Το 29ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, πανέτοιμο να γοητεύσει και φέτος τους λάτρεις του καλού ευρωπαϊκού και ελληνικού κινηματογράφου, σηκώνει αυλαία την Τετάρτη 16/11 στο «Άστορ» με την ευρωπαϊκή πρεμιέρα της ταινίας «Afterimage», το κύκνειο άσμα του σπουδαίου Πολωνού δημιουργού Αντρέι Βάιντα, που πριν από λίγο καιρό έφυγε από κοντά μας.
Αβάν Πρεμιέρ
Το Πανόραμα, που θα διεξαχθεί στους κινηματογράφους «Τριανόν» και «Ααβόρα» στις 17-27 Νοεμβρίου, υπόσχεται όμως και άλλες πολυαναμενόμενες αβάν πρεμιέρ, εκτός από την ταινία του Βάιντα, στην ενότητα Διεθνής Εικόνα σε Πρώτη Προβολή: Η αυλαία θα πέσει με την τελευταία γλυκόπικρη ταινία του Μάρκο Μπελόκιο «Sweet Dreams» στην «Ααβόρα», ενώ στη διάρκεια του φεστιβάλ θα προβληθούν ακόμα το σκοτεινό θρίλερ «Creepy» του Κιγιόσι Κουροσάβα, το «24 Weeks» της Γερμανίδας Anne Zohra Berrached και η «Παγκόσμα Ψυχή» του Νίκου Κορνήλιου.
Αφιερώματα σε Νίκο Παναγιωτόπουλο, Μάρκο Μπελόκιο, Αλεξάντερ Πέιν
Το φετινό πρόγραμμα του Πανοράματος, με εμπνευστή και -επί 29 συναπτά έτη- καλλιτεχνικό διευθυντή τον Νίνο Φένεκ Μικελίδη, είναι πλούσιο και πολύπλευρο, καθώς καλύπτει πολλές πτυχές του ευρωπαϊκού κινηματογράφου που θα ικανοποιήσουν κάθε σινεφίλ:
* To Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου τιμά φέτος τον αγαπημένο φίλο του Φεστιβάλ Νίκο Παναγιωτόπουλο με μια ρετροσπεκτίβα που περιλαμβάνει όλες τις μεγάλου μήκους ταινίες του σκηνοθέτη, επιθυμώντας να αναδείξει το πολύπλευρο έργο του πλέον αντισυμβατικού Έλληνα δημιουργού. Ο Παναγιωτόπουλος δεν εγκλωβίστηκε ποτέ σε κανένα genre, δεν ακολούθησε ποτέ καμία βολική μανιέρα. Ο αναρχικός αριστοκράτης της εικόνας πέθανε το 2016 επί των επάλξεων, στα 74 του χρόνια, προετοιμάζοντας μια ακόμα ταινία. Το τελευταίο του βιβλίο, με τίτλο «Τίποτα», μιλούσε για έναν άνθρωπο που συμφιλιώνεται με το γήρας και το θάνατο με αρχοντική χάρη και αναρχικό χιούμορ –ακριβώς όπως και ο ίδιος…
* Ενας από τους πιο ανήσυχους, αντικομφορμιστές και διανοούμενους σκηνοθέτες της Ιταλίας, ο εβδομηνταεπτάχρονος Μάρκο Μπελόκιο, στη διάρκεια της καριέρας του καταπιάστηκε με καυτά ζητήματα: άσκησε κριτική στην Εκκλησία, περιέλαβε τον Τύπο και το Στρατό, και εμπνεύστηκε από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες αλλά και την «Κρυφή ερωμένη» του Μπενίτο Μουσολίνι. Η δε ταινία του «Ωραία Κοιμωμένη» αναμόχλευσε τη συζήτηση περί ευθανασίας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του ρόλου της Εκκλησίας. Τα Πανόραμα επέλεξε για το κοινό του μερικές από τις πιο αντιπροσωπευτικές του ταινίες: «Γροθιές στην τσέπη» (1965), «Eν ονόματι του πατρός» (1971), «Kαλημέρα, νύχτα» (2003), «Kρυφή Ερωμένη» (2009) και «Η Ωραία Κοιμωμένη» (2012), ενώ θα προβάλει σε αβάν πρεμιέρ τη νέα του ταινία «Sweet Dreams» (2016) στη λήξη του φεστιβάλ.
