Tου Βασίλη Κ. Καλαμαρά [vasillis.kalamaras@gmail.com]
Η είδηση ότι η ενιαία τιμή βιβλίου επιστρέφει στα βιβλιοπωλεία διαδόθηκε ως θετική αύρα στους μικρούς και μεσαίους επαγγελματίες του χώρου, που είδαν οι εισπράξεις τους να συρρικνώνονται, μετά το «μαύρο» που έριξε το 2014 η κυβέρνηση Αντώνη Σαμαρά. Η απόφαση για την κατάργηση της ενιαίας τιμής βιβλίου υπεγράφη από τον τότε υπουργό Ανάπτυξης Κώστα Χατζηδάκη, με το σκεπτικό ότι θα μειωθούν οι βιβλιακές τιμές και ότι θα απελευθερωθεί η αγορά τoυ βιβλίου.
Το αποτέλεσμα ήταν οι πλούσιοι -οι αλυσίδες και τα μεγάλα βιβλιοπωλεία-να γίνουν πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι. Οι έχοντες μετρητά άδειαζαν τις αποθήκες των εκδοτών σε εξευτελιστικές τιμές, με αποτέλεσμα ναι μεν να φθάνει το τελικό προϊόν σε χαμηλότερη τιμή στον καταναλωτή, πλην όμως χτυπώντας κυρίως τα μικρά και μεσαία εκδοτικά και βάζοντας λουκέτο στους μικρομεσαίους βιβλιοπώλες. Πρέπει ευκόλως να φαντασθείτε και πόσες θέσεις εργασίας χάθηκαν από αυτόν τον κύκλο εργασίας, που εξελίχθηκε σε σπιράλ θανάτου.
Μία προεκλογική εξαγγελία της τωρινής κυβέρνησης και του πλειοψηφούντος κόμματος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς, ξαναγίνεται νόμος της κρατικής πολιτικής βιβλίου με τη σύμφωνη γνώμη των θεσμών. Τις αμέσως επόμενες εβδομάδες, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που προβλέπει η συμφωνία, θα κατατεθεί η σχετική νομοθετική ρύθμιση προς ψήφιση στη Βουλή.
Η συμφωνία που επετεύχθη με τους θεσμούς, μετά τις συντονισμένες ενέργειες των συναρμόδιων υπουργείων Πολιτισμού και Οικονομίας, προβλέπει καθεστώς Ενιαίας Τιμής για όλα τα είδη βιβλίων που εκδίδονται στην Ελλάδα ή στα ελληνικά στο εξωτερικό, έντυπων και ηλεκτρονικών. Από την έκδοση ενός βιβλίου και για 18 μήνες η ανώτατη νόμιμη έκπτωση θα είναι 10%. Σε περίπτωση ανατύπωσης, είτε εντός του δεκαοκτάμηνου είτε μετά τη λήξη του, δίνεται η δυνατότητα ισχύος της Ενιαίας Τιμής για επιπλέον 12 μήνες, στην πρώτη μόνο ανατύπωση, με ανώτατο ποσοστό έκπτωσης 20%.
Η επανέκδοση θα κυκλοφορεί με νέο ISBN, θα επανεντάσσεται από την αρχή στο καθεστώς της Ενιαίας Τιμής με την προϋπόθεση ότι η έκδοση θα είναι «εξαντλημένη στον εκδότη» για διάστημα τουλάχιστον 24 μηνών, σύμφωνα με τα στοιχεία της Βιβλιονέτ. Ουσιαστικά δίνεται μ’ αυτόν τον τρόπο ένα κίνητρο προς τους εκδότες να επανεκδίδουν εξαντλημένα μη εμπορικά βιβλία, σημαντικά ωστόσο για τη διακίνηση των ιδεών και τον εμπλουτισμό της ελληνικής βιβλιογραφίας.
Επίσης, γίνεται υποχρεωτική η αναγραφή του μήνα και του έτους έκδοσης του βιβλίου, καθώς και του αριθμού των αντιτύπων στην πρώτη έκδοση και σε κάθε ανατύπωση ή επανέκδοση. Σε περίπτωση μη αναγραφής, η περίοδος προστασίας από το καθεστώς Ενιαίας Τιμής θα μειώνεται αφού θα ξεκινά η ισχύς της από την 1η Ιανουαρίου του έτους και όχι από τον μήνα έκδοσης.
Διαβάζουμε στην ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού:
Η θέσπιση καθεστώτος Ενιαίας Τιμής Βιβλίου για όλα τα βιβλία συμφωνήθηκε με τους Θεσμούς στο πλαίσιο των συζητήσεων για την ολοκλήρωση της τέταρτης και τελευταίας αξιολόγησης. Ως γνωστόν, η Ενιαία Τιμή Βιβλίου είχε καταργηθεί για τις περισσότερες κατηγορίες βιβλίων το 2014, ακολουθώντας τις συστάσεις που περιλαμβάνονταν, τότε, στην εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ.
Πάγιο αίτημα σύσσωμου σχεδόν του κόσμου του βιβλίου, η επανεξέταση της Ενιαίας Τιμής Βιβλίου εντάχθηκε στην ατζέντα των συζητήσεων με τους Θεσμούς το φθινόπωρο του 2016, ύστερα από συντονισμένες ενέργειες των συναρμόδιων Υπουργείων Πολιτισμού και Οικονομίας. Στο πλαίσιο του οδικού χάρτη που διαμορφώθηκε, το Υπουργείο Πολιτισμού επεξεργάστηκε τις προδιαγραφές μελέτης και η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή ανέθεσε το φθινόπωρο του 2017, ύστερα από ανοιχτή διαγωνιστική διαδικασία, εξειδικευμένη μελέτη για την αξιολόγηση των επιπτώσεων της κατάργησης της Ενιαίας Τιμής Βιβλίου.
Παράλληλα, το Υπουργείο Πολιτισμού ανέδειξε το θέμα σαν ένα δίκαιο αίτημα, στις συναντήσεις της Υπουργού με τους Ευρωπαίους ομολόγους της. Τα συμπεράσματα και οι προτάσεις της μελέτης αξιοποιήθηκαν κατάλληλα από τα δύο Υπουργεία, σε στενή συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή. Με βάση αυτά, κατά τις συζητήσεις για την τεχνική συμφωνία ολοκλήρωσης του προγράμματος που διεξήχθησαν τις προηγούμενες ημέρες, διατυπώθηκε τεκμηριωμένη πρόταση για τη θέσπιση καθεστώτος Ενιαίας Τιμής για όλα τα βιβλία, η οποία συμφωνήθηκε με τους Θεσμούς.
