Το έργο «….καλά εσύ σκοτώθηκες νωρίς», του Χρόνη Μίσσιου, στο θέατρο 104, σκηνοθετεί η Σοφία Καραγιάννη. Μια παράσταση που δίνει μαθήματα ζωής, γεμάτη ρεαλιστικά συναισθήματα και υψηλό αίσθημα ευθύνης. Στη δραματουργική επεξεργασία συναντάμε τη σκηνοθέτιδα και τη Μυρτώ Αθανασοπούλου. Μια συνεργασία εύστοχη, όπως δείχνει η πορεία του θεατρικού και η θερμή ανταπόκριση του κοινού.
Πρόκειται για μια εντονότατη υπαρξιακή διαμαρτυρία, με πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις, στηριζόμενη στο ντοκουμενταρισμένο αφήγημα του Χρόνη Μίσσιου. Αν και ο ιστός του βιβλίου αναφέρεται σε σύνολο διώξεων και φυλακίσεων του συγγραφέα, από την ηλικία των δεκαέξι ετών και για εικοσιένα χρόνια, μέσα σε καθεστώς τρομοκρατίας και ευτελισμού της προσωπικότητας των πολιτικών κρατουμένων, ωστόσο μπορεί να υποστηριχθεί η ανθρωπιστική αξία του συγγράμματος.
Η μεταγραφή ενός βιβλίου σε θεατρικό έργο είναι δύσκολο εγχείρημα, τόσο για την ρευστή κατάσταση της περιόδου αμέσως μετά το Β´ παγκόσμιο πόλεμο, όσο και για την προσπάθεια της ομάδας GAFF να δραματοποιήσει ένα ευαίσθητο ιστορικά περιεχόμενο με προσωπικές αναμνήσεις και αναφορές σε ποικίλους χαρακτήρες και συμπεριφορές που στιγμάτισαν μια ολόκληρη εποχή.
Σκηνοθεσία:
Όταν έχεις ένα δυνατό κείμενο, αλλά διαθέτεις και το ταλέντο και την έμπνευση να ενορχηστρώσεις μια θεατρική απαιτητική δουλειά, τότε το αποτέλεσμα δεν είναι παρά μία παράσταση στιβαρή και συγκροτημένη με ανεξίτηλο σκηνικό αποτύπωμα.
Η σκηνοθέτιδα Σοφία Καραγιάννη, έμπειρη και βραβευμένη, έστησε ένα έργο με δομή, με τους κώδικες του θεματικού πυρήνα σε πλήρη αρμονία με τη δραματική κορύφωση, την πλαστικότητα της εικονοποιίας και την ωριμότητα των ρόλων. Ο λόγος, η έκφραση και η κίνηση, ως ένα συντονισμένο τρίπτυχο, παράγουν πεντακάθαρο ρεαλισμό, με ένα τρόπο ωμό και απροκάλυπτο, όπου τα πρόσωπα τα δίνουν όλα, υπερβαίνοντας τις δυνάμεις τους, ολοκληρωτικά ταυτισμένα με τους ήρωες.
Δραματουργικά η συγκεκριμένη θεατρική εμπειρία, εντελώς και με τόλμη στόχευσε στο κέντρο και χωρίς ακροβασίες ή σκηνικά ατοπήματα προχώρησε βαθιά σε όλα τα επίπεδα δράσης, διαμορφώνοντας αβίαστα το κλίμα της επικοινωνίας με το κοινό. Και το σπουδαιότερο είναι η οπτική της σκηνικής πράξης, απαλλαγμένη από μικρόπνοες σκοπιμότητες ή διδακτισμούς.
Γίνεται ξεκάθαρη κριτική στην αποστεωμένη καθοδήγηση του κόμματος που τότε στοίχισε το θάνατο σε πολλές αθώες ανθρώπινες ζωές, αλλά μελλοντικά και σε πολιτική εξέλιξη.
