ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ… 12 Μαΐου
Επιμέλεια: Σταύρος Χρονόπουλος, υπεύθυνος Μarketing «Εκδοτικός Οίκος Historical Quest» (https://www.historical-quest.com).
12 Μαΐου 1797
Πόλεμος του Πρώτου Συνασπισμού: ο Ναπολέων Α΄ της Γαλλίας κατακτά τη Βενετία.
12 Μαΐου 1821
Μάχη του Βαλτετσίου: αρχίζει στο Βαλτέτσι Αρκαδίας η πρώτη μεγάλη μάχη της Ελληνικής Επανάστασης εναντίον των Οθωμανών, που οδήγησε στην Άλωση της Τριπολιτσάς. Η πολιορκία (από τις αρχές Ιουνίου 1821) και η άλωση (23 Σεπτεμβρίου 1821) της Τριπολιτσάς αποτέλεσαν καθοριστικό σταθμό στην πορεία της Ελληνικής Επανάστασης, δεδομένου ότι είχαν ως αποτέλεσμα τη σταθεροποίησή της και την επικράτηση των Ελλήνων σε όλη την Πελοπόννησο, πλην ορισμένων φρουρίων.
Η άλωση της Τριπολιτσάς το 1821 ήταν μια σημαντική στρατιωτική επιτυχία των επαναστατημένων Ελλήνων που αποτέλεσε σπουδαίο σταθμό στον αγώνα επικράτησής τους στην Πελοπόννησο. Μελανό σημείο θεωρείται η μεγάλη σφαγή που ακολούθησε, ως αντίποινα σε αγριότητες Τούρκων όπως η καταστροφή του Αιγίου και η καταστροφή του Γαλαξειδίου, οι σφαγές αμάχων που σημειώθηκαν νωρίτερα στην Κωνσταντινούπολη, Μικρά Ασία και άλλες πόλεις, καθώς και η σφαγή 3.000 χριστιανών της Τρίπολης που είχε γίνει την Μ. Δευτέρα 29 Μαρτίου 1770 με ανασκολοπισμό του μητροπολίτη Άνθιμου και πέντε άλλων κληρικών. Η επιτυχία οφείλεται στην διορατικότητα και την επιμονή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ο οποίος κατόρθωσε να πείσει οπλαρχηγούς και προεστούς για την αναγκαιότητα της κατάληψης της πρωτεύουσας της Πελοποννήσου και την προετοίμασε με τις νίκες στη Μάχη του Βαλτετσίου, στη Μάχη των Δολιανών και στη Μάχη της Γράνας.
12 Μαΐου 1881
Στη Βόρεια Αφρική, η Τυνησία γίνεται γαλλικό προτεκτοράτο.
12 Μαΐου 1885
Βορειοδυτική Επανάσταση: η τεσσάρων ημερών μάχη του Μπατός, μεταξύ των επαναστατημένων Μετί και της καναδικής κυβέρνησης, τελειώνει με ήττα των ανταρτών. Οι Μετί (Métis) είναι φυλή μιγάδων της Βορείου Αμερικής που προέκυψε από την επιμειξία Ευρωπαίων εποίκων, κυρίως Γάλλων, με αυτόχθονες Ινδιάνους. Οι περισσότεροι Μετί κατοικούν στον Καναδά, όπου και αναγνωρίζονται ως μία από τις τρεις κύριες κατηγορίες αυτοχθόνων της χώρας. (Οι άλλες δύο κατηγορίες είναι τα ινδιάνικα «Πρώτα Έθνη» και οι Ινουίτ, που παλαιότερα αποκαλούνταν Εσκιμώοι).
Η ιστορία των Μετί αρχίζει στα μέσα του 17ου αι., όταν κυνηγοί γαλλικής καταγωγής άρχισαν να εξερευνούν τον κεντρικό και δυτικό Καναδά προς αναζήτηση θηραμάτων. Επειδή αυτοί οι κυνηγοί ζούσαν μακριά από τους λιγοστούς τότε οικισμούς ευρωπαίων εποίκων, άρχισαν να παίρνουν για συζύγους αυτόχθονες γυναίκες από τις φυλές Κρι, Οτζίμπουα, Σολτό και Μενομίνι. Αργότερα, Βρετανοί έποικοι — κυρίως Σκωτσέζοι — συνέχισαν τους μεικτούς γάμους με αυτόχθονες γυναίκες, αλλά σε μικρότερη έκταση. Έτσι προέκυψε η φυλή των μιγάδων Μετί, οι οποίοι συνέχισαν να ζουν, όπως και οι γνήσιοι αυτόχθονες, από το κυνήγι και το εμπόριο γούνας.
