Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη
Νέα έκπληξη από το ρουμανικό νέο κύμα.
**** Sieranevada
Ρουμανία, 2016. Σκηνοθεσία-σενάριο: Κρίστι Πούιου. Ηθοποιοί: Μίμι Μπρανέσκου, Μιρέλα Απόστου, Εουτζένια Μποσαντζεάνου. 173′
Το ρουμανικό «νέο κύμα» εξακολουθεί να ανοίγει το δικό του δρόμο στον κινηματογραφικό χάρτη της Ρουμανίας. Αυτό επιβεβαιώνει στη νέα του ταινία «sieranevada», ο γνωστός μας από διάφορα φεστιβάλ σκηνοθέτης Κρίστι Πούιου («Η οδύσσεια του κυρίου Λαζαρέσκου»). Ο Πούιου ξεκινάει από την προετοιμασία ενός μνημόσυνου για να φτιάξει μια περίπλοκη με πολλά άτομα, ιστορία, που εκτυλίσσεται σε ένα κλειστό χώρο, εκείνο της οικογένειας, που συζητά, και κάπου-κάπου έρχεται σε διαπληκτισμούς και σύγκρουση για ασήμαντα βασικά πράγματα, ενώ περιμένει τον παπά (ένα είδος μπεκετικού Γκοντό) για το μνημόσυνο.
Ύστερα από ένα εξαιρετικό μονοπλάνο πριν από τους τίτλους της ταινίας, έξω από το σπίτι όπου θα διεξαχθεί (σε πραγματικό σχεδόν χρόνο) η όλη ιστορία, ο Πούιου στήνει την κάμερά του στο μικρό χολ του σπιτιού της οικογένειας απ’ όπου παρακολουθεί τα πρόσωπα (συγγενείς και φίλους) να μπαινοβγαίνουν από τα διάφορα δωμάτια και να συζητούν για διάφορα θέματα (από τα προσωπικά τους προβλήματα μέχρι θεωρίες συνομωσίας για την τρομοκρατική επίθεση στους δίδυμους πύργους).
Ο Πούιου στρέφεται σε ένα είδος σινεμά-βεριτέ, για να αφηγηθεί τις διάφορες ιστορίες της οικογένειας που ετοιμάζει μνημόσυνο. Με μια κάμερα που κινείται συνέχεια σε μεγάλης διαρκείας πλάνα (το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας εκτυλίσσεται στο χαλάκι του σπιτιού από όπου παρακολουθούμε τα διάφορα πρόσωπα να μπαινοβγαίνουν κα να συζητούν (ή και να τσακώνονται) στα δωμάτια του σπιτιού. Συζητήσεις και Ιστορίες, δοσμένες με παρατηρητικότητα, οξυδέρκεια, και χιούμορ, ενός μικροαστικού μικρόκοσμου που δεν απέχει και πολύ από αυτόν των μετά-κομμουνιστικών χωρών.
*** 1/2- Θάνατος στο Σαράγιεβο
Smrt u Sarajevu. Βοσνία/Χερζεγκοβίνα/Γαλλία, 2015. Σκηνοθεσία: Ντάνις Τάνοβιτς. Σενάριο: Ντάνις Τάνοβιτς, Μπερνάρ Ανρί-Λέβί, από το θεατρικό του έργο. Ηθοποιοί: Σνεζάνα Βίντοβιτς, Ιζούντιν Μπαϊροβιτς, Βετράνα Σέξαν. 85′
Με τα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα που στοιχειώνουν τη σύγχρονη βοσνιακή κοινωνία καταπιάνεται στην εξαιρετική ταινία του, «Θάνατος στο Σαράγεβο» ο Βόσνιος σκηνοθέτης Ντάνις Τάνοβιτς (δημιουργός της βραβευμένης στις Κάνες ταινίας «No Man’s Land), που βραβεύτηκε στο διαγωνιστικό τμήμα της 66ης Μπερλινάλε (Αργυρή Άρκτος/Ειδικό Βραβείο της επιτροπής και βραβείο FIPRESCI της Διεθνούς Κριτικής). Ταινία που μιλά με δύναμη, θάρρος και κριτική ματιά για σημερινά προβλήματα, που δεν περιορίζονται στη Βοσνία αλλά αφορούν ολόκληρη την Ευρώπη.
Η ιστορία της ταινίας εκτυλίσσεται σ’ ένα πολυτελές ξενοδοχείο του Σαράγεβο, το Europa, στις 28 Ιουνίου 2014, ημέρα που κατέφθαναν εκεί ξένες προσωπικότητες από χώρες της Ευρώπης, για να πάρουν μέρος στον εορτασμό για τα 100 χρόνια από τη δολοφονία του Αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερδινάρδου της Αυστρίας και της γυναίκας του Σοφίας, από τον Γκαβρίλο Πρισνίπ, δολοφονία που, πως γνωρίζουμε, πυροδότησε τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο.
