Μετανάστευση, ξεριζωμός και φιλανθρωπία τα θέματα που αγγίζει το έργο της Λουκίας Αλαβάνου στην Μπιενάλε Βενετίας

Η χαρά και η τιμή είναι μεγάλη για κάθε καλλιτέχνη να εκπροσωπήσει τη χώρα του στη Μπιενάλε της Βενετίας, σ΄αυτή την σπουδαία γιορτή της τέχνης όπου εκφράζονται όλες οι σύγχρονες τάσεις. Κι αυτό το αισθάνεται η Λουκία Αλαβάνου στην οποία έλαχε η τιμή να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην 59η Μπιενάλε της Βενετίας, όπως φαίνεται και από την χαρακτηριστική της φωτογραφία μπροστά από το Ελληνικό Περίπτερο στα εγκαίνια που έγιναν από τον υφυπουργό Πολιτισμού αρμόδιο για θέματα σύγχρονου πολιτισμού Νικόλα Γιατρομανωλάκη.

Ποιο είναι όμως το έργο που έδωσε το εισιτήριο στη Λουκία Αλαβάνου να το παρουσιάσει στη Βενετία;  Πρόκειται για μια ταινία εικονικής πραγματικότητας  VR360 με τον τίτλο «Στον δρόμο για τον Κολωνό», που έχει ως επίκεντρο την κοινότητα των Ρομά στην Νέα Ζωή Ασπροπύργου σε διάλογο με την πορεία του Οιδίποδα, στα ίδια γεωγραφικά χνάρια, μετά την εξορία του από την Θήβα. Η ίδια δηλώνει ότι μαγεύτηκε «από τις δυστοπικές εικόνες ενός από τα πιο σκληρά γκέτο στην Ελλάδα, και όσο ερχόμουν πιο κοντά στην κοινότητα άρχισα να νιώθω σαν τον Οιδίποδα».

«Μου πήρε έναν χρόνο να γίνω αποδεκτή με την βοήθεια της δασκάλας του Δημοτικού σχολείου της περιοχής Ματίνας Βαβούλη, μιας ακτιβίστριας που προσφέρει τα μέγιστα στην κοινότητα των Ρομά, και με βοήθησε να γίνω αποδεκτή στην κοινότητα που είναι κατά βάση μητριαρχική». «Το σημαντικό για την ταινία αυτή δεν είναι ότι αποτελεί τεχνολογία αιχμής ή κάτι παρόμοιο, αλλά είναι «μια κατάσταση που σε περικλείει, σε μία συνθήκη εικονικής πραγματικότητας που θυμίζει αμφιθέατρο» όπως τονίζει.

Η Λουκία Αλαβάνου συνδέει το έργο της με τον αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτο, ο οποίος είχε οραματιστεί μια τεχνολογική αποικία των σύννεφων. Οι εικονικές καρέκλες του, που μετέχουν στο έργο κατασκευάστηκαν για το περίπτερο για πρώτη φορά. Επιμελητής της έκθεσής της είναι ο Heinz Peter Schwerfe.

 «Η Μπιενάλε της Βενετίας είναι ένας θεσμός ειρήνης και συνεργασίας όλων των λαών της γης υπό τους οιωνούς της τέχνης και του πολιτισμού, που από τότε που ιδρύθηκε το 1895 δεν διέκοψε την λειτουργία της παρά μόνο στην διάρκεια των δυο παγκόσμιων πολέμων» ανέφερε στον γραπτό χαιρετισμό της, η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα. Η ίδια χαρακτήρισε απολύτως επίκαιρο το έργο-εγκατάσταση της Λουκίας Αλαβάνου  καθώς «προσεγγίζει το σύγχρονο πρόβλημα της μετανάστευσης και της αναζήτησης ασύλου και φιλοξενίας από τους ξεριζωμένους για διάφορους λόγους πολίτες, συνδέοντάς το με την πιο φιλάνθρωπη τραγωδία του Σοφοκλή, τον Οιδίποδα επί Κολωνώ».

«Πολιτικό» χαρακτήρισε το έργο ο επιμελητής της εγκατάστασης Heinz Peter Schwerfe, παρόλο που δεν φέρνει κάποιο κραυγαλέο πολιτικό μήνυμα, «επειδή τα μηνύματα έρχονται από την πραγματικότητα, που πάντα θα είναι πιο δυνατή. Άρα αυτό το πολιτικό προέρχεται από την αρχαιότητα και από το έργο του Σοφοκλή, και περνάει από το παρόν, έναντι του οποίου στέκεται κριτικά, και μιλάει για την κοινότητα Ρομά που ζει τόσο κοντά στο ιστορικό τοπωνύμιο του Κολωνού, που ουσιαστικά παίζουν τους εαυτούς τους. Όχι μόνο μιμούνται τον Οιδίποδα, που θέλει να πεθάνει στο μέρος που διάλεξε, και επαναστατεί ενάντια θέλημα των θεών, και της μοίρας, αλλά δείχνουν την πραγματικότητα μιμούμενοι το έργο του Σοφοκλή».

Ο υφυπουργός Πολιτισμού κ.  Γιατρομανωλάκης εγκαινιάζοντας την έκθεση αναφέρθηκε στα πολλά διαφορετικά στοιχεία που γεφυρώνει το έργο της Αλαβάνου, από την τεχνολογία στον ανθρωπισμό και από το αρχαιοελληνικό δράμα στο φιλμ και στην αρχιτεκτονική, καθώς πραγματεύεται έννοιες και αξίες που απασχολούν την ανθρωπότητα όπως η μετανάστευση, ο εκτοπισμός, οι μειονότητες, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η χρήση της τεχνολογίας.