ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
Ανάμεσα στη μαύρη κωμωδία και την τραγωδία η εξαιρετική, υποψήφια για 9 Όσκαρ, ταινία του Μάρτιν ΜακΝτόνα
Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη
**** Τα πνεύματα του Ινισέριν
The Banshees of Inisherin. Ηνωμένο Βασίλειο/ΗΠΑ/Ιρλανδία, 2022. Σκηνοθεσία-σενάριο: Μάρτιν ΜακΝτόνα. Ηθοποιοί: Κόλιν Φαρέλ, Μπρένταν Γκλίσον, Κέρι Κόντον, Πατ Σορτ. 114´
Αν θέλουμε να δούμε δείγματα εξαιρετικής, ανεπανάληπτης ερμηνείας, ταυτόχρονα και αυτό που λέμε «χημείας», ανάμεσα σε δυο ηθοποιούς φτάνει να δούμε την εξαιρετική (και για διάφορους άλλους λόγους), αυτή νέα ταινία του Ιρλανδού σκηνοθέτη Μάρτιν ΜακΝτόνα, που πριν από μερικά χρόνια μας είχε δώσει μιαν άλλη εξαιρετική ταινία του, «Οι τρεις πινακίδες έξω από το Έμπινγκ, στο Μιζούρι» (2017).
Στα υποψήφια για 9 Όσκαρ «Πνεύματα του Ινισέριν», οι δυο Ιρλανδοί ηθοποιοί ξανασμίγουν, μετά από μια άλλη, προηγούμενη ταινία του ΜακΝτόνα, την «Αποστολή στο Μπριζ», για να ερμηνεύσουν δυο φίλους, τώρα σε διάσταση, και που οι αντιδράσεις τους οδηγούν σε απρόσμενα, καταστροφικά αποτελέσματα, με τον ΜακΝτόνα να συνδυάζει με μαεστρία και φαντασία το χιούμορ με το δράμα.
Μετά από μια σχεδόν ειδυλλιακή εισαγωγή στους καταπράσινους αγρούς του μικρού ιρλανδέζικου νησιού Ινισέριν, παρακολουθούμε τον Πάτρικ (Κόλιν Φαρέλ), αγρότη γαλακτοπαραγωγό, που ζει με την αδερφή του σε μια μικρή αγροικία, να φτάνει στην απομονωμένη αγροικία του φίλου του, Κολμ (Μπρένταν Γκλίσον) και να του χτυπάει την πόρτα, όπως έκανε κάθε μέρα, που εκείνος όμως δεν του ανοίγει.
« Ίσως να μην του αρέσεις πια» θα του πει η αδερφή του, όταν της παραπονείται για την παράξενη στάση του Κολμ. Ο λόγος, που θα μάθουμε λίγο αργότερα, κι ύστερα από σκηνες όπου ο Κολμ αναγκάζεται να τον αντιμετωπίσει, είναι πως ο Κολμ τον βρίσκει «βαρετό» και πως έχει καλύτερα πράγματα να κάνει – να συνθέσει μουσικά κομμάτια για το βιολί του, μια και η μουσική είναι το χόμπι του. Για να τον πείσει μάλιστα για τη σοβαρότητα της απόφασης του, ο Κολμ του λέει πως κάθε φορά που επιμένει να του μιλήσει, ο Κολμ θα κόβει και ένα από τα δάκτυλά του – δάκτυλα τα οποία χρειάζεται για να παίζει το βιολί του. Ο Κολμ, που δεν τον πιστεύει, εξακολουθεί να εμφανίζεται μπροστά του, είτε στο σπίτι του είτε στο παμπ όπου μέχρι τότε έπιναν παρέα τη μπίρα τους, αναγκάζοντας τον Κολμ να προβεί στη σοβαρή του, αμετάκλητη απόφαση.
