Η ανάπτυξη των μεγάλων αστικών κέντρων, τα προβλήματα, αλλά και οι προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι πόλεις απασχόλησαν την εκδήλωση «Megacities, Ο Νέος Ρόλος της Πόλης στο Πλαίσιο της Παγκοσμιοποίησης» που διοργάνωσε το Αμερικανικό Κολλέγιο Ανατόλια και ο Σύλλογος Αποφοίτων του Κολλεγίου Ανατόλια στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα. Κεντρικοί ομιλητές της βραδιάς ήταν ο δήμαρχος Αθήνας Γιώργος Καμίνης και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης.
Αφετηρία της συζήτησης αποτέλεσαν μελέτες του ΟΗΕ, που προβλέπουν ότι το 54% του παγκόσμιου πληθυσμού που κατοικεί σήμερα στα μεγάλα αστικά κέντρα αναμένεται να φτάσει το 66% το 2050. Επιπροσθέτως, η αύξηση του αριθμού των μεγαλουπόλεων, η συνεχής επέκτασή τους και η εξέλιξή τους σε περιφέρειες και αυτόνομα κέντρα οικονομικής δραστηριότητας δημιουργούν νέα δεδομένα αλλά και προκλήσεις.
Ο πρόεδρος του Κολλεγίου Ανατόλια, δρ Πάνος Βλάχος, επεσήμανε:
«Ο 21ος αιώνας χαρακτηρίζεται από μεγάλες αλλαγές στις δομές της κοινωνίας, στην οικονομία, το κλίμα. Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα έχουν ευθύνη να συνεισφέρουν στο δημόσιο διάλογο για το νέο ρόλο των πόλεων με βάση τη διογκούμενη αστικοποίηση και την υποβάθμιση του ρόλου των εθνικών κρατών».
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων του Κολλεγίου Ανατόλια εν Αθήναις Φάνης Βάρβογλης υπογράμμισε:
«Ο νέος ρόλος που πρέπει να αναπτύξουν οι πόλεις στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης είναι σημαντικός για το μέλλον όχι μόνο των πόλεων αλλά και των ίδιων των χωρών. Η πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική ποιότητα, σύμφωνα με τους ειδικούς, θα εξαρτάται από τα μεγάλα αστικά οικοσυστήματα».
Παίρνοντας το λόγο ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης περιέγραψε τις σύγχρονες πόλεις ως χώρους παραγωγής και κυκλοφορίας γνώσης, καινοτομίας, επιχειρηματικότητας, πολιτισμού και ψυχαγωγίας. Ωστόσο εκεί συσσωρεύονται και μεγάλα προβλήματα: περιβάλλοντος, εγκληματικότητας και κοινωνικών εντάσεων.
Ο κ. Καμίνης τόνισε πως «η εξάπλωση των πόλεων σε μεγάλες αστικές ενότητες θέτει ζητήματα μητροπολιτικής διακυβέρνησης, μητροπολιτικής οργάνωσης και οικονομικής αυτοτέλειας», επισημαίνοντας ότι η κεντρική διοίκηση δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένη ώστε να δώσει στις μεγάλες πόλεις αρμοδιότητες και εξουσίες μητροπολιτικού. «Αν δεν μας δώσουν αρμοδιότητες και πόρους, τουλάχιστον ας μας αφήσουν να κάνουμε τη δουλειά μας».
Επίσης αναφέρθηκε σε πρωτοβουλίες του δήμου για την ενίσχυση της αστικής ανθεκτικότητας της Αθήνας, απέναντι σε πιέσεις, κρίσεις ή απρόσμενες καταστροφές, όπως η ένταξή της στο δίκτυο 100 Resilient Cities (100 ανθεκτικές πόλεις).
Από την πλευρά του ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης είπε: «Η σημερινή τάση αστικοποίησης καθιστά τις πόλεις ικανές αλλά και υποχρεωμένες να μπορούν να παίξουν σημαντικό αναπτυξιακό ρόλο. Το ζητούμενο για μας είναι στο μέλλον να μην ανταγωνίζονται οι ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ τους».
Ο κ. Μπουτάρης ανέφερε πως δεν υπάρχει κατάλληλα αποκεντρωμένη διακυβέρνηση που να διευκολύνει την αυτόνομη ανάπτυξη των αναδυόμενων αστικών κέντρων και πως είναι απαραίτητο να μεταφερθούν ουσιαστικές αρμοδιότητες από τα εθνικά κράτη στις ίδιες τις πόλεις.
«Υποτίθεται ότι ο «Καλλικράτης» ήταν να φέρει μεγαλύτερο βαθμό αποκέντρωσης. Όμως, η προσπάθεια ήταν κυρίως διαχειριστική και διεκπεραιωτική, όχι ουσιαστική. Έχουμε κατά καιρούς καταθέσει -και στο πλαίσιο της συνεργασίας των πέντε Δημάρχων- τις προτάσεις μας για τις απαραίτητες θεσμικές αλλαγές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ελπίζουμε φυσικά σε μια καλύτερη συνεργασία με την τωρινή κυβέρνηση, που έχει άλλωστε ανακοινώσει την αναμόρφωση του «Καλλικράτη». Το κυριότερο πάντως είναι πως μέχρι στιγμής δεν έχουμε καταφέρει στην Ελλάδα να θεσπίσουμε μια ουσιαστική μητροπολιτική διακυβέρνηση. Αυτό θα ήταν το κλειδί για τη βελτίωση της κατάστασης».
Η βραδιά ολοκληρώθηκε με ερωτήσεις του κοινού προς τους δύο δημάρχους.
