ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
Οι περιπέτειες μιας συμπαθητικής οικογένειας κλεφτών καταστημάτων
Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη
**** Κλέφτες καταστημάτων
Manbiki kazoku/Shoplifters. Ιαπωνία, 2018. Σκηνοθεσία-σενάριο: Χιροκάζου Κόρε-Έντα. Λίλι Φράνκι, Σακούρα Αντό, Μάγιο Ματσουόκα, Τζίο Καϊρι, Σοσούκε Ικεμάτσου. 121΄
Από την Ιαπωνία μας έρχεται η βραβευμένη με το Χρυσό Φοίνικα των Κανών ταινία «Κλέφτες καταστημάτων» του Χιροκάζου Κόρε-Έντα (βραβευμένου ήδη το 2013 με το Βραβείο της Επιτροπής του φεστιβάλ Κανών για την ταινία του «Το μήλο κάτω από τη μηλιά»). Ταινία γύρω από μια οικογένεια που ζει από μικροκλοπές καταστημάτων και η οποία αποφασίζει να αναλάβει τη φροντίδα ενός μικρού κοριτσιού που κακοποιούν οι γονείς του.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Χιροκάζου Κόρε-Έντα καταπιάνεται με την οικογένεια, ιδιαίτερα με τις σχέσεις πατέρα-γιου, φτάνει ν’ αναφέρω τα δυο πιο πρόσφατα παραδείγματα, το «Μετά την καταιγίδα» (2016 – που προβλήθηκε στο «Ενα κάποιο βλέμμα» των Κανών) και «Το μήλο κάτω από τη μηλιά» («Like Father Like Son»). Στο επίκεντρο, τη φορά αυτή μια πολύ φτωχή οικογένεια, παρίες που ζουν στις παρυφές της πόλης, με τον πατέρα να κλέβει, με τη βοήθεια του νεαρού γιου του, τα αναγκαία για τη διατροφή της οικογένειας (της συζύγου, της αδερφής της και της γιαγιάς). Κάποια στιγμή, το δίδυμο των κλεφτών, επιστρέφοντας ένα κρύο βράδυ στο σπίτι, βλέπουν μέσα από τη χαραμάδα ενός σπιτιού ένα ολομόναχο μικρό κοριτσάκι που κλαίει. Το παίρνουν στο σπίτι τους, το ταΐζουν, το φροντίζουν και όταν ανακαλύπτουν πως το κοριτσάκι, από κακοποίηση των γονιών του, είναι γεμάτο πληγές στο σώμα, αποφασίζουν να το κρατήσουν.
«Θέλησα να συνεχίσω το θέμα με το οποίο είχα καταπιαστεί και στην ταινία μου, «Το μήλο κάτω από τη μηλιά», ανάφερε ο σκηνοθέτης στη συνέντευξη τύπου που ακολούθησε την προβολή της ταινίας του στις Κάνες. «Τι είναι εκείνο που δένει τις οικογένειες; Η βιολογική σχέση ή η πραγματική σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα σε άτομα που μπορεί να μην είναι οι βιολογικοί γονείς;» Στο θέμα αυτό, όπως συμπλήρωσε ο σκηνοθέτης, βοήθησε και μια είδηση για συνταξιοδοτικές απάτες, με οικογένειες που ξεγελούσαν το κράτος ενώ οι συγγενείς είχαν πεθάνει, «αποτέλεσμα των ταξικών διαφορών που έχουν μεγαλώσει τα τελευταία χρόνια στην Ιαπωνία», όπως τόνισε ο σκηνοθέτης.
Με άξονες αυτά τα δυο στοιχεία, ο σκηνοθέτης έφτιαξε μια από τις καλύτερες ταινίες του, με την κάμερα του να παρακολουθεί (συχνά σε ωραία τράβελινγκ) και να καταγράφει, με τρυφερότητα αλλά και χιούμορ, τις καθημερινές «αποδράσεις» του τρίδυμου (στο δίδυμο των κλεφτών προστίθεται και η μικρή) αλλά και τις σχέσεις στο σπίτι, σχέσεις που δείχνουν πως πίσω από τις μικροκλοπές υπάρχουν άτομα με αισθήματα και που νοιάζονται ο ένας για τον άλλο, ακόμη κι όταν η αστυνομία επεμβαίνει για να διαλύσει το οικογενειακό αυτό «σχέδιο επιβίωσης» – ανάμεσα στις καλύτερες σκηνές αναφέρω εκείνη με το αγόρι να κάνει βόλτες στους δρόμους και στα μαγαζιά με τη μικρή «προστατευόμενη» του, ή εκείνη με τον πατέρα να παίζει στην αυλή με το γιο, ύστερα από μια συζήτηση όπου του αποκαλύπτει πως τον περιμένει κάποτε να τον αποκαλέσει «μπαμπά», με την κάμερα να τους παρακολουθεί από ψηλά, σκηνές που παραπέμπουν σε ιαπωνικές κλασικές ταινίες τόσο του Γιασουτζίρο Όζου (που ο Κόρε-Έντα θαυμάζει ιδιαίτερα, όπως μου ανάφερε στη συνέντευξη που μου έδωσε) όσο και στις πρώτες ταινίες του Ναγκίσα Οσίμα.
