Της Ματίνας Ρασσιά*
«Παγκόσμιο κτίριο της χρονιάς» ανακηρύχθηκε από το Διεθνές Φεστιβάλ Αρχιτεκτονικής που έγινε στη Σιγκαπούρη, το ιδιωτικό οικιστικό σύνολο Σιγκαπούρης «Ιnterlace» σε ελληνική μετάφραση «Περιπλεκόμενο» του Ρεμ Κούλχας και του Ole Scheeren το οποίο όχι απλώς δεν είναι μια φρέσκια ιδέα στην Αρχιτεκτονική, αλλά αντίγραφο του Habitat ΄67, ενός έργου του Ανερικανοκαναδοϊσραηλινού Moshe Safdie, που σχεδίασε και ολοκλήρωσε ως μοντέλο οικιστικής δόμησης το 1967!
Αλλά ας δούμε ποιά ίσως να είναι η πολιτική του μεγάλου ηγέτη της Αρχιτεκτονικής Ρεμ Κούλχας (ΟΜΑ) που βραβεύθηκε φέτος μαζί με το Buro Ole Scheeren; Μήπως αυτό που ο ίδιος μας είπε πέρισυ στη Σιγκαπούρη, ότι ήθελε να σχεδιάσει τμήμα του αστικού περιβάλλοντος της χώρας αυτής και δεν έγινε αποδεκτό το αίτημά του από τις αρχές; Μήπως το «περιπλεκόμενο» είναι μια άσκηση επί χάρτου για να αποδείξει στους ντόπιους ότι κακώς δεν τον εμπιστεύτηκαν για μια δραστική επέμβαση στο αστικό τους τοπίο; Τον θυμόμαστε πάντως να τονίζει από βήματος, ότι στη Ντόχα σχεδιάζει μεγάλα τμήματα του αστικού τοπίου, γιατί όχι στη Σιγκαπούρη;
Αλλά ας δούμε από κοντά το οικοδομικό σύμπλεγμα που βραβεύθηκε. Σαν βγείς στον πηγαιμό για το μπάρμπεκιου που είναι ένας από τους πιό χρηστικούς χώρους σε όλα σχεδόν τα οικιστικά σύνολα της Σιγκαπούρης (στο μπάρμπεκιου συναντιούνται, τρώνε και διασκεδάζουν οι Σιγκαπουριανοί στον ελεύθερο χρόνο τους), καλό είναι να έχεις μαζί σου και μια πυξίδα.
Γιατί εισέρχεσαι στο κτίριο με το αυτοκίνητό σου σε ένα γκαράζ που δε χωράει στο ύψος φορτηγό. Είναι τόσο χαμηλοτάβανο που κάνει τον κοντό να νιώθει θεόρατος και τον ψηλό, κύκλωπα. Μόλις όμως βγείς από το γκαράζ, εισέρχεσαι σε μια σχεδιαστική δίνη. Ανεβαίνεις, κατεβαίνεις, περνάς από χιλιάδες παρτέρια με πρασινάδες, χώρους άθλησης και παιχνιδιού και ύστερα από μια 15λεπτη περιπλάνηση και 4 τηλεφωνήματα για βοήθεια, ανακαλύπτεις τελικά το μπάρμπεκιου του βραβευμένου αυτού κτιρίου που από ελικόπτερο φαντάζει εξαίσιο.
Οι παράγωνα κατασκευασμένοι όγκοι του, δημιουργούν ένα αξιοθαύμαστο πολυτονικό σύνολο. Οι αρχιτέκτονες φαίνεται σαν να έπλεξαν μέσα στο αστικό τοπίο ένα τεράστιο παιχνίδι τζένγκα το οποίο όμως όταν το πλησιάζει κανείς, νοιώθει πως μπαίνει σε ένα λαβύρινθο που χρειάζεται το μίτο της Αριάδνης για να κυκλοφορήσει και πολύ περισσότερο για να βγει.
Συνεπώς, το ερώτημα που τίθεται είναι αν η κριτική επιτροπή που του απένειμε την διεθνή και prestigious αυτή διάκριση είχε την ευκαιρία να επισκεφθεί και να περπατήσει το κίριο αυτό χωρίς οδηγό-εξαναγό ή απλώς το έκρινε από τις φωτογραφίες ή την εντυπωσιακή μακέττα του. Κατόπιν τούτου,δεν θα πρέπει κανείς να εκπλαγεί, αν τελικά δοθεί στον μαέστρο της Αρχιτεκτονικής Ρεμ Κούλχας η δυνατότητα να σχεδιάσει ένα μεγάλο τμήμα του αστικού περιβάλλοντος της πάντα ελκυστικής στα μεγάλα αρχιτεκτονικά γραφεία Σιγκαπούρης.
*Δρ Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου του Cambridge