* Ως ένδειξη αναγνώρισης ενός μεγάλου ταλέντου που συνεχώς εξελίσσεται, το φετινό Πανόραμα πραγματοποιεί μεγάλο αφιέρωμα στον Αλεξάντερ Πέιν, παρουσιάζοντας πέντε ταινίες του: «Πολίτης Ρουθ» (1996), «Σκάνδαλα στα θρανία» (1999), «Πλαγίως» (2004), «Οι Απόγονοι» (2011), «Nebraska» (2013). Ο γεννημένος στη Νεμπράσκα Ελληνοαμερικάνος σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός, που έχει κερδίσει δύο Όσκαρ, έχει δώσει μια νέα πνοή στο αμερικανικό σινεμά. Η βιρτουοζιτέ του συνδυάζει την εμπορικότητα με τις ιδιαίτερες καλλιτεχνικές απαιτήσεις: υποδόριο χιούμορ, λελογισμένη συγκίνηση, λιτή κινηματογραφική γλώσσα, και βέβαια ο άνθρωπος, πάντα ο άνθρωπος, στο επίκεντρο της κινηματογραφίας του.
ΠΕΚΚ: ρετροσπεκτίβα Ταρκόφσκι, και μια επιλογή από τα 20 καλύτερα φιλμ των τελευταίων 40 ετών
Σε συνεργασία με την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ) και με αφορμή τον εορτασμό των 40 χρόνων της, θα πραγματοποιηθούν δύο ακόμα αφιερώματα:
• Ρετροσπεκτίβα με όλες τις ταινίες μεγάλου μήκους του Ταρκόφσκι, ώστε να θυμηθούν οι παλιοί και να καταλάβουν οι νεότεροι γιατί ο Ταρκόφσκι υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους δημιουργούς στον κόσμο (το αφιέρωμα θα συνοδεύεται μάλιστα από ειδική έκδοση με κείμενα κριτικών κινηματογράφου για τις ταινίες του).
• Θα παρουσιαστούν έξι από τις συνολικά είκοσι ταινίες που η ΠΕΚΚ ύστερα από ψηφοφορία ανέδειξε ως τις δέκα καλύτερες ξένες και τις δέκα καλύτερες ελληνικές των τελευταίων σαράντα ετών. Συγκεκριμένα θα προβληθούν τα φιλμ: «Το Βλέμμα του Οδυσσέα» του Θόδωρου Αγγελόπουλου, «Γλυκιά Συμμορία» του Νίκου Νικολαΐδη, «Οι Απέναντι» του Γιώργου Πανουσόπουλου, «Επάγγελμα: Ρεπόρτερ» του Μικελάντζελο Αντονιόνι, «Το Στοιχείο του Εγκλήματος» του Λαρς Φον Τρίερ και «Κάποτε στην Ανατολία» του Νουρί Μπιλγκέ Τζεϊλάν.
Μέρες του ’36…
Ένα πολύ ενδιαφέρον αφιέρωμα που θα ικανοποιήσει τους λάτρεις του ευρωπαϊκού κινηματογράφου αλλά και όσους αναζητούν (έμμεσες) κινηματογραφικές «συνδέσεις» της σημερινής κρίσης με τη δριμεία οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 1929 στην Αμερική και εξαπλώθηκε στη συνέχεια στην Ευρώπη. Θα παιχτούν εμβληματικές ταινίες από την Ισπανία, την Γαλλία, την Ελλάδα και τις ΗΠΑ που προσφέρουν μια σφαιρική εικόνα της εποχής που σημαδεύτηκε από το κραχ, την ανεργία και τη σταδιακή άνοδο του φασισμού, με αποκορύφωμα τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο το 1936 και βέβαια τη δικτατορία του Μεταξά στην Ελλάδα.
Θα προβληθούν τα φιλμ: «Μοντέρνοι καιροί» (1936) του Τσάρλι Τσάπλιν, «Η ζωή είναι δική μας» (1936) του Ζαν Ρενουάρ, «Λάσπη στ΄ αστέρια» (1960) του Ηλία Καζάν, «Πεθαίνοντας στη Μαδρίτη» (1963) του Φρεντερίκ Ροσίφ, «Viva la Muerte» (1971) του Φερνάντο Αραμπάλ, «Μέρες του ‘36» (1972) του Θόδωρου Αγγελόπουλου, «Το πνεύμα του μελισσιού» (1973) του Βίκτορ Ερίθε, «Γη και ελευθερία» (1995) του Κεν Λόουτς.
