένα να συμμορφώνονται με την οδηγία για τον ΦΠΑ, η οποία δεν επιτρέπει στα κράτη-μέλη να εφαρμόζουν στις ηλεκτρονικά παρεχόμενες δημοσιεύσεις τους ίδιους συντελεστές ΦΠΑ που εφαρμόζουν επί του παρόντος σε έντυπες δημοσιεύσεις. Αυτό επιβεβαιώθηκε από το ΔΕΕ στις αποφάσεις της 5ης Μαρτίου 2015 για τις υποθέσεις C-479/13 και C-502/13. Το Δικαστήριο επισήμανε σαφώς ότι τα κράτη-μέλη δεν μπορούν να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ στα ηλεκτρονικά βιβλία δυνάμει της ισχύουσας οδηγίας για τον ΦΠΑ και, κατά συνέπεια, η κατάσταση δεν μπορεί να διορθωθεί απλώς με ερμηνεία της οδηγίας για τον ΦΠΑ ή με πρωτοβουλίες μη δεσμευτικού δικαίου. Επομένως, απαιτείται νομοθετική πρωτοβουλία σε επίπεδο Ε.Ε. για την τροποποίηση της οδηγίας για τον ΦΠΑ προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.
Ποιες νομοθετικές και μη νομοθετικές επιλογές πολιτικής εξετάστηκαν
Εξετάστηκαν δύο επιλογές πολιτικής. Όπως επεξηγείται στην προηγούμενη ενότητα, οι μη νομοθετικές επιλογές πολιτικής είναι αναποτελεσματικές και επομένως όλες οι επιλογές απαιτούν τροποποίηση της οδηγίας για τον ΦΠΑ.
Με την επιλογή 1 θα παρασχεθεί στα κράτη-μέλη η δυνατότητα να εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές στις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις, και σε 19 από τα 28 κράτη-μέλη η δυνατότητα να εναρμονίζουν τους συντελεστές ΦΠΑ για τις δημοσιεύσεις.
Με βάση την επιλογή 2, με την οποία θα παρασχεθεί επίσης στα κράτη-μέλη η δυνατότητα να εφαρμόζουν εξαιρετικά μειωμένους και μηδενικούς συντελεστές στις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις, και τα 28 κράτη-μέλη θα μπορούν να εναρμονίζουν τους συντελεστές ΦΠΑ για τις δημοσιεύσεις. Η προτιμώμενη επιλογή 2 έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι συνάδει πλήρως με το σχέδιο δράσης για τον ΦΠΑ, ιδίως ως προς το ότι, σε ένα οριστικό καθεστώς ΦΠΑ, οι παρεκκλίσεις (εξαιρετικά μειωμένοι και μηδενικοί συντελεστές) που είναι διαθέσιμες μόνο για λίγα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχονται σε όλα τα κράτη-μέλη.
Ποιος υποστηρίζει την κάθε επιλογή
Οι ερωτηθέντες κατά την ανοικτή δημόσια διαβούλευση υποστήριξαν σχεδόν ομόφωνα τη δυνατότητα για τα κράτη-μέλη να εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ στις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις, δυνατότητα που παρέχεται και από τις δύο επιλογές. Η υποστήριξη για την παροχή σε όλα τα κράτη-μέλη της δυνατότητας να εφαρμόζουν εξαιρετικά μειωμένους και μηδενικούς συντελεστές σε όλες τις δημοσιεύσεις ήταν χαμηλότερη, στο 40% του συνόλου των ερωτηθέντων, παρόλα αυτά ήταν ακόμη η προτιμώμενη επιλογή, ιδίως για τα ενδιαφερόμενα μέρη από τον τυπογραφικό και εκδοτικό κλάδο (66%).
