Του Francesco Vitali

Φασισμός – Ναζισμός. Δύο ιδεοληψίες επικίνδυνες, με τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά η κάθε μία, από τα οποία σε κάποια ταυτίζονται. Δύο ιδεοληψίες καταδυναστευτικές για το κοινωνικό σύνολο, αφού αλλοτριώνουν τη δημοκρατία και επιβάλλονται με τη βία στους πολίτες.

Ο φασισμός δεν είναι κάτι καινούργιο, καθώς ο όρος προέρχεται από την ιταλική λέξη fascismo με ρίζα τη λατινική fasces. Ως σύμβολο έχει μία δέσμη ράβδων δεμένες με έναν πέλεκυ, κάτι που ήταν το σύμβολο των συγκλητικών στην αρχαία Ρώμη, όπως και πιο παλιά των Ετρούσκων.

Στους σύγχρονους καιρούς μας, ο Φασισμός άρχισε δειλά να εμφανίζεται μεν από τον 19ο αιώνα, ως φασιστικές ομάδες, αλλά οργανωμένα εμφανίστηκε το 1919 και πιο έντονα το 1921, στην Ιταλία, από τον Μουσολίνι, που ίδρυσε το Εθνικό Φασιστικό Κόμμα, πάλι με το ίδιο σύμβολο των αρχαίων Ρωμαίων.

Η μεταστροφή του Μουσολίνι από τον σοσιαλισμό στον φασισμό δεν ήταν τυχαία. Η οικονομική και κοινωνική κρίση στην Ευρώπη ήταν τα στοιχεία που κράτησε για την πολιτική ανέλιξή του, καταφερόμενος εναντίον των σοσιαλιστών και των κομμουνιστών.

Ως προς τον Ναζισμό, ο όρος δημιουργήθηκε από τη λέξη Nationalsozialismus, σε ελληνική απόδοση: Εθνικοσοσιαλισμός. Και του Ναζισμού οι ρίζες μάς πηγαίνουν στον 19ο αιώνα, και εδώ βλέπουμε να εξελίσσεται στη δεκαετία του 1920, και εδώ οι σποραδικές ομάδες ενώθηκαν κάτω από το κόμμα του Αδόλφου Χίτλερ που ανέβηκε στην εξουσία και παρέμεινε μέχρι το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Τα κοινά σημεία σε αυτά τα δύο κόμματα εξουσίας ήταν η βία, η απαγόρευση της ελευθεροτυπίας, η σκληρή τιμωρία με εξορίες και θάνατο σε όσους είχαν αντίθετη γνώμη από όσα αυτά πρέσβευαν. Οι διαφορές τους ελάχιστες, αλλά με σοβαρές συνέπειες για την κοινωνία: Ο Ναζισμός μιλάει για Άρια φυλή, ενώ παράλληλα μισεί και εξοντώνει ομάδες που δεν ανήκουν στους Άριους, όπως Εβραίοι, τσιγγάνοι, νέγροι, ομοφυλόφιλοι, αλλά και αντιφρονούντες. Σύμβολό τους, ο αγκυλωτός σταυρός. Εννοείται πως οι κομμουνιστές βρίσκονταν στο στόχαστρο και των δύο.

Σβάστικα ή αγκυλωτός σταυρός

Όπως ο Φασισμός έχει το δικό του αρχαίο σύμβολο, τη δέσμη ράβδων δεμένες με έναν πέλεκυ, που σημαίνει η «ισχύς εν τη ενώσει», έτσι και ο Ναζισμός έχει ως σύμβολό του την αρχαίων καταβολών σβάστικα, ή αγκυλωτό σταυρό.

