Δεξιά το Τάτρα, αριστερά ένα πρωτότυπο του Σκαθαριού. Μοιάζουν;

 

Χανς Λεντβίνκα-Φερδινάνδος Πόρσε: ποιος είναι ο πατέρας του Σκαθαριού;

Κείμενο-εικονογράφηση: Κώστας Κουφογιώργος

Πριν από την κατασκευή του Σκαθαριού της Φολκσβάγκεν υπήρξε στην Τσεχοσλοβακία το μοντέλο 97 της Τάτρα. Είχε τον κινητήρα πίσω, σαν το Σκαθάρι, ο οποίος ήταν επίπεδος και αερόψυκτος, σαν του Σκαθαριού, ο σχεδιαστής του ήταν Αυστριακός, όπως και του Σκαθαριού, και οι δύο γνώριζαν τον Χίτλερ, και τα δύο αυτοκίνητα προορίζονταν για αυτοκίνητα του λαού και κυρίως οι δύο σχεδιαστές γνωρίζονταν μεταξύ τους.

O αέρας δεν εξατμίζεται, δεν παγώνει και βρίσκεται παντού. Αυτή ήταν η βάση και των δύο μηχανικών, του Χανς Λεντβίνκα και του Φερδινάνδου Πόρσε. Και οι δύο εργάζονταν ως υπάλληλοι σε εταιρείες άλλων και προπολεμικά είχαν και οι δύο ήδη κάνει πολλά. Ο Πόρσε είχε κατασκευάσει ένα υβριδικό όχημα, αγωνιστικά μονοθέσια για την Άουτο Ουνιόν και τη Μερσεντές και διάφορα οχήματα για την αυστριακή Ντάιμλερ, ενώ ο Λεντβίνκα είχε εφεύρει ένα δικό του είδος σασί και είχε εισαγάγει την αεροδυναμική στη σχεδίαση του αυτοκινήτου.

 

Ο Χίτλερ είχε χρησιμοποιήσει πολύ το αυτοκίνητο στην προπαγάνδα του. Είτε χρηματοδοτώντας αγωνιστικές ομάδες είτε οικειοποιούμενος τη δημιουργία των Ότομπαν (που είχε ξεκινήσει η Δημοκρατία της Βαϊμάρης), είχε ως σκοπό τη δημιουργία του αυτοκινήτου του μέλλοντος που θα ήταν φτηνό και θα γέμιζε τις εθνικές οδούς του Τρίτου Ράιχ. Αυστριακός και αυτός όπως και οι Πόρσε και Λεντβίνκα, λέγεται ότι είχε εντυπωσιαστεί από το Τάτρα 97, το οποίο είχε αεροδυναμική σχεδίαση, έναν επίπεδο τετρακύλινδρο κινητήρα πίσω και απλή κατασκευή, αναθέτοντας στον Πόρσε να σχεδιάσει κάτι παρόμοιο.

 

Ο Πόρσε έπιασε δουλειά, δοκίμασε και έναν δίχρονο κινητήρα της Τζούνταπ, αλλά κατέληξε στον επίπεδο τετράχρονο και σε ένα σχέδιο που έμοιαζε με το Τάτρα. Ιδίως το πρωτότυπο που έφτιαξε ο Πόρσε για λογαριασμό της NSU, που ήταν και εξωτερικά και μηχανικά παρόμοιο με το προγενέστερο 97. Ακόμα όμως και αν η Τάτρα ήθελε να αντιδράσει έτσι ώστε να μαθαίναμε εάν και πόσο ο Πόρσε αντέγραψε την ιδέα του Λεντβίνκα, ήταν αργά. Η ναζιστική Γερμανία επιτέθηκε στην Τσεχοσλοβακία και μετά την κατάκτησή της η παραγωγή του 97 διακόπηκε.

 

Μεταπολεμικά ο Λεντβίνκα φυλακίστηκε από τους Τσεχοσλοβάκους ως συνεργάτης των ναζί και μετά την ποινή του έζησε στο Μόναχο. Ο Πόρσε φέρεται να είχε παραδεχτεί ότι ο ένας είχε αντιγράψει ιδέες του άλλου, χωρίς όμως να είναι σαφές τι. Πάντως η Φολκσβάγκεν πλήρωσε σε εξωδικαστικό συμβιβασμό στην Τάτρα ένα σεβαστό ποσόν και το θέμα τελείωσε εκεί. Το μεταπολεμικό Σκαθάρι δεν έμοιαζε όσο το πρωτότυπο με το 97 και δεν θα μάθουμε ποτέ κατά πόσο ήταν αποτέλεσμα αντιγραφής. Πάντως η Φολκσβάγκεν πλήρωνε για κάθε Σκαθάρι προμήθεια στην Πόρσε, ενώ η Τάτρα συνέχισε να παράγει τα δικά της μοντέλα και να είναι ο άτυπος κατασκευαστής πολυτελών αυτοκινήτων του Ανατολικού Μπλοκ.

 

Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι όπως όλες οι θεωρίες συνωμοσίας (δείτε εδώ το πρώτο μέρος), η ιστορία αυτή έχει μια δόση αλήθειας, αλλά τελικά δεν είναι δυνατόν να βγάλει κάποιος ασφαλές συμπέρασμα.