Καθόλη τη διάρκεια της συνάντησης του κειμένου με το θεατή αποκαλύπτεται η ανθρωπιστική ιδεολογία του αγωνιστή Χρόνη Μίσσιου.
Ερμηνείες:
Παίζουν οι Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Κωνσταντίνος Πασσάς, Δημήτρης Μαμιός και Γιάννης Μάνθος.
Πρόκειται για μια ομάδα εξαιρετική υποκριτικά, με σθένος, αφοσίωση και απίστευτη ευθυβολία. Όταν οι ηθοποιοί παίρνουν με ζηλευτό τρόπο το έργο πάνω τους, λειτουργώντας ως αλληλοσυμπληρούμενη ομάδα και πατώντας σε κείμενο πλούσιο σε μηνύματα, με ρέουσα, λαϊκή και άμεση γλώσσα, τότε η συγκυρία θεωρείται επιτυχής.
Ερμηνεύουν με συνέπεια και σεβασμό, ενσαρκώνοντας πολλά πρόσωπα, τόσο των εκτοπισμένων για πολιτικοϊδεολογικούς λόγους, όσο και των ποινικών, έγκλειστων στις διάφορες φυλακές, στην ενδοχώρα και στα νησιά.
Όλοι τους υπηρετούν με νεύρο και ευελιξία τη δραματική ακρίβεια της διαμορφούμενης ατμόσφαιρας, καθώς τα απρόοπτα και ο ιλιγγιώδης ρυθμός εξέλιξης της πλοκής συνιστούν μια πολυφωνική συγχορδία.
Ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης αφοπλιστικός, ο Κωνσταντίνος Πασσάς καταπληκτικός, ο Δημήτρης Μαμιός συναρπαστικά πηγαίος και ο Γιάννης Μάνθος ευρηματικά μεστός.
Όμως, ό,τι και να γράψει κανείς, θα είναι λίγο, γιατί αυτό που έχει αξία είναι να βρεθεί «αντιμέτωπος» με αυτή την θεατρική πρόκληση.
«Αγωνίζομαι να μείνω άνθρωπος. Και αυτό είναι η κορυφαία πολιτική μάχη».
Αυτή η ρήση του Χρόνη Μίσσιου θα μπορούσε να είναι και το μότο της ζωής του, αν σκεφτεί κανείς πως φυλακίστηκε στα δεκαέξι του χρόνια, έφηβος, από φτωχή οικογένεια, βασανίστηκε ανελέητα, διασύρθηκε για δύο δεκαετίες και έχασε τα νιάτα του πολεμώντας, με τη γενναία στάση του, το φασισμό.
Χωρίς να προσκυνήσει τους κάθε είδους δοσίλογους, αγωνίστηκε να μην αυτοακυρωθεί ως ανθρώπινο πλάσμα. Προστάτεψε την υπαρξιακή του ταυτότητα, ως πολιτικό υποκείμενο, σε μια ασταθή κοινωνία που έβραζε μέσα στα πάθη και τα αδιέξοδά της.
Τη μουσική καρποφορία επιμελήθηκε ο Μάνος Αντωνιάδης, την κατάλληλη / συμβολική κίνηση η Μαργαρίτα Τρίκκα, τους διεισδυτικά εύφορους φωτισμούς η Βασιλική Γώγου και τα λιτά και απέριττα σκηνικά / κοστούμια η Γεωργία Μπούρδα.
Αξιολόγηση:
Το έργο «…καλά εσύ σκοτώθηκες νωρίς», του Χρόνη Μίσσιου, σε σκηνοθεσία της Σοφίας Καραγιάννη, qνήκει σε εκείνες τις θεατρικές εμπειρίες που με την εύγλωττη απλότητά τους, χαρακτηρίζονται εμπνευσμένες, καλοδουλεμένες, πολύχρωμα χειροποίητες, με προσεγμένη αισθητική.