Η γλώσσα που μιλούσαν οι Μετί, η Μιτσίφ (Michif ή Mitchif: παραφθορά της λέξης Métis), ήταν ένα αμάλγαμα τοπικών γλωσσών των αυτοχθόνων με τα αγγλικά και κύρια βάση τα γαλλικά. Το θρήσκευμα των Μετί ήταν ο καθολικισμός. Στα μέσα του 19ου αι., Ευρωπαίοι έποικοι άρχισαν να εξαπλώνονται στις περιοχές δυτικά από το Οντάριο, για να μετατρέψουν τα λιβάδια και τα δάση όπου κυνηγούσαν οι αυτόχθονες και οι Μετί σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Το 1869, οι αυτόχθονες και οι Μετί της σημερινής Μανιτόμπας, βλέποντας να χάνουν συνεχώς τις περιοχές που ήλεγχαν, ξεσηκώθηκαν εναντίον της ομοσπονδιακής κυβέρνησης του Καναδά. Η επανάσταση του 1869 έμεινε στην ιστορία ως η Επανάσταση του Κόκκινου Ποταμού.
Με ηγέτη τον Λουί Ριέλ, οι επαναστάτες απαίτησαν η περιοχή τους να ανακηρυχθεί επαρχία της Καναδικής Συνομοσπονδίας, η οποία είχε δημιουργηθεί μόλις δύο χρόνια νωρίτερα (1867). Οι επαναστάτες κατέλαβαν το Οχυρό Γκάρι, στην τοποθεσία όπου τώρα βρίσκεται η Γουίνιπεγκ, και σχημάτισαν προσωρινή κυβέρνηση. Όταν στην περιοχή κατέφθασε στρατός από το Οντάριο, η επαναστατική κυβέρνηση κατέρρευσε και ο Ριέλ κατέφυγε στις ΗΠΑ. Όμως, προκειμένου να κατευνάσει τα πνεύματα, η κυβέρνηση του Καναδά αναγκάστηκε να δημιουργήσει την επαρχία της Μανιτόμπας.
Η δημιουργία της Μανιτόμπας δεν είχε το αποτέλεσμα που επιθυμούσαν οι επαναστάτες Μετί. Όλο και περισσότεροι έποικοι —κυρίως αγγλόφωνοι προτεστάντες— συνέχισαν να συρρέουν στα λιβάδια της νέας επαρχίας, ενώ οι Μετί και οι αυτόχθονες περιορίζονταν στα πιο δύσβατα μέρη βορειοδυτικά από την Μανιτόμπα. Τελικά, το 1885, πάλι με ηγέτη τον Λουί Ριέλ, οι Μετί ξεσηκώθηκαν σε μια νέα επανάσταση που ονομάστηκε η Βορειοδυτική Επανάσταση.
Οι επαναστάτες δημιούργησαν την Προσωρινή Κυβέρνηση του Σασκάτσουαν και, με την πολύ ενεργή συμπαράσταση άλλων αυτοχθόνων, πέτυχαν μερικές σημαντικές νίκες κατά του Καναδικού Στρατού. Όμως, ο ισχυρότερος καναδικός Στρατός σύντομα ανέτρεψε την κατάσταση. Στις 15 Μαΐου του 1885, οι επαναστάτες ηττήθηκαν στην μάχη του Μπατός (Batoche) και οι πιο πολλοί πιάστηκαν αιχμάλωτοι, μεταξύ των οποίων και ο Λουί Ριέλ. Ο Ριέλ και άλλοι οκτώ επαναστάτες καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέσθηκαν διά απαγχονισμού. Μετά την ήττα, οι Μετί και οι αυτόχθονες σύμμαχοί τους πήραν ξανά τον δρόμο της εξορίας προς τα βόρεια σε περιοχές που ήταν ακόμα απόμακρες για τους Ευρωπαίους εποίκους.
