ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
Μια τρελή, σουρεαλιστική, ανατρεπτική περιπέτεια από το δίδυμο των Ντάνιελς
Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη
*** ½ – Τα πάντα όλα
Everything Everywhere All at Once. ΗΠΑ, 2022. Σκηνοθεσία-σενάριο: οι γνωστοί ως Ντάνιελς: Νταν Κουάν, Ντάνιελ Σάινερτ. Ηθοποιοί: Μισέλ Γέο, Στέφανι Χσου, Τζέιμι Λι Κέρτις, Κε Χούι Κουάν, Τζέιμς Χονγκ. 139´
Ένα είδος φόρου τιμής αλλά και σάτιρας των περιπετειών με υπερήρωες είναι η απολαυστική αυτή, βουτηγμένη σε μια ατμόσφαιρα φαντασίας, ταινία, που σκηνοθέτησαν οι γνωστοί ως Ντάνιελς, Νταν Κουάν και Ντάνιελ Σάιντερ.
Ξεκινώντας με μια συνηθισμένη μεσοαστική οικογένεια, την Έβελιν, μια Κινεζοαμερικανίδα μητέρα (Μισέλ Γέο), ιδιοκτήτρια ενός μαγαζιού με πλυντήρια, την έφηβη γκέι κόρη Τζόι, τον υπομονετικό σύζυγο, Γουέιμοντ και τον άρρωστο 90χρονο παππού, οικογένεια που όταν εμφανίζεται στην εφορία δεν καταφέρνει να βάλει σε τάξη τα φορολογικά της, η ταινία κάνει μια ξαφνική στροφή για να μας μεταφέρει σε ένα, από πολλά, παράλληλο σύμπαν, όπου η Έβελιν έχει μια εντελώς διαφορετική προσωπικότητα και μπορεί να αντιμετωπίσει με το δικό της σούπερ-ηρωικό τρόπο, την υπεύθυνη της εφορίας, με δικές της ξεχωριστές δυνάμεις, Ντίντρε (Τζέιμι Λι Κέρτις).
Μια αλλαγή που δίνε την ευκαιρία στην Έβελιν να περνάει από το ένα σύμπαν στο άλλο, με διαφορετική κάθε φορά προσωπικότητα (άλλοτε υπερήρωας των πολεμικών τεχνών, άλλοτε τραγουδίστρια, άλλοτε σεφ, άλλοτε σταρ του σινεμά, άλλοτε γυναίκα με δάχτυλα χοντ-ντογκ), με αποστολή της να σώσει τον κόσμο από το απόλυτο κακό που εκπροσωπεί ο Τζόμπου Τομπάκι. Με τη Μισέλ Γέο, ηρωίδα εξαιρετικών περιπετειών πολεμικών τεχνών («Τίγρης και δράκος»), να βρίσκει την ευκαιρία να μας αποκαλύψει, με τρόπο πάντα απολαυστικό, το πολύπλευρο ταλέντο της, από καταπονημένη, απελπισμένη μητέρα, με τους καθημερινούς καβγάδες με την ανεξέλεγκτη κόρη της, σε τέλεια σούπερ-ηρωίδα, που αντιμετωπιζει με άνεση, ηρεμία και χιούμορ τους διαφορετικούς ρόλους που της προσφέρουν τα διάφορα σύμπαντα (σε μια σειρά σκηνές δοσμένες με εκπληκτικό χορευτικό ρυθμό).