Τη συνάντηση αυτή εκμεταλλεύεται μια μικρή μερίδα Ευρωπαίων πολιτικών που θέλουν να τη χρησιμοποιήσουν για τη δημιουργία ενός νέου ξεκινήματος για παγκόσμια κατανόηση και ειρήνη. Εκείνο όμως που ξεχωρίζει, και που στηλιτεύει ο Τάνοβιτς, είναι οι ασημαντότητες με τις οποίες καταπιάνονται οι πολιτικοί με τα μαχαιροπίρουνα και τις διάφορες φιοριτούρες που έχουν σχέση με δεξιώσεις παρά με τα καυτά επίκαιρα προβλήματα, που δεν σταματάνε δυστυχώς στο 1914 αλλά συνεχίστηκαν και με τον δεύτερο μεγάλο πόλεμο και εξακολουθούν, με διάφορους τρόπους, να συνεχίζονται ως τις μέρες μας.
*** Το φως ανάμεσα στους ωκεανούς
The Light Between Oceans. Βρετανία/Νέα Ζηλανδία, 2016. Σκηνοθεσία-σενάριο: Ντέρεκ Σιανφράνς. Ηθοποιοί: Μάικλ Φασμπέντερ, Αλίσια Βικάντερ, Ρέιτσελ Βάις, Τζακ Τόμπσον. 133′
Πρωταγωνιστές στην ταινία «Το φως ανάμεσα στους ωκεανούς», βασισμένη στο μπεστ-σέλερ του Μ.Λ. Στέντμαν, είναι δυο άνθρωποι σε ένα απομονωμένο νησί έξω από την Αυστραλία, μετά το τέλος του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου.
Ο άντρας (Μάικλ Φασμπέντερ), ήρωας του πολέμου, άνθρωπος που γνωρίζει τη διαφορά ανάμεσα στο σωστό και στο λάθος, και ο οποίος έχει αναλάβει τη λειτουργία του φάρου στο νησί, και η γυναίκα (Αλίσια Βικάντερ), μια νεαρή Αυστραλέζα που τον ερωτεύεται και αποφασίζει να τον ακολουθήσει εκεί, αντιμετωπίζουν ηθικά προβλήματα όταν αποφασίζουν να αναλάβουν την ανατροφή ενός βρέφους που βρίσκουν σε μια παραδερμένη από τα κύματα βάρκα, μαζί με το νεκρό πατέρα του παιδιού – απόφαση που παίρνουν ύστερα από πίεση της γυναίκας, που ήδη έχει, δυο φορές στο παρελθόν, χάσει το νεογέννητο βρέφος της.
Οταν, ύστερα από πέντε χρόνια, εμφανίζεται η μητέρα (Ρέιτσελ Βάις) του παιδιού, το ζευγάρι αντιμετωπίζει ηθικό πρόβλημα, ενώ η απόφαση να επιστραφεί το παιδί στην αληθινή μητέρα, θα προκαλέσει άλλα, το ίδιο ουσιαστικά, δραματικά προβλήματα, και στο ίδιο το παιδί.
Ο Σιανφράνς στήνει πειστικά, αν και χωρίς καμιά έξαρση, την ιστορία, εκμεταλλευόμενος τους χώρους (η εξαίρετη μουσική είναι του ελληνικής καταγωγής Αλεξάντρ Ντεπλά) και καθοδηγώντας σωστά τους ηθοποιούς του. Τα καλύτερα κομμάτια παραμένουν αυτά με τη Βικάντερ, που αποδίδει έξοχα τον πόνο και τη σωματική κατάρρευση, ιδιαίτερα στη σκηνή που «χάνει» ένα από τα παιδιά της, στη διάρκεια μιας καταιγίδας, καταιγίδας που θα σταθεί και απαρχή της διάλυσης της ερωτικής σχέσης του ζευγαριού. Αν και στο δεύτερο μέρος υπάρχει μια βιασύνη για λύσεις καθώς και χρήση αρκετών κλισέ.
** 1/2 – Αντιρρησίας συνείδησης
Hacksaw Ridge. Αυστραλία/ΗΠΑ, 2016. Σκηνοθεσία: Μελ Γκίμπσον. Σενάριο: Ρόμπερτ Σένκαν, Άντριου Νάιτ. Ηθοποιοί: Άντριου Γκάρφιλντ, Σάμ Γουέρδινγκτον, Τερέζα Πάλμερ, Ρίτσαρντ Πύρος. 131′
Πρόκειται για την ιστορία ενός αληθινού προσώπου, του ήρωα του Β´ Παγκόσμιου Πολέμου, Ντέσμοντ Τ. Ντος, αντιρρησία συνείδησης, που στον πόλεμο στην Οκινάουα, έσωσε περισσότερες από 75 ζωές, χωρίς να χρησιμοποιήσει κανένα όπλο – ήταν ο πρώτος μάλιστα αντιρρησίας που παρασημοφορήθηκε για τα ανδραγαθήματά του.
Ο Γκίμπσον χρησιμοποιεί επιδέξια το θέμα της αφοσίωσης και των ηθικών πεποιθήσεων, για να αναπτύξει πειστικά το πορτρέτο του αντιρρησία ήρωα του, ενώ, παράλληλα, στήνει μια αρκετά βίαιη ταινία, όπου κυρίαρχο στοιχείο είναι το αίμα και η ωμότητα, στο πνεύμα των άλλων ταινιών που σκηνοθέτησε (βλέπε το Braveheart).