Διεθνές Διαγωνιστικό
Και βέβαια, όπως κάθε χρόνο, ο βασικός πυρήνας του Πανοράματος είναι το διεθνές διαγωνιστικό πρόγραμμα που φέτος περιλαμβάνει 11 άπαιχτες στην Αθήνα ευρωπαϊκές ταινίες από Μ. Βρετανία, Ρωσία, Τσεχία, Γεωργία, Ουγγαρία, Λετονία, Τουρκία, Κροατία και Πολωνία. Ανάμεσά τους και μια ταινία από την Κύπρο: το «Αγόρι στη γέφυρα» του Πέτρου Χαραλάμπους, με ήρωα ένα παιδί.
Τα βραβεία του Φεστιβάλ θα απονείμουν τρεις επιτροπές: της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI), της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ), καθώς και των αναγνωστών του περιοδικού «Αθηνόραμα».
Μικρού μήκους ταινίες από σπουδαστές Σχολών Κινηματογράφου
Το Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου υποστηρίζει τη μικρού μήκους ταινία και δίνει βήμα στους σπουδαστές δύο φιλόδοξων κινηματογραφικών σχολών, του New York College και της Horme Pictures, να δείξουν στο κοινό τις πρώτες τους κινηματογραφικές αναζητήσεις. Στην 29η διοργάνωσή του, το Φεστιβάλ θα προβάλει δεκατέσσερις ταινίες μικρού μήκους, μικρής διάρκειας στην πλειονότητά τους (κατά μέσον όρο 5-10 λεπτών), που αναδεικνύουν τη μεγάλη θεματική αλλά και αισθητική γκάμα αναζητήσεων των νέων κινηματογραφιστών.
Προβολή μετά μουσικής
Το Πανόραμα επιστρέφει σε ένα θεσμό που ξεκίνησε τα πρώτα χρόνια της διοργάνωσής του με ζωντανή κλασική μουσική να συνοδεύει βωβή ταινία. Φέτος η μαυρόασπρη ταινία του 1926 «Φάουστ» του F.W. Murnau, ένα θαυμάσιο παράδειγμα γερμανικού εξπρεσιονισμού, που έχει ψηφιστεί ως μία από τις καλύτερες ταινίες τρόμου όλων των εποχών, θα προβληθεί με συνοδεία ζωντανής μουσικής από το συνθέτη Νίκο Πλάτανο, από κόπια που έχει αποκατασταθεί πρόσφατα από την Ταινιοθήκη της Γερμανίας.
Συζήτηση στον «Ιανό»
Την Τρίτη 22 Νοεμβρίου στις 12.30 μ.μ., στον «Ιανό» (Σταδίου 24), θα πραγματοποιηθεί συζήτηση με θέμα: «Ελληνικός Κινηματογράφος: προβλήματα διανομής της ελληνικής ταινίας». Θα συμμετάσχουν διανομείς, σκηνοθέτες και κριτικοί κινηματογράφου που θα ανταλλάξουν τις απόψεις τους για ένα από τα πιο κρίσιμα θέματα του ελληνικού κινηματογραφικού χώρου.
Ταινία έναρξης – Μίνι αφέρωμα στον Αντρέι Βάιντα
Το «Afterimage», κύκνειο άσμα του Αντρέι Βάιντα, είναι μια παθιασμένη βιογραφία για τον avant-garde καλλιτέχνη και ζωγράφο Βλαντισλάβ Στρεμίνσκι, ο οποίος διώχθηκε από το σταλινικό καθεστώς στη μεταπολεμική Πολωνία και τελικά αποπέμφθηκε από τη Σχολή Καλών Τεχνών του Λοτζ. Άνεργος και ανάπηρος (καθώς του έλειπε ένα πόδι και ένα χέρι…), είχε άσχημο τέλος… Το φιλμ θα εκπροσωπήσει την Πολωνία στην κατηγορία του Όσκαρ Ξένης Ταινίας το 2017. Πρωταγωνιστούν: Bogusaw Linda, Bronislawa Zamachowska, Zofia Wichlacz.