Ένας καβγάς που έχει μια γενικότερη εξήγηση (η ιστορία εκτυλίσσεται το 1923, περίοδο του εμφυλίου πολέμου στην Ιρλανδία, στην οποία κάθε τόσο γίνεται αναφορά με τους μακρινούς κανονιοβολισμούς που ακούγονται) και που ο ΜακΝτόνα εκμεταλλεύεται για να φτιάξει τη μαύρη αυτή κωμωδία του. Κωμωδία από την οποία δεν λείπει και η τρυφερότητα (υπάρχουν σκηνές που ο Κολμ δείχνει την πραγματική του έγνοια για τον φίλο του). Με τον ΜακΝτόνα να εκμεταλλεύεται έξυπνα και ευρηματικά το κάθε στοιχείο και να δημιουργεί ενδιαφέροντα, συχνά εκκεντρικά, πρόσωπα (η αδερφή του, η παράξενη γειτόνισσα που περιφέρεται στο δρόμο σαν κάποια Πυθία, ο σαδιστής αστυνόμος και ο γιος του Ντόμινικ), πάντα μαζί με καταστάσεις που προσθέτουν στην ιστορία τη μαγεία και την ασυνήθιστη ομορφιά της.
*** Το πιο όμορφο αγόρι του κόσμου
The Most Beautiful Boy in the World. Σουηδία/Γερμανία/Γαλλία, 2021. Ντοκιμαντέρ. Σκηνοθεσία-σενάριο: Κριστίνα Λίντστρομ, Κρίστιαν Πέτρι. Με τους: Μπγιόρν Άντρεζεν, Μάριο Ντρούζμπα, Λουκίνο Βισκόντι. 93´
Η πορεία των child stars (των παιδιών σταρ) δεν είναι πάντα η καλύτερη. Αν δεν ακολουθήσουν καριέρα στο σινεμά (που δεν είναι πάντα το πιο εύκολο), στρέφονται, αν τα καταφέρουν αλλού και ξεχνιούνται. Η πορεία του Σουηδού Μπγιορν Άντρεζεν, που το 1970 τον επέλεξε ο Λουκίνο Βισκόντι για να ερμηνεύσει τον Τάντζιο στη διασκευή του βιβλίου του Τόμας Μαν, «Θάνατος στη Βενετία» είναι δυστυχώς από τις πιο τραγικές.
Από τις πρώτες κιόλας σκηνές του ντοκιμαντέρ των Λίντστρομ και Πέτρι, παρακολουθούμε το ξανθό αυτό αγόρι, το «πιο όμορφο αγόρι του κόσμου», όπως τον είχε αποκαλέσει τότε ο Βισκόντι, τώρα πια στη εποχή μας, στα 66 του χρόνια να περιφέρεται, κακοντυμένος, θλιβερός, με τα μακριά γκρίζα μαλλιά του, σε ένα μισοσκότεινο, σαραβαλιασμένο διάδρομο, από ένα διαμέρισμα απ´οπου, όπως μαθαίνουμε αργότερα, του κάνουν έξωση.
Στη συνέχεια, οι δημιουργοί του ντοκιμαντέρ, μέσα από μια σειρά κινηματογραφημένων ντοκουμέντων, στα οποία παρεμβάλλουν και σκηνές από τις οντισιόν του νεαρού αγοριού καθώς και από την ίδια την ταινία, ακολουθούν (μέσα από φιλμ των 8 m.m.) τον Βισκόντι στην έρευνα του από χώρα σε χώρα, ώσπου ανακαλύπτει στη Σουηδία το αγόρι που θα ερμηνεύσει, όχι κάποιο αντικείμενο της ομοφυλοφιλίας του συνθέτη (δεν υπήρξε ποτέ κάποια παιδεραστική αντιμετώπιση, όπως θα φανταζόταν κανείς), αλλά τον «άγγελο του θανάτου», ένα αιθέριο πλάσμα, όπως εξηγεί ο Ιταλός δημιουργός.
Με τον Άντρεζεν να αντιμετωπίζει αρνητικά την οποιαδήποτε διεθνή δόξα, και να γίνεται στόχος εκμετάλλευσης μέσα από μια σειρά τραυματικά γεγονότα: από τους ανθρώπους στο φεστιβάλ των Καννών που τον πάνε σε γκέι μπαρ και τις αμφεταμίνες που του δίνουν στην Ιαπωνία, μέχρι τον συζητήσιμο προστάτη του στο Παρίσι που τον παρελαύνει ως τρόπαιο. Σε αυτά, αν προσθέσουμε και την αυτοκτονία της μητέρας του, έχουμε ένα ταλαιπωρημένο, τραγικό ήρωα, που μοιάζει να βγήκε από αρχαία τραγωδία. Ένα τραγικό πρόσωπο που, μια στιγμή μόνο δόξας, μετέτρεψε τη ζωή του σε εφιάλτη.
