Η δεύτερη φορά που η Βρετανία καλείται σε δημοψήφισμα. Ο Ντέιβιντ Κάμερον δήλωσε πως το δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι «απόφαση ζωής» και πιθανόν έχει δίκι, αφού θα καθορίσει την τύχη του Ηνωμένου Βασιλείου στον 21ο αιώνα.
Έχουν περάσει 41 χρόνια από το τελευταίο ερώτημα προς τους Βρετανούς από τον πρωθυπουργό των Εργατικών Χάρολντ Ουίλσον.Το δίλημμα ήταν ΝΑΙ ή ΟΧΙ στην αποκαλούμενη Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ).
Η απόφαση συμμετοχής στην ΕΟΚ είχε παρθεί από την κυβέρνηση του Έντουαρντ Χιθ το 1973, αλλά οι Εργατικοί έθεσαν το εξής ερώτημα: Θα παραμείνει ή όχι το Ηνωμένο Βασίλειο στην Κοινή Αγορά; Και τότε είχαν χωριστεί σε δύο στρατόπεδα, όπως και σήμερα.
Οι Τόρις, με επικεφαλής τη Μάργκαρετ Θάτσερ, ήταν ένθερμοι οπαδοί του ΝΑΙ, με το επιχείρημα πως «είμαστε ήδη στην Ευρώπη και έτοιμοι να πάμε μπροστά».
Σε αντίθεση με τους Εργατικούς που είχαν διασπαστεί για το θέμα. Πολλά ανώτερα στελέχη της κυβέρνησης διαφωνούσαν με την επίσημη θέση του κόμματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Τόνι Μπεν, που είχε δαιμονοποιηθεί από τον Τύπο. Παρόμοια φαινόμενα έχουν προκύψει και σήμερα στους Συντηρητικούς όσον αφορά τη νομική υπόσταση της συμφωνίας Ε.Ε.-Κάμερον, με τον υπουργό Δικαιοσύνης Μάικλ Γκοβ να ισχυρίζεται πως «μπορεί να απορριφθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο».
Η πλειονότητα των ημερήσιων εφημερίδων ήταν στην πλευρά του ΝΑΙ, ενώ το περιοδικό «Spectator», η εφημερίδα του Βρετανικού Κομμουνιστικού κόμματος «Daily Worker» και τοπικά έντυπα βρίσκονταν με τους οπαδούς του ΟΧΙ.
Το αποτέλεσμα ήταν ένα ισχυρό ΝΑΙ και τα κριτήρια που βάρυναν την πλάστιγγα προς την παραμονή περιελάμβαναν: τις οικονομικές συνθήκες, την άμυνα, τη διεθνή «φωνή» της Βρετανίας και η αισιοδοξία για ευημερία και ειρήνη.
Πριν από λίγες μέρες, μια έρευνα από το Ινστιτούτο Διευθυντών (IoD), μια οργάνωση υποστήριξης των συμφερόντων επιχειρήσεων όλων των μεγεθών, συμπέρανε ότι 60% των μελών της οργάνωσης θα ψήφιζαν υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε. Οι 31% είπαν ότι θα προτιμούσαν να αποχωρήσει η χώρα, ενώ 9% ήταν αναποφάσιστοι.
Ενώ η βρετανική κοινή γνώμη είναι διχασμένη για την παραμονή ή όχι της χώρας στην Ε.Ε., οι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων θεωρείται ότι επηρεάζουν σημαντικά όσους Βρετανούς παραμένουν αναποφάσιστοι και ανησυχούν κυρίως για τις επιπτώσεις του δημοψηφίσματος στις δουλειές τους.
Επί πλέον, η έρευνα έδειξε ότι 54% όσων απάντησαν είχαν συζητήσει ήδη σε ανώτατο διοικητικό επίπεδο για τις πιθανές επιπτώσεις του δημοψηφίσματος, αλλά ότι λίγοι έδωσαν ιδιαίτερο βάρος στη συμφωνία που διαπραγματεύτηκε ο Κάμερον στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα.
Ερωτηθέντες για τη σημασία της συμφωνίας για τις επιχειρήσεις τους, 54% απάντησαν ότι δεν θα τις επηρεάσει, 34% θεώρησαν ότι θα είναι «αρκετά ωφέλιμη» ή «πολύ ωφέλιμη» και 10% είπαν ότι ήταν κακή συμφωνία.
