Του Γιάννη Παγουλάτου
Από τις 10 Ιουνίου μέχρι τις 10 Ιουλίου ζούσαμε ημέρες Euro και για τους απανταχού ποδοσφαιρόφιλους, το κέντρο του κόσμου ήταν η Γαλλία.
Στα γήπεδα της χώρας κυριαρχούσε μια «ευρωπαϊκή πολυχρωμία», καθώς κάθε κράτος που συμμετείχε έβαζε τη δική του πινελιά με τη σημαία του και τις εμφανίσεις της εθνικής του ομάδας. Αυτά τα χρώματα όμως έχουν προκαλέσει κατά καιρούς κάποιες απορίες, οι οποίες για πολλούς παραμένουν εκνευριστικά αναπάντητες.
Τι δουλειά έχει, ας πούμε, το πορτοκαλί στις εμφανίσεις της Ολλανδίας, αφού η σημαία της είναι μπλε, λευκή και κόκκινη;
Ή επίσης, ποιος ο λόγος που η εθνική Ιταλίας είναι ντυμένη στα μπλε και όχι σε πράσινο, λευκό και κόκκινο;
Πώς προέκυψαν οι περιπτώσεις όπου χρώματα σημαίας και φανέλας δεν ταυτίζονται; Οι απαντήσεις, ευθύς αμέσως.
Ολλανδία
Χρώματα σημαίας: Κόκκινο, λευκό, μπλε
Εμφάνιση εθνικής ομάδας: Πορτοκαλί
Κατά το 16ο αιώνα, οι περιοχές που αργότερα αποτέλεσαν τη σημερινή Ολλανδία βρίσκονταν υπό την κυριαρχία της Ισπανικής Αυτοκρατορίας. Οι κάτοικοί τους εξεγέρθηκαν το 1568 και μετά από έναν αιματηρό πόλεμο που κράτησε 80 χρόνια, κατάφεραν να κερδίσουν την ελευθερία τους. Ο σημαντικότερος ηγέτης αυτής της επανάστασης ήταν ο Γουλιέλμος Α΄, πρίγκιπας της Οράγγης, γνωστός και ως Γουλιέλμος ο Σιωπηλός. Ακόμα και σήμερα στην Ολλανδία τον αποκαλούν «πατέρα της πατρίδας», ενώ ο εθνικός ύμνος της χώρας έχει τίτλο το όνομά του (Wilhelmus).
Ο επαναστάτης πρίγκιπας έγινε ο ιδρυτής της βασιλικής δυναστείας της Ολλανδίας, η οποία έμεινε γνωστή ως οίκος της Οράγγης. Η ονομασία αυτή προέρχεται από την ομώνυμη περιοχή της Νοτιοδυτικής Γαλλίας, που κυβερνιόταν κατά το Μεσαίωνα από την οικογένεια του Γουλιέλμου. Η Οράγγη λέγεται Orange στα γαλλικά και Oranje στα ολλανδικά, λέξεις που αμφότερες σημαίνουν «πορτοκαλί». Έτσι, εξαιτίας αυτής της γλωσσικής και νοηματικής σύμπτωσης, το συγκεκριμένο χρώμα αντιπροσώπευε ανέκαθεν τους μονάρχες των Κάτω Χωρών και τον οίκο καταγωγής τους. Με το πέρασμα των χρόνων το πορτοκαλί έφτασε να συμβολίζει την ίδια την Ολλανδία και όχι μόνο τη βασιλική δυναστεία της, κάτι το οποίο αποτυπώνεται και στις εμφανίσεις της εθνικής της ομάδας.
Ιταλία
Χρώματα σημαίας: Πράσινο, λευκό, κόκκινο
Εμφάνιση εθνικής ομάδας: Μπλε
Για πολλούς αιώνες η σημερινή Ιταλία ήταν χωρισμένη σε διάφορα ανεξάρτητα κρατίδια, ενώ κάποια από τα εδάφη της βρίσκονταν υπό την κατοχή των Αυστριακών. Η διαδικασία ενοποίησης της χώρας, που ξεκίνησε το 1815 περίπου, αποδείχθηκε μακρά και επίπονη. Το 1861, μετά από δεκαετίες πολέμων και διπλωματικών ενεργειών, ιδρύθηκε το Βασίλειο της Ιταλίας. Η ολοκλήρωση όμως της ενοποίησης θα γινόταν το 1870, με την κατάληψη της Ρώμης από τα ιταλικά στρατεύματα. Την επόμενη χρονιά, η πόλη ορίστηκε επίσημα πρωτεύουσα του νεοσύστατου κράτους.