Σύμβολα που στην αρχαία παράδοση και μορφή τους εξυμνούσαν τη δύναμη του ανθρώπου όταν ενώνεται με άλλους προς το συμφέρον των πολλών, το πρώτο, αλλά και την ευτυχία και ευημερία που συμβόλιζε η σβάστικα από την εποχή που πίστευαν στη δύναμη της σβάστικα αρχαίοι λαοί όπως Χετταίοι, Κέλτες, Έλληνες, Ινδοί. Ειδικότερα, ο αγκυλωτός σταυρός είναι ένα ιερό σύμβολο του Ινδουισμού, του Βουδισμού και του Τζαϊνισμού.

Σε αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν βρεθεί πολλά μνημεία με τον αγκυλωτό σταυρό. Ακόμη και ο Σλήμαν ανακάλυψε το σύμβολο αυτό στην περιοχή της αρχαίας Τροίας.

Όλα αυτά όμως μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με τα περίπου ογδόντα εκατομμύρια νεκρούς. Καθώς οι προγενέστερες έννοιες αλλά και τα σύμβολα έχασαν την αρχική τους σημειολογία με την υιοθέτησή τους από τον Μουσολίνι και τον Χίτλερ, σήμερα σε όλο τον κόσμο δεν υπάρχει η διάθεση χρησιμοποίησής τους, προς αποφυγή σύνδεσής τους με τον Ναζισμό και τον Φασισμό. Αντιθέτως, η σβάστικα παραμένει το σύμβολο των Νεοναζί, όπου αυτοί εξακολουθούν να πιστεύουν στο «όραμα» του Χίτλερ. Και είναι πολλοί…

Οι Νεοναζί στην Ευρώπη

Νεοναζιστικές οργανώσεις και κόμματα δεν έσβησαν μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σε ολόκληρη την Ευρώπη έδρασαν νεοναζιστικές ομάδες, με τα σύμβολα και την ιδεοληψία του Χίτλερ.

Το 2017, μετά τις εκλογές, κυκλοφόρησε από τον JoDi Graphics ή JoDi όπως είναι γνωστός, με τα αποτελέσματα που είχαν φέρει τότε στην Ευρώπη τα ακροδεξιά κόμματα:

Γερμανία: 13,1% το AfD
Ελλάδα: 7% για τη νεοναζιστική εγκληματική οργάνωση ΧΑ στις τελευταίες εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015
Κύπρος: 3,7% το ακροδεξιό μόρφωμα του ΕΛΑΜ στις εκλογές του Μάη 2016
Πορτογαλία: 0,5% για το ακροδεξιό κόμμα τον Φεβρουάριο του 2013
Ιταλία: 4,1% στις τελευταίες εκλογές του Φλεβάρη του 2013 για τη Λίγκα του Βορρά (που συμμετείχε στο δεξιό συνασπισμό με τον Μπερλουσκόνι).

Ουγγαρία: 20,2% για το ακροδεξιό κόμμα στις εκλογές του Απριλίου 2014
Αυστρία: 46,2% συγκέντρωσε ο υποψήφιος Πρόεδρος της χώρας του ακροδεξιού κόμματος στις εκλογές του Δεκέμβρη 2016 (β΄ γύρος)
Γαλλία: 33,9% συγκέντρωσε η Λε Πεν ως υποψήφια Πρόεδρος του Εθνικού Μετώπου τον Μάη του 2017
Βέλγιο: 3,7% το ακροδεξιό κόμμα της χώρας στις εκλογές του Μάη 2014
Ολλανδία: 13,1% το ακροδεξιό κόμμα του Wilders (2ο στην κατάταξη) στις εκλογές του Μάρτη 2017 – από τις οποίες ακόμα να προκύψει κυβέρνηση…
Πολωνία: 8,9% για το ακροδεξιό κόμμα της χώρας στις εκλογές του Οκτώβρη του 2015
Δανία: 21,1% για το ακροδεξιό κόμμα στις εκλογές του Ιούνη του 2015
Σουηδία: 12,9% συγκέντρωσαν οι ακροδεξιοί στις εκλογές του Σεπτέμβρη του 2014
Φινλανδία: 17,8% το ποσοστό του ακροδεξιού κόμματος από τις εκλογές του Απρίλη του 2015
Αγγλία: 1,8% για το UKIP στις τελευταίες εκλογές του 2017
Σλοβακία: 8,6% για το ακροδεξιό κόμμα στις εκλογές του Μάρτη του 2016
Ελβετία: 29,4% στις εκλογές του 2016 και πρώτο κόμμα το ακροδεξιό Swiss People’s Party της χώρας.
27 εκατομμύρια ψήφοι σε ακροδεξιά κόμματα σε όλη την Ευρώπη

