Της Μαρίνας Κουρμπέλα (marinakourbela@gmail.com)
Παρά τα όσα ακούγονται, οι ισχυρότεροι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έστω και κάπως όψιμα, δείχνουν πως δεν είναι διατεθειμένοι να θυσιάσουν τη Σένγκεν, και θα καταβληθεί προσπάθεια για συμφωνία όλων τη Δευτέρα.
Τους πραγματικούς λόγους δεν τους γνωρίζουμε. Μιλάμε με τα δεδομένα των τελευταίων ημερών, ενόψει της αυριανής Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. με την Τουρκία και με τις εκτιμήσεις που μας επιτρέπει η πολύχρονη, δημοσιογραφική εργασία, σχετικά με τα θέματα της Ε.Ε.
Θυμίζουν οι ηγέτες ισχυρότερων στην Ε.Ε. χωρών καπετάνιο που είδε τα κύματα να θεριεύουν, σαν να θέλουν να καταποντίσουν το καράβι, και κινητοποίησε όλες τις δυνάμεις του πληρώματος. Να αλλάξουν, στο αναγκαίο, την πορεία, και να κάνουν όλοι ό,τι μπορούν για να φθάσουν εκεί που είχαν αρχικά βάλει ως σκοπό.
Οι διαπιστώσεις αυτές βασίζονται, κατά κύριο λόγο, στις δηλώσεις του Ντόναλντ Τουσκ, του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του ανώτατου θεσμικού οργάνου της Ε.Ε.
Ο πρόεδρος Tουσκ, ξεκινώντας από την Αυστρία, τη Βιέννη, πραγματοποίησε επισκέψεις σε βαλκανικές χώρες, στην Αθήνα και ολοκλήρωσε το ταξίδι του στην Τουρκία.
Οι επισκέψεις αυτές αποτελούν συνέχεια της προσπάθειας για την επίτευξη κοινής ευρωπαϊκής συμφωνίας σχετικά με τον τρόπο χειρισμού της μεταναστευτικής κρίσης, και προσδοκάται να συμβάλει στην καλή προετοιμασία της συνόδου
Τι μηνύματα στέλνουν οι δηλώσεις Τουσκ στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, που θα συναντηθούν τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες.
Στην ομιλία που έκανε στις 24 Φεβρουαρίου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τη Διάσκεψη Κορυφής και τα θέματα που θα συζητηθούν, τόνισε με σαφήνεια, σχετικά με τη μετανάστευση, ότι ένα συνολικό ευρωπαϊκό σχέδιο είναι η μόνη ορθή επιλογή. Τάχθηκε κατά της διαμάχης μεταξύ σχεδίων Α, Β και Γ, λέγοντας, ότι δεν έχει καθόλου νόημα, δεδομένου ότι είναι πρόξενος διαιρέσεων εντός της Ευρώπης χωρίς να μας φέρνει πιο κοντά στη λύση. Αντ΄ αυτού θα πρέπει να επιδιώξουμε τη σύνθεση διαφορετικών προσεγγίσεων.
Σχετικά με τη Σένγκεν, τόνισε ότι πρέπει να επενδύσουμε στη Σένγκεν, όχι στην κατάρρευσή της. Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Φεβρουαρίου, είπε, αποφασίστηκε η επιστροφή στην κατάσταση όπου όλα τα κράτη-μέλη του χώρου Σένγκεν εφαρμόζουν πλήρως τον κώδικα συνόρων της Σένγκεν και αρνούνται την είσοδο, στα εξωτερικά σύνορα, υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι δεν πληρούν τους όρους εισόδου ή οι οποίοι δεν έχουν υποβάλει αίτηση παροχής ασύλου, μολονότι τους δόθηκε αυτή η δυνατότητα.
Η αποκατάσταση της πλήρους λειτουργίας του χώρου Σένγκεν θα πάρει χρόνο και θα πρέπει να συνοδεύεται από μέτρα για την αντιμετώπιση των ανθρωπιστικών επιπτώσεων για τα θιγόμενα κράτη-μέλη, καθώς και για την ανθρωπιστική συνδρομή στους Σύρους πρόσφυγες και στις γειτονικές χώρες της Συρίας.
Μετανάστευση και Ηνωμένο Βασίλειο
Κάτι που δεν έχει τονιστεί ιδιαίτερα, σχετικά με τη συμφωνία, ή όχι για τη μετανάστευση, στη Διάσκεψη Κορυφής, είναι η σχέση του θέματος με το δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο για την παραμονή της χώρας ή όχι στην Ε.Ε.
Ο πρόεδρος Τουσκ συνέδεσε τα δύο αυτά θέματα, αφού επεσήμανε τον πολύ αρνητικό αντίκτυπο που θα έχει για την Ε.Ε. ένα «όχι» των Βρετανών, διευκρινίζοντας, παράλληλα, ότι θα γίνει πλήρως σεβαστή η όποια απόφαση. Τα δύο ζητήματα, είπε -η διευθέτηση για το Η.Β. και η μετανάστευση-, συνδέονται στενά μεταξύ τους. «Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι ο τρόπος με τον οποίο θα αντιμετωπίσουμε και θα διαχειριστούμε τη μεταναστευτική κρίση θα έχει καθοριστική σημασία για την εκστρατεία εν όψει του δημοψηφίσματος. Όλοι όσοι επιθυμούμε να διατηρήσουμε την ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ενότητα ολόκληρης της Δύσης, και όσοι πιστεύουμε ότι ζούμε ιστορικές στιγμές πρέπει να ταχθούμε υπέρ ενός κοινού σχεδίου με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αποφασιστικότητα.
Η σύνδεση του θέματος της συμφωνίας των Ευρωπαίων για το Μεταναστευτικό/Προσφυγικό, σε όποιον βαθμό, με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητο επιχείρημα για να αντιμετωπιστεί, η άρνηση ορισμένων χωρών-μελών να συμφωνήσουν, με δεδομένο, μάλιστα, πως την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ε.Ε. θα επιθυμούσαν και οι ΗΠΑ.
Ο παράγων Τουρκία
Κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 18-19 Φεβρουαρίου 2016, οι ηγέτες συμφώνησαν να οργανώσουν ειδική σύνοδο με την Τουρκία. Η πλήρης και ταχεία εφαρμογή του σχεδίου δράσης Ε.Ε.-Τουρκίας εξακολουθεί να αποτελεί προτεραιότητα, προκειμένου να ανακοπούν οι μεταναστευτικές ροές και να καταπολεμηθούν τα δίκτυα διακινητών και λαθρεμπόρων.
Πολλοί πιστεύουν πως σήμερα, περισσότερο από άλλοτε, οι δύο πλευρές βρίσκονται κοντά στο να «παντρέψουν τα συμφέροντά τους» και αισιοδοξούν ότι σύντομα θα έχουμε εφαρμογή μιας συμφωνίας.