Από όλες τις ανεξάρτητες ιταλικές ηγεμονίες, η Σαρδηνία ήταν αυτή που διαδραμάτισε το βασικότερο ρόλο στο σχηματισμό ενιαίου κράτους. Έτσι, ο μονάρχης της, Βίκτωρ Εμμανουήλ Β΄, έγινε και ο πρώτος βασιλιάς της Ιταλίας. Ήταν ένα είδος ανταμοιβής για τις επίπονες προσπάθειες που είχε καταβάλει η Σαρδηνία όλα τα προηγούμενα χρόνια. Ο Βίκτωρ Εμμανουήλ και οι διάδοχοί του ανήκαν στον οίκο της Σαβοΐας, δυναστεία η οποία είχε υιοθετήσει το μπλε ως το αντιπροσωπευτικό της χρώμα. Όταν το 1910 ιδρύθηκε η εθνική ομάδα της Ιταλίας, οι εμφανίσεις της προσαρμόστηκαν αναλόγως. Ξεκίνησε έτσι μια μακρά παράδοση η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Παρά το γεγονός ότι η μοναρχία καταργήθηκε το 1946, οι παίκτες της εθνικής Ιταλίας εξακολουθούν να είναι ντυμένοι στα μπλε του οίκου της Σαβοΐας.
Γερμανία
Χρώματα σημαίας: Μαύρο, κόκκινο, κίτρινο
Εμφάνιση εθνικής ομάδας: Λευκό και μαύρο
Όπως η Ιταλία, έτσι κι η Γερμανία παρέμενε για αρκετές εκατονταετίες κατακερματισμένη σε πολλά ανεξάρτητα κρατίδια. Ένα από αυτά ήταν το βασίλειο της Πρωσίας, με πρωτεύουσα το Βερολίνο. Επρόκειτο για μια μάλλον αδύναμη χώρα, στηριζόμενη στην αγροτική της παραγωγή και στον σκληρά εκπαιδευμένο στρατό της. Από το 18ο αιώνα η Πρωσία, που κυβερνιόταν από τον οίκο των Χοεντσόλερν, άρχισε να ισχυροποιείται ολοένα και περισσότερο, επεκτείνοντας την εδαφική της επικράτεια. Το 1871 έφτασε στο απόγειο της δύναμής της, επιβάλλοντας την ένωση όλων των γερμανικών χωρών –πλην της Αυστρίας– σε ένα ενιαίο κράτος. Επικεφαλής της νεοσύστατης αυτοκρατορίας δεν ήταν άλλος από τον Πρώσο μονάρχη, τον επονομαζόμενο «Κάιζερ».
Η εθνική Γερμανίας ιδρύθηκε το 1908, υιοθετώντας μια εμφάνιση που διατηρεί μέχρι τις μέρες μας. Το λευκό και το μαύρο ήταν τα χρώματα της πρωσικής σημαίας και του οίκου των Χοεντσόλερν.
Σλοβενία
Χρώματα σημαίας: Λευκό, μπλε, κόκκινο
Εμφάνιση εθνικής ομάδας: Πράσινο και λευκό
Η Σλοβενία έγινε ανεξάρτητη μόλις το 1991, με τη διάλυση του γιουγκοσλαβικού κράτους. Τρία χρόνια μετά, η ποδοσφαιρική της ομοσπονδία έγινε μέλος της UEFA και της FIFA. Αρχικά η εθνική Σλοβενίας αγωνιζόταν ντυμένη σε λευκό, μπλε και κόκκινο, τα χρώματα δηλαδή που υπάρχουν και στη σημαία της χώρας. Το 1994, όμως, η ποδοσφαιρική ομοσπονδία έλαβε μια απόφαση που προκάλεσε έντονες συζητήσεις. Σύμφωνα με αυτήν, η εθνική ομάδα θα υιοθετούσε στο εξής το πράσινο και το λευκό, τα παραδοσιακά χρώματα της Λιουμπλιάνας, πρωτεύουσας της Σλοβενίας. Η συγκεκριμένη αλλαγή δυσαρέστησε μια μεγάλη μερίδα φιλάθλων. Κατά καιρούς έγιναν προσπάθειες επαναφοράς του τρίχρωμου συνδυασμού, ενώ προτάθηκε και η καθιέρωση του μπλε και του λευκού. Παρόλα αυτά η επιλογή του πράσινου χρώματος κατάφερνε πάντα να επικρατήσει, κυριαρχώντας μέχρι σήμερα στις εμφανίσεις της εθνικής Σλοβενίας.
