Ένα συγκλονιστικό, οδυνηρό ταξίδι στην καρδιά του σκότους
Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη
***** Η επιστροφή
The Revenant. ΗΠΑ, 2015. Σκηνοθεσία: Αλεχάντρο Γκονζάλεζ Ινιαρίτου. Σενάριο: Μάρκ Ελ Σμιθ, Αλεχάντρο Γκονζάλεζ Ινιαρίτου. Ηθοποιοί: Λεονάρντο ΝτιΚάπριο, Τομ Χάρντι, Γουίλ Πούλτερ, Ντόμνολ Γκλίσον. 156′
Ανάμεσα στο μύθο και την ιστορία κινείται αυτή η συγκλονιστική οδύσσεια του βουνίσιου, παγιδευτή γουνών, Χιου Γκλας, στην εξαιρετική αυτή ταινία (αναμφισβήτητα την καλύτερή του) του βραβευμένου με Οσκαρ Αλεχάντρο Γκονζάλεζ Ινιαρίτου (Birdman).
Η ιστορία, βασισμένη σε αληθινά γεγονότα (που ενέπνευσαν, στο παρελθόν, ένα ποίημα, την ταινία του Σαράφιαν και ένα βιβλίο, στο οποίο βασίστηκε και η ταινία του Ινιαρίτου), εκτυλίσσεται γύρω στα 1820, στις απέραντες, χιονισμένες πεδιάδες και τα πανύψηλα βουνά δίπλα στον ποταμό Μιζούρι, σε μια ανεξερεύνητη ακόμη, που συνορεύει με τον Καναδά, περιοχή της Μοντάνα.
Η ταινία αρχίζει με τον Γκλας (ένας εξαιρετικός ΝτιΚάπριο, το μεγάλο φαβορί για το Οσκαρ ερμηνείας), που είναι και οδηγός μιας στρατιωτικής αποστολής παγιδευτών γουνών, να δέχεται, ενώ περιφέρεται στο δάσος, επίθεση από μια τεράστια αρκούδα η οποία προσπαθεί να προστατέψει τα νεογέννητά της. Σε μια από τις πιο ρεαλιστικές και άγριες σκηνές της ταινίας (και γενικότερα, πρέπει να πω, του κινηματογράφου), παρακολουθούμε την αρκούδα να αρπάζει και να γαντζώνει τον Γκλας, να τον πετά, να πηδάει επάνω του, να τον αναποδογυρίζει, να τον χτυπά άγρια και να του σκίζει τις σάρκες.
Παρά τα τραύματα, τις σκισμένες σάρκες και την αιμορραγία, ο Γκλας, επιδέξιος όπως είναι, και γνώστης των δυσκολιών της περιοχής, κυνηγός κατορθώνει να σκοτώσει την αρκούδα.
Οι σύντροφοί του, που μόλις έχουν γλιτώσει από θανάσιμη επίθεση Ινδιάνων και κινδυνεύουν να συγκρουστούν και με Γάλλους παγιδευτές γουνών, θα τον ανακαλύψουν μισοπεθαμένο και αναίσθητο, κάτω από το βαρύ πτώμα της τεράστιας, νεκρής αρκούδας. Ο αρχηγός της αποστολής, λοχαγός Χένρι, αποφασίζει να συνεχίσει το ταξίδι της επιστροφής, εγκαταλείποντας τον Γκλας, με συνοδούς δυο άντρες για να τον θάψουν σε περίπτωση που πεθάνει.
Ενας όμως απ’ αυτούς, ο Φιτζέραλντ (Τομ Χάρντι), που φοβάται επίθεση των Ινδιάνων και θέλει να επιστρέψει το συντομότερο στο οχυρό, σκοτώνει τον ινδιάνικης καταγωγής νεαρό γιο του Γκλας (αναφορά του Ινιαρίτου στη γενοκτονία των Ινδιάνων) και εγκαταλείπει τον ίδιο, μισοπεθαμένο, να πεθάνει από το κρύο και την πείνα, ενώ ο ίδιος επιστρέφει στο οχυρό για να εισπράξει την αμοιβή που του είχε υποσχεθεί ο λοχαγός τους.
