«Το ημερολόγιο ενός τρελού», του Νικολάι Γκόγκολ, σε μετάφραση/ διασκευή της oμάδας GAFF, σκηνοθετεί ο Κωνσταντίνος Πασσάς.
Τον Αξέντι Ιβάνοβιτς Προπίτσιν, στον αξιόλογο αυτόν μονόλογο, υποδύεται ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης. Την πορεία ενός χαρακτήρα προς την ψύχωση, τα αδιέξοδα του εαυτού και της κοινωνικής τάξης, τα προβλήματα της εργασίας, το ψυχικό νόσημα, ο πόνος του ανεκπλήρωτου έρωτα, δεν είναι και εύκολο να καταγράψει κανείς σκηνικά και να τα αφηγηθεί.
Ο σκηνοθέτης όμως κατάφερε να αναδείξει το περιεχόμενο του κειμένου, αποφεύγοντας ακροβατισμούς και υπερβολές. Και αυτό είναι και το δυνατό σημείο της θεατρικής παράστασης το ότι δεν παρήγαγε μελοδραματισμό. Αντιθέτως κινήθηκε μέσα στα όρια της σκηνικής περιπέτειας, σαν βόμβα έτοιμη να εκραγεί, με το αποτύπωμα μιας βασανισμένης ψυχής που όλο της το «είναι» αποτελεί κραυγή ζωής. Υπάρχουν σημεία, άκρως δραματικά και άλλα που αγγίζουν το σαρκασμό και την ειρωνεία. Τον ιστό του μύθου πλέκει ο Ιωσηφίδης, με διακριτή συναισθηματικότητα, άλλοτε με απόγνωση και άλλοτε με την περηφάνεια ενός ανθρώπου που κάνει όνειρα.
Αυτός ο μονόλογος, επειδή εμπεριέχει στοιχεία ψυχολογικού θρίλερ, αποκτά ενδιαφέρον και από ψυχαναλυτική πλευρά, καθώς η ψυχική ασθένεια ορίζει το συμπεριφορικό κεφάλαιο του Αξέντι. Είναι επίσης αξιοσημείωτη η διαβάθμιση των πτυχών της διαταραχής και ο τρόπος με τον οποίο αυτή, υποβόσκουσα στην αρχή, αναπτύσσεται βαθμιαία μεγενθυνόμενη, μέχρι την κορύφωσή της.
Η ερμηνεία εντυπωσιακή, μεστή, αληθινή, με εύγλωττη απλότητα, σε ρόλο ιδιαίτερα δύσκολο και απαιτητικό, σε ένα έργο που θίγει τα κακώς κείμενα της εποχής του συγγραφέα, αλλά και τόσο επίκαιρο ως προς τα ποικίλα νοήματά του. Λόγος, έκφραση και κίνηση συνταιριασμένα, γνωστοποιούν στο κοινό την υποκριτική διαύγεια του πρωταγωνιστή, αλλά και τη θεατρική του γνώση /ικανότητα.
Όλο το έργο είναι μια καταγραφή υπαρξιακής διερεύνησης στα ενδότερα του νου, αλλά και του θυμικού, ενός ανθρώπου βυθισμένου στα δικά του χαοτικά μονοπάτια, σε μια κοινωνία εντελώς ανάλγητη, σκληρή, διεφθαρμένη και απρόσιτη. Και μόνο από αυτή την έποψη ιδωμένο, το συγκεκριμένο τολμηρό σκηνικό εγχείρημα ως διαχρονικό και σύγχρονο μπορεί να χαρακτηριστεί.
Συντελεστές:
Στα φώτα ο Νίκος Βλασόπουλος, η ιδέα του σκηνικού ανήκει στη Σοφία Καραγιάννη, την κατασκευή έκανε ο Κώστας Αβραμιώτης και τη μουσική επιμέλεια έχει ο Κωνσταντίνος Πασσάς.
Η μετάφραση της ομάδας GAFF καίρια και ρέουσα.
Το σκηνικό αποτελείται από μία ξύλινη ντουλάπα, ένα τραπέζι, μια καρέκλα και μια μικρή σκάλα. Τα αλλεπάλληλα ανοίγματα και κλεισίματα της τρίφυλλης ντουλάπας, τονίζουν την υποβλητικότητα της αγωνιώδους κατάστασης και συμβολίζουν τον καταιγισμό των κυκλοθυμικών αντιδράσεων του Αξέντι Ιβάνοβιτς Προπίτσιν. Η ταραγμένη ατμόσφαιρα ισορροπεί ανάμεσα στον υποβλητικό φωτισμό και την ομόπνοη με το σκηνοθετικό προσανατολισμό, μουσική, παρότι έκανε αισθητή την παρουσία της, σε ελάχιστες σκηνές της παράστασης.
Αξιολόγηση:
«Το ημερολόγιο ενός τρελού», του Νικολάι Γκόγκολ, σε σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Πασσά, με τον Ιωσήφ Ιωσηφίδη, είναι μια παράσταση που και προβληματίζει και συγκινεί.
