Πόσα χρόνια έπρεπε να περάσουν για να δοθεί τεχνική λύση συνύπαρξης της βυζαντινής γειτονιάς και του σταθμού «Βενιζέλος», ξεμπλοκάροντας έτσι όλο το έργο του Μετρό Θεσσαλονίκης; Πρυτάνευσε επιτέλους η κοινή λογική και δόθηκε «το καλώς έχει» στη μελέτη που παρουσιάστηκε την Τρίτη στο Κεντρικό Συμβούλιο Αρχαιοτήτων.
Σύμφωνα με τη μελέτη που παρουσίασε η Αττικό Μετρό Α.Ε. είναι δυνατή η κατασκευή του σταθμού με την παράλληλη διατήρηση του μεγαλύτερου μέρους των ευρημάτων. Και συγκεκριμένα, σώζονται περί τα 1.400 τ.μ., αποδομούνται 116 τ.μ. και γίνεται ανασκαφή σε άλλα 600 τ.μ.
Ο σταθμός θα αναπτυχθεί τέσσερα μέτρα βαθύτερα από την αρχική πρόβλεψη και σε τέσσερα υπόγεια επίπεδα κάτω από τις αρχαιότητες. Θα κατασκευαστεί μία πεζογέφυρα (μάλλον γυάλινη) πάνω από το βυζαντινό σταυροδρόμι για να είναι ορατό από τους χρήστες του συρμού και δύο είσοδοι, η βόρεια (προς Καραβάν Σαράι) και η νότια (προς Μπεζεστένι). Για τη διάνοιξη αυτών των εισόδων είναι απαραίτητη η διάλυση κάποιων ευρημάτων.
Η μελέτη που παρουσιάστηκε χαρακτηρίστηκε από τα μέλη της ομάδας εργασίας του Δήμου Θεσσαλονίκης και του υπουργείου Πολιτισμού, ως «μια απλή μελέτη». Αυτό επί της ουσίας σημαίνει ότι οι μελέτες ανάδειξης και προστασίας των αρχαιοτήτων, αλλά και προσωρινής κατάχωσής τους προκειμένου να γίνουν με ασφάλεια τα τεχνικά έργα του σταθμού θα συνταχθούν σε επόμενο στάδιο.
Στο ερώτημα πότε θα δοθεί ο σταθμός σε λειτουργία που είναι και το μεγάλο ζητούμενο για τους Θεσσαλονικείς, οι απόψεις διίστανται. Η εκτίμηση της επιτροπής του έργου υπολογίζει σε 3-3,5 χρόνια με κόστος 20 εκατομμύρια ευρώ, ενώ ο πρόεδρος του τμήματος Κεντρικής Μακεδονίας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος Πάρις Μπίλλιας ανέφερε στο ΚΑΣ ότι απαιτούνται 5 χρόνια τουλάχιστον και 40 εκατομμύρια. Μακάρι να δικαιωθούν οι πρώτοι γιατί το κόστος είναι σημαντικός παράγων για την ολοκλήρωση του έργου.
Δεν είναι βέβαια αμελητέος και ο χρόνος ολοκλήρωσης του έργου, γιατί έχει ήδη καθυστερήσει πολύ με ό,τι αυτό σημαίνει για την πόλη. Ωστόσο, ούτε τώρα φαίνεται να βιάζονται οι εμπλεκόμενοι, καθώς έχουν περάσει 10 μήνες από τότε που έγινε η επιτροπή δήμου-υπουργείου-Αττικό Μετρό και υπογράφηκε το μνημόνιο συνεργασίας (Μάρτιος 2016) με αποτέλεσμα τη σύνταξη μιας «απλής μελέτης».
Η απόφαση του Συμβουλίου ήταν ομόφωνη, αλλά η σύνθεση του ΚΑΣ είχε οριακή απαρτία και τεταμένη ατμόσφαιρα. «Τα αρχαία έχουν αφεθεί και ρημάζουν χωρίς καμία φροντίδα. Το βυζαντινό σταυροδρόμι με τις βροχές γεμίζει νερά. Τι σκοπεύετε να κάνετε;» ρώτησε η Μελίνα Δερμεντζόγλου από τους νομικούς του ΤΕΕ χωρίς να πάρει καμία απάντηση από τους καθ΄ ύλην αρμόδιους. Από την εκπρόσωπο του ΤΕΕ ετέθη επίσης το ερώτημα «γιατί δεν δεχτήκατε την αποξήλωση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων που σας είχε τεθεί εδώ και κάμποσα χρόνια;»
«Διότι πρόκειται για τοπόσημο», απάντησε η γεν. γραμματέας του ΥΠΠΟ Μαρία Βλαζάκη. «Δεν μπορείς να το μετακινήσεις. Εκεί περπατούσε ο Αγιος Δημήτριος» τόνισε. Ναι, αλλά με τη νέα λύση, δεν αποκλείεται να γίνει αποξήλωση και επανατοποθέτηση των αρχαίων και μάλιστα στον πυρήνα τους, στο σημείο όπου ήταν το τετράπυλο και ο ένας από τους δύο δρόμους που διασταυρώνονται. Αυτά ακριβώς τα τμήματα που έχουν θεωρηθεί αμετακίνητα.
Παρών στην συνεδρίαση ήταν ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, ο οποίος είπε ότι οι τεχνικοί πρέπει να προτάσσουν τον πολιτισμό, και ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό Γιάννης Μυλόπουλος, που δεν έκρυβε την ικανοποίησή του για την απόφαση του Συμβουλίου. «Η ομόφωνη έγκριση από πλευράς του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) της πρότασης που υποβάλαμε για την τεχνική λύση του σταθμού «Βενιζέλου», με ταυτόχρονη ανάδειξη των αρχαιοτήτων κατά χώρα, ανοίγει μια νέα εποχή για τη Θεσσαλονίκη, καθώς συμβάλλει τόσο στην επίλυση του χρόνιου συγκοινωνιακού της προβλήματός της όσο και στην ανάδειξη του πολιτισμού της» δήλωσε.