Οι συνολικές ψήφοι που αθροίζονται από όλες αυτές τις εκλογικές αναμετρήσεις στα ακροδεξιά κόμματα είναι 27 εκατομμύρια σε όλη την Ευρώπη.

Η Ελλάδα έκανε την αρχή και απέβαλε από τα σπλάχνα της τη Χρυσή Αυγή, που ακόμη και η Μαρίν Λε Πεν του Εθνικού Μετώπου της Γαλλίας αποτίναξε τον… σατανά δηλώνοντας: «Μη μας βάζετε στο ίδιο τσουβάλι με τον Μπράιβικ (τον ακροδεξιό Νορβηγό δολοφόνο), τη Χρυσή Αυγή», σε μια προσπάθειά της να πείσει ότι το κόμμα της δεν είναι ακροδεξιό και φλερτάρει πλέον με την κεντροδεξιά.

Ο ρόλος του Τύπου στο αυγό του φιδιού

«Ο φασισμός, στη γερμανική του έκδοση, είναι μια μορφή καπιταλισμού που δανείζεται από τον Σοσιαλισμό μόνο τα χαρακτηριστικά που θα τον καταστήσουν αποτελεσματικό για πολεμικούς σκοπούς… Είναι ένα σχεδιασμένο σύστημα προσανατολισμένο προς έναν συγκεκριμένο σκοπό, την κατάκτηση του κόσμου, και δεν επιτρέπει κανένα ιδιωτικό συμφέρον, είτε των καπιταλιστών είτε των εργαζομένων, να σταθεί εμπόδιο στον δρόμο του», σημείωσε ο Τζορτζ Όργουελ.

Αυτός ο φασισμός όμως υποστηρίχτηκε από τον Τύπο. Διότι όπως έλεγε ο Αριστοτέλης, «η τυραννία στηρίζεται σε δύο σκέλη: το ένα είναι η φρουρά και το άλλο οι δημαγωγοί» (μεθερμηνευόμενο στο σήμερα, όπου τυραννία βλ. φασισμός, όπου φρουρά βλ. αστυνομία, και όπου δημαγωγοί βλ. δημοσιογράφοι).

Κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις «Πόλις» σε μετάφραση Γιώργου Καράμπελα το βιβλίο του Ντανιέλ Σνεντερμάν «Βερολίνο, 1933. Η στάση του διεθνούς Τύπου μπροστά στον Χίτλερ».

Στόχος του βιβλίου, κατά τον συγγραφέα, είναι η αφύπνιση. Ο Ναζισμός δεν τελείωσε με τον θάνατο του Χίτλερ. Απόδειξη γι’ αυτό η συμπεριφορά του Τύπου τόσο κατά την περίοδο της ναζιστικής Γερμανίας, όσο και σήμερα.

Είτε επειδή δεν τους το επέτρεπε η φασιστική κυβέρνηση της Γερμανίας, φοβούμενοι τη δικτατορία που είχε επιβάλει στους πολίτες, είτε διότι οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι έτρεφαν φιλικά αισθήματα για τους Ναζί, η ουσία είναι αφενός ότι δεν διέβλεψαν αυτό που ερχόταν και όταν το συνειδητοποίησαν ήταν αργά, είτε αφετέρου από φόβο ή συμφέρον κάλυπταν τα στυγερά εγκλήματα των Ναζί, φτάνοντας σε σημείο να αρνούνται την ύπαρξη στρατοπέδων συγκέντρωσης, ειδικά των Εβραίων και το Ολοκαύτωμά τους.