Μόνο που ο Γκλας θα καταφέρει με διάφορους τρόπους να επουλώσει τις πληγές του (ευκαιρία για τον Ινιαρίτου να φτιάξει μερικές ακόμη εκπληκτικές, δοσμένες συχνά με ωμότητα, σκηνές) και να επιβιώσει, με στόχο να εκδικηθεί.
Η ταινία (βραβευμένη ήδη με χρυσές Σφαίρες και υποψήφια για 12 Οσκαρ) είναι γυρισμένη στον Καναδά και την Αργεντινή, σε άγρια, χιονισμένα τοπία, σε ποτάμια και επιβλητικά δάση, με τον διευθυντή φωτογραφίας Εμανουέλ Λουμπέσκι να εκμεταλλεύεται τους χώρους για να φτιάξει εκπληκτικά, γεμάτα φως και ομορφιά πλάνα, με το τοπίο και γενικά τη φύση να κυριαρχούν, δίνοντας στο ανανεωτικό αυτό νέο-γουέστερν του Ινιαρίτου, μιαν άλλη, ξεχωριστή διάσταση, κάνοντάς σε ταυτόχρονα να αισθάνεσαι πως ζεις οι ίδιος στην αληθινή, αφιλόξενη Άγρια Δύση.
Μια διάσταση, αξίζει να αναφέρω, όπως ακριβώς είχε καταφέρει να δώσει το 1971 ο σκηνοθέτης Ρίτσαρντ Σαράφιαν στο δικό του, εξίσου ανανεωτικό γουέστερν, «Man in the Wilderness» (ελληνικός τίτλος, «Αποστολή αυτοκτονίας»), πρώτη διασκευή της ίδιας ιστορίας. Μια διάσταση που συναντάμε και στις υπόλοιπες ταινίες του Ινιαρίτου σκηνοθέτη, από την πρώτη του, «Χαμένες αγάπες», περνώντας στις «21 γραμμάρια» και τη «Βαβέλ», ως τις «Biutiful» και «Birdman».
Για τον Ινιαρίτου ο ήρωάς του ξεπερνά τη ρεαλιστική μορφή του αληθινού Γκλας για να μετατραπεί σε ένα ακόμη θρυλικό ήρωα της Αγριας Δύσης, που με την υπεράνθρωπη σχεδόν δύναμή του, το σθένος, την επιμονή, την ανθεκτικότητα και την εμμονή του θυμίζουν άλλους θρυλικούς ήρωες της Δύσης όπως ο Ντέιβιντ Κρόκετ ή τους ήρωες των βιβλίων του Λονγκφέλοου («Το τραγούδι του Χιαγουάθα»), ή του Φένιμορ Κούπερ («Ο τελευταίος των Μοϊκανών»).
Η φαινομενικά απλή ιστορία που παρακολουθούμε στο ξεκίνημα μετατρέπεται σε ένα συνεχή, επίμονο, ταυτόχρονα εξαντλητικό, αγώνα του ανθρώπου (η λέξη Revenant αναφέρεται στον άνθρωπο που επιστρέφει από το θάνατο) ενάντια στο κακό (οι με κάποιο μυστικισμό αναφορές στο παρελθόν του Γκλας με μια Ινδιάνα είναι ένα είδος αναπόλησης της Εδέμ και του χαμένου παραδείσου) αλλά και στη φύση, ένα, αν θέλετε, είδος σύγχρονης Οδύσσειας, μόνο που εδώ η Ιθάκη (ή αν θέλετε η Εδέμ) έχει δυστυχώς δώσει τη θέση της στον υποτιθέμενο πολιτισμό μας που οδηγεί την ανθρωπότητα στον αφανισμό της. Αυτό που τελικά πας προσφέρει ο Ινιαρίτου είναι ένα οδυνηρό, συγκλονιστικό, που δεν σου αφήνει να πάρεις ανάσα, ταξίδι στην καρδιά του σκότους, που θα υπέγραφε και ο Τζόζεφ Κόνραντ.
