«Από τη μια μέρα στην άλλη τα πάντα μπορούν να αλλάξουν», τονίζουν οι κάτοικοι της Κω, μιλώντας στο enetpress.gr για το θέμα των προσφύγων. Όπως επισημαίνουν, αυτή τη στιγμή βρίσκονται πολύ λίγοι πρόσφυγες στο νησί για λόγους που δεν έχουν εξακριβωθεί. «Το ψάχνουμε», λένε χαρακτηριστικά εθελοντές της περιοχής.
Ήδη από το περασμένο καλοκαίρι οι αρχές έχουν κάνει ό,τι περνάει από το χέρι τους για να δυσκολέψουν την κατάσταση, δίνοντας ταυτόχρονα «πάτημα» ώστε ακραίες ομάδες να προχωρήσουν μέχρι και σε επιθέσεις κατά των προσφύγων.
Παρότι όλο αυτό το διάστημα εξακολουθούν να καταγράφονται αφίξεις στα γύρω νησιά, τους τελευταίους μήνες παρατηρείται ότι στην Κω φτάνουν ελάχιστοι πρόσφυγες. «Είναι λόγω του καιρού», εκτιμά μια κάτοικος της περιοχής, προσθέτοντας πως τώρα που έρχεται το καλοκαίρι θα αυξηθούν και οι αφίξεις.
Ωστόσο, άλλοι κάτοικοι διαφωνούν. «Πρέπει να είναι άλλοι οι λόγοι, αφού σε άλλα νησιά πάνε», τονίζει άλλη κάτοικος, η οποία δεν θεωρεί πως η μείωση σχετίζεται με τη συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας, μιας και το φαινόμενο άρχισε να παρατηρείται κάποιους μήνες νωρίτερα. «Για παράδειγμα, η Λέρος είχε χίλια άτομα κι εδώ φτάνουν δεκάδες. Μου είπαν ότι ίσως έχει να κάνει με τη γεωγραφική θέση του νησιού της Κω, όπου υπάρχει πολλή ορατότητα, οπότε οι διακινητές αμέσως εντοπίζονται από την αστυνομία», εξηγεί.
Φωτογραφία: ΤΙΜΟΝ KOCH
Οι πιο καχύποπτοι δεν αποδίδουν ούτε σε αυτό το λόγο το γεγονός ότι η Κως βρέθηκε με ελάχιστους πρόσφυγες, ωστόσο δεν μπορούν να είναι σίγουροι. «Το ψάχνουμε το γιατί δεν έρχονται», αναφέρει κάτοικος και εθελόντρια. Όπως τονίζει, «υπάρχει μία μείωση εδώ και πολύ καιρό. Από όταν έγιναν αυτές οι αντιδράσεις για το hotspot… Δεν ξέρω αν φταίει αυτό, μπορεί να είναι τυχαίο, κανείς δεν ξέρει. Άλλοι λένε ότι είναι ο δήμαρχος απέναντι στο Μπόντρουμ που περιφρουρεί γιατί δεν θέλει να πηγαίνουν κι εκεί πρόσφυγες επειδή είναι μεγάλος προορισμός. Αυτό είναι ένα θέμα που κανείς δεν το ξέρει. Λένε διάφορα, αλλά τίποτα δεν είναι σίγουρο. Με την τελευταία συμφωνία όλα έχουν αλλάξει άρδην. Είναι παράνομοι όλοι, δεν υπάρχουν πρόσφυγες, δεν υπάρχουν μετανάστες, όλοι με το που έρχονται θεωρητικά είναι κρατούμενοι. Αν υπήρχε χώρος εδώ δηλαδή, θα ήταν όλοι στη φυλακή. Ετοιμάζεται το hotspot, το οποίο δεν θα είναι hotspot, θα είναι κέντρο κράτησης, απλά τα πράγματα».
Αυτή τη στιγμή, οι λίγοι πρόσφυγες που βρίσκονται στο νησί ζουν σε ένα παλιό ξενοδοχείο για το οποίο πληρώνει η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών. Οι κάτοικοι επισημαίνουν ότι οι συνθήκες εκεί δεν είναι κακές, ενώ η ιδιοκτησία του κτηρίου προσφέρει τα δωμάτια σε καλύτερες τιμές.