*** ½ – Το βλέμμα του Όρσον Γουέλς
The Eyes of Orson Welles. Βρετανία, 2018. Σκηνοθεσία-σενάριο: Μαρκ Κάζινς. Με τους: Μαρκ Κάζινς, Μπέατρις Γουέλς, Όρσον Γουέλς. 115’
Ο Άγγλος σκηνοθέτης Μαρκ Κάζινς μας καλεί να κοιτάξουμε, με τα δικά του μάτια, τον κόσμο του Όρσον Γουέλς, μιας μεγαλοφυΐας του παγκόσμιου κινηματογράφου, που συνδύασε με τον δικό του, συχνά πρωτότυπο και αντικομφορμιστικό, τρόπο, επαγγέλματα και «χόμπι», όπως εκείνο του σκηνοθέτη, του ηθοποιού, του συγγραφέα, του γευσιγνώστη και του ακούραστου ταξιδιώτη.
Με μια σε βάθος ματιά στη ζωή του (από τη γέννησή του το 1915 ως το θάνατό του, το 1985), στους έρωτές του, στο θαυμάσιο έργο του, στα σενάριά του, στους τρόπους κινηματογράφησης, στα σχέδιά του, καθώς και σε ανολοκλήρωτες ταινίες όπως αυτή του Δον Κιχώτη. Μέσα από αρχειακό υλικό, συνεντεύξεις, φωτογραφίες, πίνακες ζωγραφικής, σε ένα ταξίδι-οδύσσεια που ξεκινάει από το Γουινσκόνσιν, τη γενέτειρα του Γουέλς για να μας μεταφέρει στην Ιρλανδία, τη Γαλλία, το Μαρόκο, την Ισπανία και όλα τα άλλα μέρη που ο Δον Κιχώτης αυτός του αμερικανικού κινηματογράφου, ο μεγάλος δημιουργός του «Πολίτη Κέιν» και τόσων άλλων αριστουργημάτων, επισκέφτηκε στη διάρκεια της ζωής του. Ένα πλούσιο σε εμπειρίες, γεμάτο φρεσκάδα, συναρπαστικό, δοσμένο με ξεχωριστή αγάπη, ταξίδι που σε καθηλώνει και που εύχεσαι να μην τελειώσει…
** ½ – Ο κόσμος σου ανήκει
Le monde est a toi. Γαλλία, 2018. Σκηνοθεσία: Ρομέν Γαβράς. Σενάριο: Καρίμ Μπουκερτσά, Ρομέν Γαβράσ. Ηθοποιοί: Ιζαμπέλ Αντζανί, Καρίμ Λεκλού, Βενσάν Κασέλ. 94΄
Μια διασκεδαστική γκανγκστερική κωμωδία των αμερικανικών βασικά περιπετειών, γνωστών ως «heist filmst», φτιάχνει με τη δεύτερη αυτή ταινία του, ο γιος του Κώστα Γαβρά, Ρομέν Γαβράς. Ο «ήρωάς» είναι ένας μικροκακοποιός, διακινητής ναρκωτικών που θέλοντας να αποκτήσει υψηλή θέση στο χώρο των ναρκωτικών δέχεται να αναλάβει μια τελευταία «αποστολή» για το αφεντικό του, τη φορά αυτή ταξιδεύοντας στην Ισπανία. Μόνο που το φαινομενικά ήρεμο αρχικά αυτό ταξίδι αποκαλύπτεται γεμάτο παγίδες και επικίνδυνες αναταραχές.
Ο με πολλή πείρα στα βιντεοκλίπ Ρομέν Γαβράς καταφέρνει να δώσει ένα γρήγορο, τρελό ρυθμό στην ταινία, ανακατεύοντας προδοσίες, ραδιουργίες, ναρκωτικά, απαγωγές, και απρόοπτες εξελίξεις, που καταφέρνουν να διασκεδάσουν το θεατή, αν και, από κάποια στιγμή και μετά, η πλοκή γίνεται υπερβολική, με κίνδυνο ο θεατής να χαθεί μέσα στη δαιδαλώδη, ανεξέλεγκτη πορεία της. Στα συν της ταινίας, η απολαυστική ερμηνεία της Ιζαμπέλ Αντζανί στο ρόλο της πονηρής, απατεώνισσας Εβραίας μητέρα του ήρωα.