*** Στιβ Τζομπς
Steve Jobs. ΗΠΑ, 2015. Σκηνοθεσία: Ντάνι Μπόιλ. Σενάριο: Ααρον Σόρκιν. Ηθοποιοί: Μάικλ Φασμπέντερ, Κέιτ Γουίνσλετ, Σεθ Ρόγκεν, Τζεφ Ντάνιελς, Κάθριν Γουότερστον, Τζον Ορτιζ. 122΄
Μια πλευρά της ζωής του «οραματιστή των υπολογιστών» και συνιδρυτή της Apple, Στιβ Τζομπς, στη διάρκεια 16 χρόνων, παρουσιάζει στην ταινία του αυτή ο Βρετανός σκηνοθέτης Ντάνι Μπόιλ («Trainspotting»). Χωρισμένη σε τρία μέρη, η ταινία παρουσιάζει, με κάθε λεπτομέρεια την από λεπτό σε λεπτό προετοιμασία πριν από την παρουσίαση τριών προϊόντων του «ευαγγελιστή της ψηφιακής εποχής», όπως χαρακτηρίστηκε ο Τζομπς, ένας από τους πρώτους που συνέλαβαν την ιδέα του οικιακού υπολογιστή.
Σε κάθε ένα από τα τρία μέρη γνωρίζουμε τα πρόσωπα με τα οποία συνεργάστηκε ή και ήρθε σε σύγκρουση ο Τζομπς (Μάικλ Φασμπέντερ), από τη συνεργάτιδα και καλύτερη του φίλη Τζοάνα Χόφμαν (μια ακόμη πολύ καλή ερμηνεία από την Κέιτ Γουίνσλετ) και τον Στιβ Βόζνιακ (Σεθ Ρόγκεν), αρχικό συνεργάτη του και συνιδρυτής της Apple, μέχρι τον διευθυντή της Apple, Τζον Σκάλι (Τζεφ Ντάνιελς), τον δημοσιογράφο Τζόελ Φορζχάιμερ (Τζον Ορτιζ), την πρώην φιλενάδα του Κρίσαν Μπρέναν (Κάθριν Γουότερστον) και αρκετούς άλλους.
Με βάση ένα καλογραμμένο, σφιχτό, με πολύ καλούς διαλόγους, σενάριο του βραβευμένου με Οσκαρ Ααρον Σόρκιν (The Social Network), ο Μπόιλ καταγράφει έξοχα την εποχή της εμφάνισης και της ανάπτυξης των κομπιούτερ (ακόμη και στη χρήση των διαφόρων φορμά του φιλμ, 16 χλστ., 35χλστ., η ψηφιακό) για να καταδείξει πως άνθρωποι σαν τον Στιβ Τζομπς και τον Μαρκ Ζούκενμπεργκ (βλ. τα social media) άλλαξαν τον τρόπο ζωής και σκέψης στον πλανήτη μας.
Ένα μεγάλο, βέβαια, μέρος της επιτυχίας της ταινίας στηρίζεται στην ερμηνεία του Μάικλ Φασμπέντερ (ο ρόλος είχε προταθεί και σε άλλους ηθοποιούς, όπως τους Λεονάρντο ΝτιΚάπριο και Κρίστιαν Μπέιλ, που, για διάφορους λόγους, τον αρνήθηκαν), που αποδείχτηκε τέλειος στην ενσάρκωσή του δύσκολου και προβληματικού στις σχέσεις του, Τζομπς:
Eνα είδος αντιήρωας (που τελικά για τους Αμερικανούς μετατράπηκε σε είδωλο), άλλοτε στρυφνός και απρόσιτος, άλλοτε αφηρημένος, βυθισμένος στις σκέψεις και τους προβληματισμούς του, άλλοτε νευρικός και οργισμένος, σπάνια φιλικός και έτοιμος να δεχτεί τις απόψεις των άλλων, με μια εντελώς δική του, συγκρατημένη προσέγγιση στα «κοντινά» του πρόσωπα, όπως για παράδειγμα τη βοηθό του, Τζοάνα Χόφμαν, ο Φασμπέντερ πέτυχε μια δυνατή, σωστά μελετημένη, ερμηνεία το ίδιο δυνατή με αυτή του ΝτεΚάπριο στην ταινία του Ινιαρίτου.
{source}
<iframe width=»640″ height=»360″ src=»https://www.youtube.com/embed/QRfj1VCg16Y» frameborder=»0″ allowfullscreen></iframe>
{/source}