Φωτογραφία: ΤΙΜΟΝ KOCH
Αντίθετα, οι αρχές έχουν κάνει ό,τι μπορούσαν για να επιδεινώσουν την κατάσταση. «Η στάση τους ήταν τελείως αμυντική», τονίζει κάποιος, σχολιάζοντας ότι αυτό «είναι ενάντια σε κάθε λογική. Για παράδειγμα πέρυσι που είχαμε φτάσει στους 5.000 ανθρώπους, δεν υπήρχε χώρος να κάτσουν και κοιμούνταν στα πάρκα. Η Ύπατη Αρμοστεία είχε δώσει κάποιες σκηνές, οπότε τουλάχιστον οι οικογένειες έμεναν στις σκηνές. Αλλά στη μέση του δρόμου. Και από την πλευρά του δημαρχείου, κλείσανε τις δημόσιες τουαλέτες, έκλεισαν τα σιντριβάνια όπου θα μπορούσαν οι άνθρωποι να πλυθούν λίγο… Δηλαδή τα ελάχιστα που θα μπορούσαν να κάνουν. Ακόμη και τουαλέτα που χρειάζονταν να πάνε, ήταν μέσα στα πάρκα. Δηλαδή δημοσίως. Με τις αναμενόμενες συνέπειες…». «Οι πολιτικοί όχι απλά δεν βοήθησαν, αλλά δημιούργησαν ένα σωρό προβλήματα», συμπληρώνει μια εθελόντρια. Βέβαια, αναφέρει ότι τώρα έχει έρθει κάποιο κονδύλι από το κράτος, το οποίο όμως δεν έχει αξιοποιηθεί ακόμη λόγω των περιορισμένων αφίξεων.
Φωτογραφία: ΤΙΜΟΝ KOCH
Άλλη κάτοικος αναφέρει ότι ο μητροπολίτης έβαλε μέχρι και «μπράβους» να περιφρουρούν συγκεκριμένο σημείο της πόλης για να μην κάθονται ο πρόσφυγες. Ωστόσο, «για να πούμε και σωστά και τα δίκαια», όπως σχολιάζει, «σε κάποιο ναυάγιο όπου πέθανε μια οικογένεια από τη Συρία που ήταν κόπτες και ήθελαν χριστιανική κηδεία, έστειλε τον παπά του Ζηπαρίου για να κάνει την κηδεία». Πάντως, η εκκλησία έχει κτήρια που θα μπορούσε να ανοίξει για τη φιλοξενία των προσφύγων -όπως για παράδειγμα το γηροκομείο και όχι μόνο- «τουλάχιστον για κάποιες οικογένειες ή για κάποιες εγκύους. Ξέρεις πόσες έχουν γεννήσει εδώ; Πάρα πολλές».
Εκτός των άλλων, οι κάτοικοι τονίζουν ότι όλα αυτά έπληξαν και τον τουρισμό. Όπως εξηγούν, τα ξένα μέσα ενημέρωσης κάλυψαν το γεγονός και άρχισαν οι ακυρώσεις. «Οι δημοσιογράφοι την κυνηγάνε την είδηση, οπότε το παρακάνουν», λέει κάποιος. «Οι εικόνες που τραβήχτηκαν ήταν τα χειρότερα, ποτέ δεν δείχνουν τα καλά», προσθέτει, τονίζοντας ότι «έτσι τους τρομάζεις τους ανθρώπους».
Φωτογραφία: Χριστίνα Χατζηγιακουμή
Σε ό,τι αφορά τη στάση του κόσμου απέναντι στην κατάσταση, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που έτρεξαν να βοηθήσουν. Προσφορές έκαναν ακόμη και μαγαζάτορες και σουπερμάρκετ, δίνοντας τρόφιμα είτε δωρεάν είτε σε μειωμένες τιμές. Οι άνθρωποι που βοηθούν εργάζονται, έχουν οικογένεια, ενώ υπάρχουν και νέα παιδιά. Για τη σίτιση, ιδιαίτερα όλο το καλοκαίρι που οι αφίξεις ήταν χιλιάδες και τα γεύματα δεν έφταναν, πολλοί ετοίμαζαν φαγητό στο σπίτι και το πήγαιναν στους πρόσφυγες. Από εκεί και πέρα κάποιοι προσέφεραν και άλλα πράγματα, μέχρι και σχολικά είδη για τα προσφυγόπουλα.