Επιπτώσεις της προτιμώμενης επιλογής
Ποια είναι τα οφέλη της προτιμώμενης επιλογής (αν υπάρχει, ειδάλλως των κυριότερων επιλογών);
Με την προτιμώμενη επιλογή αίρονται επιτυχώς περιορισμοί που επιβάλλονται στα κράτη-μέλη οι οποίοι δεν είναι πλέον δικαιολογημένοι στο πλαίσιο της φορολόγησης βάσει του τόπου προορισμού (φορολόγηση στον τόπο διαμονής του πελάτη) και παρέχεται στα κράτη μέλη η δυνατότητα να εναρμονίζουν τους συντελεστές ΦΠΑ για τις δημοσιεύσεις, ανεξάρτητα από τη μορφή.
Ποιο είναι το κόστος της προτιμώμενης επιλογής (αν υπάρχει, ειδάλλως των κυριότερων επιλογών);
Αν τα κράτη-μέλη μειώσουν τους συντελεστές ΦΠΑ που εφαρμόζονται στις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις, τα έσοδα από τον ΦΠΑ θα μειωθούν. Αν όλα τα κράτη-μέλη εφάρμοζαν στις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις τους ίδιους συντελεστές που εφαρμόζουν σήμερα στις έντυπες δημοσιεύσεις, η απώλεια εσόδων από τον ΦΠΑ, βάσει της προτιμώμενης επιλογής, θα μπορούσε να ανέλθει σε 4,7 δισ. ευρώ ετησίως, κατ’ ανώτατο.
Δεν υπάρχει επίπτωση στους ίδιους πόρους της Ε.Ε.
Πώς θα επηρεαστούν οι μεγάλες, οι ΜμΕ και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις;
Οι χαμηλότεροι συντελεστές ΦΠΑ θα οδηγήσουν σε αύξηση της κερδοφορίας για τις επιχειρήσεις του εκδοτικού κλάδου, εκ των οποίων το 99% είναι ΜμΕ. Στον τυπογραφικό κλάδο και τον (μη ψηφιακό) κλάδο λιανικής πώλησης ενδέχεται να ασκηθεί ορισμένη πίεση από περιορισμένη υποκατάσταση των υλικών από τις ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις, αλλά και οι δύο κλάδοι εφαρμόζουν ήδη στρατηγικές για να αντεπεξέλθουν στην πρόκληση των ηλεκτρονικών δημοσιεύσεων.
Θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις για τους εθνικούς προϋπολογισμούς και τις εθνικές διοικητικές αρχές;
Όπως προαναφέρθηκε, τα κράτη-μέλη θα αντιμετώπιζαν μείωση των εσόδων από τον ΦΠΑ, αν αποφάσιζαν να εναρμονίσουν τους συντελεστές ΦΠΑ για ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις με τους συντελεστές ΦΠΑ που ισχύουν επί του παρόντος για έντυπες δημοσιεύσεις. Ωστόσο, οι προτιμώμενες επιλογές δεν υποχρεώνουν τα κράτη-μέλη να αλλάξουν κανέναν συντελεστή ΦΠΑ. Ως εκ τούτου, τα κράτ- μέλη θα καθορίσουν τυχόν δημοσιονομικό αντίκτυπο ή ακόμη και θα τον αποφύγουν εντελώς.
Θα υπάρξουν άλλες σημαντικές επιπτώσεις;
Η εφαρμογή οποιασδήποτε από τις δύο επιλογές, και ιδίως της προτιμώμενης επιλογής, θα έχει αποτέλεσμα μεγαλύτερη πολυπλοκότητα του συστήματος ΦΠΑ, λόγω λιγότερης εναρμόνισης των συντελεστών ΦΠΑ σε επίπεδο Ε.Ε.
Παρακολούθηση
Πότε θα επανεξεταστεί η πολιτική;
Η ορθή εφαρμογή της οδηγίας ΦΠΑ θα παρακολουθείται, ενώ η Επιτροπή εξήγγειλε, στο σχέδιο δράσης της για τον ΦΠΑ, πρόταση γενικής αναμόρφωσης των συντελεστών ΦΠΑ ήδη για το τέλος του 2017.
Πηγή: Blog:marina anastas.kourbela
