Του Παύλου Μεθενίτη
Σχεδόν σε όλη του τη ζωή ο Μοχάμεντ Άλι είχε σφιγμένες τις γροθιές του. Ο μαύρος Αμερικανός από το Λούισβιλ του Κεντάκι τις άνοιξε, τις ξέσφιξε, και κατέβηκε οριστικά από το ρινγκ της ζωής του, το Σάββατο, 4 Ιουνίου 2016, σε ηλικία 74 ετών.
Ο Μοχάμεντ Άλι, όπως ονόμασε τον εαυτό του, και Κάσιους Μαρσέλους Κλέι ο Νεότερος, όπως τον βάφτισε η οικογένειά του, ήταν κάτι περισσότερο από boxer, από πυγμάχος, ήταν fihter – μαχητής, πολεμιστής. Αγωνίστηκε, με τις γροθιές του υψωμένες, εναντίον όλων:
– εναντίον της φτώχειας του: ο πατέρας του, Κάσιους Μαρσέλους Κλέι ο Πρεσβύτερος, ήταν σχεδιαστής πινακίδων ενώ η μάνα του, Οντέσα Γκρέιντι Κλέι, ήταν υπηρέτρια.
– εναντίον των αντιπάλων του: σε σύνολο 61 αγώνων, νίκησε στους 56, από τους οποίους τους 37 κέρδισε με νοκ άουτ.
– εναντίον του καθωσπρεπισμού και της μετριοφροσύνης: όταν ήταν στο απόγειο της δόξας του, την είχε ψωνίσει τελείως, αυτοαποκαλούμενος «The Greatest», «ο Μέγας», ενώ, το 1966, σε μια συνέντευξη Τύπου, ο Μοχάμεντ Άλι έσκασε ένα φοβερό κροσέ στο πρόσωπο του Έρνι Τερέλ, όταν ο διεκδικητής του τίτλου του Πρωταθλητή Βαρέων Βαρών, έκανε το λάθος να τον πει «Κάσιους Κλέι». Ο Άλι ούρλιαξε, εκτός εαυτού -«Αυτό είναι όνομα δούλου, όνομα λευκού, όνομα ενός μπαρμπα-Θωμά»- στον Τερέλ, ενώπιον των αποσβολωμένων δημοσιογράφων.
– εναντίον της κοινής λογικής: το 1964 ασπάστηκε το Ισλάμ και άλλαξε το όνομά του σε Μοχάμεντ Άλι. Πήρε δηλαδή το όνομα ενός φημισμένου χεδίβη, δηλαδή αντιβασιλέα της Αιγύπτου, υποτελή του σουλτάνου, του τουρκαλβανού Μεχμέτ Αλή (Μοχάμεντ Άλι στα αγγλικά) ο οποίος, σημειωτέον, είχε στείλει ισχυρό στρατό για να υποτάξει την Ελλάδα κατά την Επανάσταση στου 1821 – επίσης, το ότι ο διοικητής της Αιγύπτου περιστοιχιζόταν από εκατοντάδες δούλους, ουδόλως προβλημάτισε τον πρωτοπυγμάχο.
Το 1964, λοιπόν, ο Άλι προσεχώρησε στην οργάνωση «Έθνος του Ισλάμ», των ριζοσπαστών μαύρων της Αμερικής, που ήταν γνωστή επίσης και ως «Μαύροι Μουσουλμάνοι». Τώρα γιατί το Ισλάμ είναι μια θρησκεία ελευθέρων ανθρώπων, σε αντιδιαστολή προς το Χριστιανισμό των δούλων και των δουλοκτητών, αυτό μόνο η προπαγάνδα των Μαύρων του ‘60 το γνώριζε.
Είναι ιστορικό γεγονός πως ένα μεγάλο μέρος των Αφρικανών σκλάβων που έφτασαν στην Αμερική οφείλεται στους Άραβες δουλέμπορους, τους πιστούς του Προφήτη και του Ισλάμ, εκτός βέβαια από τους Χριστιανούς Άγγλους και Αμερικανούς που πλούτισαν, όπως και οι Άραβες συνάδελφοί τους, από το δουλεμπόριο.