Ωστόσο, υπήρξε αμυντική στάση από πολλούς που εμφάνισαν ρατσιστικές και εθνικιστικές συμπεριφορές. Ιδιαίτερα στο λιμάνι, όπου στην αρχή υπήρχε πολύς κόσμος σε αναμονή, σημειώθηκαν μέχρι και επιθέσεις. «Εδώ έχουμε και χρυσαυγίτες», αναφέρει μια κάτοικος, επισημαίνοντας ότι «τα βράδια έκαναν ομάδες και έρχονταν για να χτυπήσουν (…) Ήρθαν και από Αθήνα για ενίσχυση. Και ένα βράδυ το έκαναν. Χτύπησαν με ξύλινα μαδέρια, άρχισαν να φωνάζουν, χτύπησαν και μια κοπέλα από την Ύπατη Αρμοστεία και της έκλεψαν τη φωτογραφική μηχανή γιατί έβγαλε μερικές φωτογραφίες». Η κάτοικος εξηγεί ότι, κατά τη διάρκεια της επίθεσης, κόσμος χτυπούσε την πόρτα της αστυνομίας προκειμένου να παρέμβει. Η απάντηση ήταν «αν δεν έχουμε διαταγή δεν μπορούμε να βγούμε». «Επειδή οι αρχές είχαν αυτή την αρνητική στάση απέναντι στους πρόσφυγες, νομίζω ότι έδωσαν θάρρος στους χρυσαυγίτες και τους ρατσιστές», εκτιμά.
Φωτογραφία: Χριστίνα Χατζηγιακουμή
«Από εκεί πέρα αποφασίσαμε και κάθε βράδυ κάναμε βάρδια», λέει ένα μέλος της Αλληλεγγύης Κως (Kos Solidarity), ενός μη κερδοσκοπικού σωματείου εθελοντών που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης προκειμένου να βοηθήσει. «Κάναμε βάρδιες για να προστατεύσουμε τους ανθρώπους», εξηγεί.
Τα μέλη της Αλληλεγγύης αρχικά βοηθούσαν μεμονωμένα αφού υπήρχε μεγάλη ανάγκη. Πέρυσι το καλοκαίρι, ωστόσο, αποφάσισαν να οργανωθούν και δημιούργησαν το σωματείο. Ξεκινώντας από κάποια γραφεία που παραχώρησε ένας από τους εθελοντές, χρησιμοποίησαν το χώρο ως αποθήκη για τις δωρεές και προσφορές του κόσμου.
Φωτογραφία: Χριστίνα Χατζηγιακουμή
Η οργάνωση λειτουργεί με δωρεές, αν και στην αρχή τα μέλη έβαλαν χρήματα και από την τσέπη τους. Τι απάντηση πήραμε για το αν τους βοήθησε ο δήμος; «Τίποτα ο δήμος, ο δήμος μόνο αρνητικά», λέει κάποιος. Μία κάτοικος τονίζει πως οι αρχές είχαν πει ότι «δεν τους βοηθάμε για να μη μείνουν και να μην έχουν το κίνητρο να έρθουν». Όλες οι παρατάξεις λειτούργησαν με αυτόν τον τρόπο; «Μα η παράταξη που είναι στην εξουσία είναι της Αριστεράς, δεν είναι δεξιά», μας απάντησαν.
Οι κάτοικοι της Κω δεν παρέλειψαν να σχολιάσουν και τη νέα συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας για την υποτιθέμενη αναχαίτιση των ροών. «Εγώ πιστεύω ότι αυτή η συμφωνία θα αυξήσει τη διακίνηση», εκτιμά κάποιος. «Οι άνθρωποι δεν θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα, ούτε καν στην Τουρκία. Ακόμη χειρότερα εκεί. Οπότε θα πληρώσουν ακόμη παραπάνω για να πάνε όπου θέλουν», συμπληρώνει.
Φωτογραφία: Χριστίνα Χατζηγιακουμή
Για το τι θα συμβεί από εδώ και πέρα; «Υπάρχει μια αίσθηση αναμονής», λένε όλοι.
Το φωτογραφικό υλικό παραχωρήθηκε στο enetpress.gr από το σωματείο Kos Solidarity. Αποτελεί μέρος έκθεσης φωτογραφιών που τράβηξαν μέλη και εθελοντές και η οποία φιλοξενήθηκε από το Lab Art Cafe, καφέ στην πόλη της Κω.
