Στις μυθολογίες των λαών απαντά συχνά το θέμα: «O ήρωας που σκοτώνει το τέρας-δυνάστη, παίρνει για έπαθλο την εξουσία και μεταλλάσσεται σε “δυνάστη-τέρας”».
Του
Πάνου Τσούμα
ΕΚΔΟΧΗ του θέματος στα ημέτερα εδάφη είναι ο μύθος τού εκ Φοινίκης ιδρυτή της Θήβας Κάδμου, γιου του Αγήνορα και αδελφού της Ευρώπης.
ΣΥΜΦΩΝΑ με τον ιστορικό Απολλόδωρο, όταν ο Κάδμος είχε σκοτώσει το θεριό που δυνάστευε τον τόπο, άκουσε από ψηλά μια φωνή να λέει: «Γιατί, γιε του Αγήνορα, κοιτάς το ερπετό που σκότωσες; Κι εσύ, μια μέρα, θα πάρεις τέτοια μορφή».
ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ χρόνια μετά έζησε και έγραψε ο Απολλόδωρος, οπότε τα περί «άνωθεν φωνής» μπορεί να είναι δικό του εφεύρημα. Όπως και να έχει όμως, σαν προειδοποίηση δεν χάνει αξία. Κι αυτό διότι η ανά τον κόσμο ιστορική εμπειρία το έχει επιβεβαιώσει εκατομμύρια φορές έκτοτε.
ΜΑΛΙΣΤΑ στο νεότερο πολιτισμό το μοτίβο «τέρας» και «ήρωας» που εξελίσσεται σε νέο «τέρας» απεικονίστηκε και σε επίπεδο κοσμοθεωριών.
Ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ, προσωποποιημένος στον εκμεταλλευτή πλουτοκράτη, ήταν εν προκειμένω το «τέρας». Και ο «ήρωας» που θα το σκότωνε, απελευθερώνοντας τις κοινωνίες από την εκμετάλλευση, oι διάφορες εκδοχές επαναστατικής αριστεράς -ρώσικη, κινέζικη, λατινοαμερικάνικη, βορειοκορεάτικη…
ΜΕ ΚΟΣΜΟΓΟΝΙΚΕΣ διαθέσεις μπήκε ορμητικά στην ιστορία ο αριστερός «θηριοδαμαστής-εξολοθρευτής» του καπιταλιστικού τέρατος.
ΤΕΡΑΤΩΔΙΕΣ, όμως, τραγωδίες και παταγώδεις αποτυχίες άφησε το πέρασμά του, όπου δοκιμάστηκε.
ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ του έργου: «τέρας-ήρωας-τέρας» σε μικρο-μικρογραφία, παίχτηκε μεταπολιτευτικά και στην επιχώρια σκηνή: «παράγκα του καραγκιόζη».
Η «ΕΠΑΡΑΤΗ» δεξιά ήταν σ’ αυτή την περίπτωση το «θηρίο-δυνάστης» και… ήρωας-απελευθερωτής η πράσινη «αλλαγή».
ΣΑΝ ΕΤΟΙΜΟΣ ΑΠΟ ΚΑΙΡΟ ο φέρελπις «πράσινος… θηριοδαμαστής» υποτάχθηκε στην ειμαρμένη. Από ελευθερωτής-ευεργέτης μεταμορφώθηκε σταδιακά σε «τέρας» όμοιο με εκείνο που, υποτίθεται, θα σκότωνε.
ΑΤΕΛΕΙΩΤΗΣ αμάθειας και κοντόφθαλμης θεώρησης του κόσμου «η παράγκα τού καραγκιόζη» τίποτα δεν διδάχτηκε από τη τριακονταετή πρασινογάλαζη «κοκορομαχία».
ΑΝΩΡΙΜΗ και κοκορόμυαλη, όταν έσπασε το «αβγό» της επίπλαστης ευημερίας, είδε μόνο το «σπασμένο τσόφλι» και καθόλου τα «φιδάκια» που κρύβονταν πίσω του.
ΦΤΟΥΡΗΣΕ έτσι, και μάλιστα ως ΥΠΕΡήρωας ικανός να τρομοκρατήσει παγκοσμίως το άσπλαχνο τέρας του νεοφιλελευθερισμού, «ο πρωθυπουργός του Καρανίκα…».
ΩΣ ΠΑΡΩΔΙΑ της παρωδίας αυτή τη φορά, η πρώτη πράξη της παράστασης «τέρας-ήρωας, ήρωας-τέρας» κράτησε λίγο.
Η ΜΕΤΑΛΛΑΞΗ του «ήρωα» σε «τέρας» έγινε με συνοπτικές διαδικασίες.
ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗΣ προόδου η υπονόμευση-ναρκοθέτηση του μέλλοντος στη διάρκεια της πρώτης πράξης, όμως ο μεταλλαγμένος πλέον «ήρωας» δείχνει… αχόρταγος!
ΓΟΥΣΤΑΡΕΙ κι άλλες νάρκες, ξηγιέται ακόμα υπονόμευση. Ως «πρωθυπουργός του Καρανίκα» οραματίζεται: Σύνταγμα, εκλογικό νόμο, Βουλή, κράτος, παιδεία… Ελλάδα, όλα «του Καρανίκα»!
Σημείωση:
Στις 8 Ιουνίου έγραψα για τις, κατά Αντόνιο Γκράμσι, «εποχές των τεράτων» («Εποχή των τεράτων στα πολύ βαθιά…»). Το θέμα «τέρας-ήρωας- τέρας», στο οποίο πιο πάνω αναφέρθηκα, ουδόλως αναιρεί της εποχές αυτές. Ίσα ίσα τις εμπεριέχει και τις τροφοδοτεί. Τυχαίνει μάλιστα ενίοτε να συμπίπτουν οι δύο «τερατογονίες».
Η περίπτωσή μας εμπίπτει, δυστυχώς, σε τέτοια σύμπτωση. Σε κατάσταση «τερατογονίας “επί 2”» δηλαδή, της οποίας η επικινδυνότητα πολλαπλασιάζεται από το γεγονός ότι και η Ευρώπη έχει εισέλθει σε «εποχή τεράτων».