Το να ασπαστείς το Ισλάμ, ή μια οποιαδήποτε θρησκεία, για να αντιπαρατεθείς πολιτικά στο κοινωνικό και οικονομικό σύστημα που γεννά τις φυλετικές διακρίσεις και τη στυγνή εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, είναι εντελώς βλακώδες, εάν δηλαδή δεν είναι ύποπτο, όπως ύποπτος ήταν ο ρόλος του μεγάλου και τρανού Ελάιτζα Μοχάμεντ, του καθοδηγητή του Άλι και ηγέτη του Έθνους του Ισλάμ. Ο οποίος, μια που το ’φερε η κουβέντα, εν τέλει «έφαγε» και το διάσημο πρωτοπαλίκαρό του, τον Malcolm X. Είναι παράλογο να θέλεις να ανατρέψεις, ας πούμε, το ναζισμό με το φασισμό – αλλά ο Άλι ποτέ δεν διακρίθηκε για την πολιτική του σκέψη και την ευθυκρισία.
– εναντίον του συστήματος: «Δεν γνωρίζω τίποτα για το Βιετνάμ και δεν έχω τίποτα να χωρίσω με τους Βιετκόνγκ. Τουλάχιστον, αυτοί δεν με φωνάζουν βρομονέγρο» , είχε δηλώσει ο Άλι αρνούμενος τη στράτευσή του, κάτι που του κόστισε πολύ.
Εκτός από τη λαϊκή κατακραυγή, καθώς ένα μεγάλο μέρος του αμερικανικού πληθυσμού είχε ταχθεί υπέρ του πολέμου, του αφαιρέθηκε ο τίτλος του πρωταθλητή και αποκλείστηκε από κάθε αθλητική διοργάνωση των Ηνωμένων Πολιτειών για τριάμισι χρόνια, ενώ καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια φυλάκισης, ποινή που ωστόσο αναιρέθηκε τέσσερα χρόνια αργότερα από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ.
Επίσης, στη δύση της καριέρας του αντιμετώπισε τον Τζορτζ Φόρμαν στο Ζαΐρ, τη σημερινή Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, επί προεδρίας του περίφημου Μομπούτου, κάτι που ασφαλώς ενόχλησε τους συντηρητικούς Αμερικανούς.
– εναντίον της φθοράς: το 1983 διαγνώστηκε με Πάρκινσον. Ο πυγμάχος – χορευτής, που, όπως ο ίδιος είχε πει για τον εαυτό του «πετά σαν πεταλούδα, τσιμπά σαν μέλισσα», δεν το έβαλε κάτω, και για τριάντα σχεδόν χρόνια, μέχρι το θάνατό του, κυκλοφορούσε όσο μπορούσε, χωρίς να αποσυρθεί από τα δημόσια πράγματα.
– εναντίον του εαυτού του: ο άνθρωπος που είχε υψώσει τις γροθιές του εναντίον όλων, τελικά κονιορτοποίησε και το δικό του μύθο, του ασυμβίβαστου επαναστάτη κατά του συστήματος, αποδεχόμενος ευχαρίστως τις δάφνες με τις οποίες τον έστεψε τελικά το Σύστημα – ίσως γιατί δεν ήταν πλέον επικίνδυνος γι’ αυτό. Το 2005 τιμήθηκε με το «Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας», με το χρυσό «Μετάλλιο Ειρήνης Otto Hahn», ενώ ήταν πρεσβευτής καλής θέλησης των Ηνωμένων Εθνών.
Αλλά η σημαντικότερη διάκριση που του επιφυλάχθηκε ήταν αυτή που τον έφερε, μέσω της τηλεόρασης, στα σπίτια του μισού πληθυσμού της Γης. Η εικόνα του να κρατάει, τρέμοντας, την ολυμπιακή φλόγα, στην έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ατλάντα των ΗΠΑ το 1996, σίγουρα ήταν συγκινητική, αλλά δεν ταίριαζε με αυτή του οργισμένου μαύρου που γρονθοκοπά το ρατσιστικό σύστημα της χώρας του.
Ασφαλώς τότε υπέφερε από τη νόσο του Πάρκινσον, ασφαλώς τότε ήταν μεσήλικας, με τη νεανική φλόγα του να έχει κατακάτσει, ασφαλώς η όλη τελετή ήταν μιας μορφής δικαίωση για ένα μεγάλο αθλητή και ολυμπιονίκη, που είχε πάρει το χρυσό μετάλλιο στην πυγμαχία το 1960 στους Ολυμπιακούς της Ρώμης, αλλά όπως και να ’χει, αμαύρωσε την εικόνα του, τουλάχιστον σ’ εκείνους που τον θυμόντουσαν, από τη νιότη τους, να βαράει μπουνιά στο μαχαίρι, μόνος εναντίον όλων, να δίνει μάχες.
Και να κερδίζει αρκετές απ’ αυτές, με τις γροθιές του.