Χωρίς τις υποχρεώσεις των μπλοκ-Μπάστερ που απαιτούν τα Marvel και τα άλλα comics, οι Ντάνιελς αφήνουν τη φαντασία τους να περάσει πέρα από τον καθρέφτη της καθημερινής πραγματικότητας, σε ένα αχαλίνωτο ταξίδι, μέσα από το χαοτικό πολύ σύμπαν τους, αντλώντας, άλλοτε με αγάπη και άλλοτε διακωμωδώντας, διάφορες ταινίες (από το Matrix και την «Οδύσσεια του διαστήματος» μέχρι το «Ερωτική επιθυμία» και το «2046»), αναμιγνύοντας διάφορα στιλ, για να φτιάξουν αυτή την τρελή, γεμάτη ατέλειωτες ιδέες, σουρεαλιστική, παράλογη, ποιητική, μαζί και συναισθηματική, από την οποία όμως δεν λείπει και ένας αληθινός στοχασμός πάνω στη ζωή και την καθημερινότητά της, ανατρεπτική περιπέτεια.
*** Ο κήπος των Φίντσι Κοντίνι
Il giardino dei Finzi Contini. Ιταλία/Δυτική Γερμανία, 1970. Σκηνοθεσία: Βιτόριο Ντε Σίκα. Σενάριο: Ούγκο Πίρο, Βιτόριο Μπονιτσέλι, Βιτόριο Ντε Σίκα, Τσέζαρε Ζαπατίνα, Βαλέρι Ζουρλίνι, Τούλιο Πινέλι, Αλέν Κατζ, Τζόρτζιο Μπασάνι. Ηθοποιοί: Ντομινίκ Σαντά, Λίνο Καπολίκιο, Χέλμουτ Μπέργκερ, Φάμπιο Τέστι. 94´
Από το νεορεαλισμό των κλασικών ταινιών του («Λούστρος παπουτσιών», «Ο κλέφτης των ποδηλάτων», «Θαύμα στο Μιλάνο», «Ουμπέρτο Ντε») ο Βιτόριο Ντε Σίκα μεταπηδά σε ένα είδος εξπρεσιονιστικού, αλά-Βισκόντι κινηματογράφο, με την ταινία του «Ο κήπος των Φίντσι Κοντίνι» (1970), που του χάρισε το ξενόγλωσσο Όσκαρ και τη Χρυσή Άρκτο του φεστιβάλ Βερολίνου.
Στο επίκεντρο της ιστορίας ο Τζόρτζιο, ένα μεσαίας τάξης Εβραίος ερωτευμενος με την Μικόλ, μια νέα Εβραία γυναίκα, της πλούσιας οικογένειας των Φίντσι Κοντίνι, η οποία όμως δεν δείχνει να ενδιαφέρεται για τον «κατώτερο» της, Τζόρτζιο. Η ιστορία εκτυλίσσεται στη Φεράρα το 1938, περίοδο δηλαδή του μουσολινικού καθεστώτος, που, όπως και το χιτλερικό, είχε αρχίσει να διώκει τους Εβραίους, μόνο που, αντίθετα με τους υπόλοιπους τρομοκρατημένους Εβραίους της πόλης, η οικογένεια των Φίντσι (τόσο πλούσιοι και αποκομμένοι από τους υπόλοιπους που, «σχεδόν δεν μοιάζουν με Εβραίους», όπως λέει χαρακτηριστικά ένα από τα πρόσωπα της ταινίας) αισθάνεται ασφαλής, οχυρωμένη στον τεράστιο κήπο τους – κήπο που αποκτά και συμβολική έννοια.
Με σενάριο βασισμένο στο ημιαυτοβιογραφικό βιβλίο του Τζόρτζιο Μπασάνι, ο Ντε Σίκα έφτιαξε μια ταινία, απομακρυσμένη σίγουρα από την παλιά νεορεαλιστική γραμμή του, που προσπαθεί να είναι περισσότερο κοντά στις καινοτομίες των πρωτοπόρων των δεκαετιών του ‘60 και ‘70, ιδιαίτερα τις ταινίες τόσο του Αλέν Ρενέ (στον τρόπο ιδιαίτερα της αποσπασματικής αφήγησης), όσο και του Μπερτολούτσι (ιδιαίτερα στην εικαστική πλευρά, με τις συνθέσεις των πλάνων και τους ωραίους χρωματισμούς).