Ο βραβευμένος με Όσκαρ Πολωνός σκηνοθέτης Αντρέι Βάιντα, ένας από τους σημαντικότερους Πολωνούς σκηνοθέτες, υπήρξε ένας δημιουργός με έντονη πολιτική ματιά. Σκηνοθέτησε περισσότερες από 40 ταινίες και το 2000 του απονεμήθηκε τιμητικό Όσκαρ για τη συμβολή του στο χώρο της 7ης Τέχνης. Τιμώντας τη μνήμη του μεγάλου αυτού δημιουργού που έφυγε πολύ πρόσφατα, το Πανόραμα θα πραγματοποιήσει και ένα μικρό αφιέρωμα στο έργο του Βάιντα με τρεις ταινίες: «Στάχτες και διαμάντια» (1958), «Κατίν» (2007) και «Γλυκιά έξαψη» (2009).
Ταινία λήξης
Το 29ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου θα ρίξει αυλαία με τη νέα, γαλλοϊταλική ταινία του Μάρκο Μπελόκιο «Sweet Dreams» («Fai bei sogni»): H ειδυλλιακή παιδική ηλικία του 9χρονου Μάσιμο γκρεμίζεται από το μυστηριώδη θάνατο της μητέρας του. Το νεαρό αγόρι αρνείται να δεχθεί αυτή τη βάναυση απώλεια, ακόμη και αν ο ιερέας του λέει ότι εκείνη είναι τώρα στον Παράδεισο. Χρόνια αργότερα, στη δεκαετία του ‘90, ο ενήλικος Μάσιμο έχει γίνει ένας καταξιωμένος δημοσιογράφος. Μετά την ανταπόκρισή του από τον πόλεμο στο Σαράγιεβο, αρχίζει να υποφέρει από κρίσεις πανικού. Καθώς ετοιμάζεται να πουλήσει το διαμέρισμα των γονιών του, ξαναζεί το τραυματικό παρελθόν του…
Το σενάριο βασίζεται στο μυθιστόρημα του Massimo Gramellini, «Sweet Dreams, Little One». Στην ταινία παίζουν οι Bérénice Bejo και Emmanuelle Devos.
Eισιτήρια για ανέργους
Όπως κάθε χρόνο, με μια εξαιρετικά απλή διαδικασία, δίνουμε τη δυνατότητα σε ανέργους να παρακολουθήσουν δωρεάν τις ταινίες του προγράμματός μας. Συγκεκριμένα, θα διατίθενται για κάθε προβολή 10 δωρεάν εισιτήρια, τα οποία οι ενδιαφερόμενοι θα προμηθεύονται από τα ταμεία των κινηματογράφων, 45 λεπτά πριν από την έναρξη της προβολής, με σειρά προσέλευσης, μέχρις εξαντλήσεώς τους. Για την ελεύθερη είσοδο, είναι απαραίτητη η φυσική παρουσία του ενδιαφερομένου, η επίδειξη της επικυρωμένης και σε ισχύ κάρτα ανεργίας, καθώς και η αστυνομική ταυτότητά του.
Και του χρόνου τριανταρίζουμε!
Σε ένα χρόνο από σήμερα, το Πανόραμα κλείνει τα τριάντα του χρόνια και ήδη προετοιμάζεται για μια μεγάλη επετειακή διοργάνωση, αντάξια του ευρωπαϊκού κινηματογράφου που με επιμονή πρσβεύει όλα αυτά τα χρόνια…
Να θυμίσουμε πως στα 29 χρόνια της πορείας του, το Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου έχει φιλοξενήσει και βραβεύσει, εκτός από μια μεγάλη μερίδα Ελλήνων προσωπικοτήτων από το χώρο του κινηματογράφου, και άλλες διακεκριμένες προσωπικότητες από το εξωτερικό, όπως οι Φράνσις Φορντ Κόπολα, Μικελάντζελο Αντονιόνι, Χάρολντ Πίντερ, Άρθουρ Πεν, Κρίστοφερ Λι, «Μόντι Πάιθον» (Τέρι Τζόουνς και Τέρι Γκίλιαμ), Κεν Λόουτς, Οτάρ Ιοσελιάνι, Γιέρζι Σκολιμόφσκι, Χάριετ Άντερσον, Στίβεν Φρίαρς, Βιμ Βέντερς, Εμίρ Κουστουρίτσα, Αμπάς Κιαροστάμι, Κώστας Γαβράς, Φραντζέσκο Ρόσι, Έτορε Σκόλα, οι αδερφοί Ταβιάνι, Ανιές Βαρντά και Μαξ φον Σίντοφ.