Μεγάλες αμερικανικές εφημερίδες, όπως οι «New York Times» ή ειδησεογραφικά πρακτορεία, όπως το Associated Press, είχαν στείλει ανταποκριτές στο Βερολίνο. Λίγοι όμως ήταν αυτοί που κατάλαβαν πως το φάσμα του Ναζισμού είχε ήδη σκοτεινιάσει τον ουρανό της Ευρώπης. Λίγοι εκείνοι που τόλμησαν.

Σήμερα, 76 χρόνια μετά την καταστροφή του Ναζισμού, διαπιστώνουμε ότι το αυγό του φιδιού έσκασε πάνω από την ανεπτυγμένη και μορφωμένη Ευρώπη. Και, ναι, ο Τύπος, όπως και τότε έτσι και τώρα, έπαιξε τον δικό του ρόλο στην αναπαραγωγή του πιο επικίνδυνου μορφώματος που γέννησε ποτέ η ανθρωπότητα. Οι ευθύνες του μεγάλες.

Στην περίπτωση της Χρυσής Αυγής, βλέπαμε να επαληθεύεται η φράση του Μπρεχτ, που σχολιάζοντας τους πανηγυρισμούς για το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, είπε: «Μη χαίρεστε που σκοτώσατε το κτήνος. H σκύλα που το γέννησε ζει και είναι πάλι σε οργασμό».

Για να γεννήσει το επόμενο κτήνος. Αυτό το κτήνος γεννήθηκε και στη χώρα μας, μεγάλωνε σιγά-σιγά και δεν το βλέπαμε. Ζούσε ανάμεσά μας και το προσπερνούσαμε αδιάφορα. Όχι όμως όλοι. Μισό εκατομμύριο Έλληνες πολίτες το ανέδειξαν σε κόμμα εξουσίας. Μισό εκατομμύριο Έλληνες ξεγελάστηκαν από τις γιαγιάδες που συνόδευαν χρυσαυγίτες στα ΑΤΜ, σκεπτόμενοι τι καλά παιδιά είναι αυτά, αγνοώντας πως οι «γιαγιάδες» ήταν συγγενείς των «καλών παιδιών» ή οι ίδιοι μεταμφιεσμένοι. Και ο Τύπος χειροκροτούσε αυτά τα «καλά παιδιά» και ξεμυάλιζε αδαείς περί των πολιτικών παιχνιδιών. Κάποιοι δημοσιογράφοι δεν στάθηκαν στο ύψος τους.

Και ξαφνικά, ολόκληρος ο Τύπος ανακάλυψε τη δυσωδία αυτού του ναζιστικού μορφώματος. Χρειάστηκε να βουτήξουν οι χρυσαυγίτες τα χέρια τους στο αίμα για να το καταλάβουν; Όχι, δυστυχώς. Χρειάστηκε μια δίκαιη δικαστική απόφαση, μια μάνα χαροκαμένη και 50.000 κόσμος έξω από το δικαστήριο αποφασισμένος για όλα.
Ευτυχώς, όπως και τότε, έτσι και τώρα: Όχι όλοι… Με μία διαφορά: Στο «τότε», υπήρχε και ο φόβος. Στο «τώρα», τι;

«Το μόνο που μας έμεινε είν’ ένα τζάμι σπασμένο κολλημένο βιαστικά με τέσσερις λουρίδες μαχητικής αρθρογραφίας», είχε πει ο σπουδαίος Άρης Αλεξάνδρου.

Ευχαριστούμε για την εικονογράφηση τον Νικόλα Τσαμπούκο.
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του για να δείτε την υπέροχη δουλειά του:
https://ntsaboukos.gr

Πηγή: Greekschannel.com