Συνηθισμένοι πια στην αριστεροδεξιά πολιτική, οι κυβερνώντες αποφάσισαν να μην εγκρίνουν την τοποθέτηση σταυρού στον τρούλο της Ροτόντας, «εκτός κι αν αυτό απαιτηθεί μετά την αντικεραυνική μελέτη».
Που σημαίνει λέμε τώρα ΟΧΙ για να πούμε αύριο ΝΑΙ. Τόσες προσπάθειες για να αναστηλωθεί και να αποδοθεί το μνημείο ως μουσειακός χώρος με όλη την ιστορική διαδρομή του (κτίστηκε στα χρόνια του Καίσαρα Γαλέριου γύρω στο 304 μ.Χ. και προοριζόταν για να λειτουργήσει ως ναός του Δία ή των Καβείρων, ή για Μαυσωλείο του Γαλέριου, αλλά χρησιμοποιήθηκε για ένα διάστημα ως χριστιανικός ναός, μετετράπη σε τζαμί, μουσείο κ.λπ.) πάνε χαμένες. Η Ροτόντα «καπελώνεται» από τη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης και τον αήττητο Άνθιμο, ο οποίος δήλωσε ευθαρσώς ότι «θα μπει σταυρός στη Ροτόντα», αλλιώς ας κάνουν δημοψήφισμα.
Πάνε χρόνια που είχε ανοίξει πάλι η ίδια συζήτηση, αν ήταν ναός, τζαμί ή ρωμαϊκό στρατιωτικό κτήριο η Ροτόντα. Βεβαίως, για πολλές γενιές φοιτητών ήταν ο ναός στον οποίο γινόταν ο αγιασμός επί τη ενάρξει των μαθημάτων τους στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Αλλά ακόμη και τότε δεν ήταν ναός με κανονικό πρόγραμμα Λειτουργίας. Ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος στο κήρυγμά του το πρωί της Κυριακής (17/1) από τον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου έκανε ενδιαφέρουσες αποκαλύψεις.
Συγκεκριμμένα είπε πως «πριν από 20 χρόνια έγινε μια γραπτή συμφωνία. Δεχθήκαμε το συμβιβασμό και καλώς πράξαμε. Θα γίνεται Λειτουργία όταν η Μητρόπολη θα το επιθυμεί και όσοι θέλουν να κάνουν κάποια εκδήλωση θα υπογράφει και η Μητρόπολη. Κι εγώ προσωπικά έχω υπογράψει τέτοια αιτήματα…».
Με λίγα λόγια ο κ. Άνθιμος αποκαλύπτει κάτι που ώς τώρα δεν ήταν γνωστό. Μέχρι τώρα γνωρίζαμε την υπουργική απόφαση του Ευάγγελου Βενιζέλου, το 1999, που επέτρεπε μία Λειτουργία το μήνα. Αγνοούσαμε ότι η Μητρόπολη είχε δικαιώματα περίπου συνιδιοκτήτη με το υπουργείο Πολιτισμού στο οποίο ανήκει εξ ολοκλήρου το μνημείο.
Ο μητροπολίτης αποκάλυψε επίσης ότι σύμφωνος για την ανάρτηση σταυρού στη Ροτόντα είναι και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, ο κατά τα άλλα ανεξίθρησκος και υπέρμαχος του κοσμικού χαρακτήρα του μνημείου Γιάννης Μπουτάρης: «Εμένα, ο δήμαρχος, που δεν έχει απόλυτη αρμοδιότητα αλλά είναι τοπικός άρχοντας, μου είπε να μπει ο σταυρός. Έχει γίνει συμφωνία κι αυτό θα ισχύσει. Γιατί να μαλώνουμε; Ο σταυρός θα μπει και αν θέλουν να ρωτήσουμε τον κόσμο, να κάνουμε δημοψήφισμα» πρόσθεσε.
Ολα αυτά ξεκίνησαν με μια διόλου αθώα γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, το οποίο όχι μόνο δεν περιόρισε τις Λειτουργίες στο φρεσκοσυντηρημένο και πλήρως ανακαινισμένο μνημείο, αλλά ενέκρινε και την τοποθέτηση σταυρού στην κορυφή του. Η Μητρόπολη ισχυρίζεται ότι σταυρός υπήρχε και παλαιότερα ο οποίος καταστράφηκε από κεραυνό. Άρα πρέπει να ξανατοποθετηθεί. Κάποιοι θα πουν ότι παλαιότερα υπήρχε εκεί πάνω και η ημισέληνος, πρέπει να ξαναμπεί;
Πάντως ο υπουργός Πολιτισμού Α. Μπαλτάς σε πρόσφατες δηλώσεις του τόνισε τη διαπολιτισμικότητα του μνημείου και μάλιστα απαντώντας σε σχετική ερώτηση, είπε ότι δεν έχει αντίρρηση αν λειτουργήσει το μνημείο και ως τζαμί.
Να δούμε όμως τι λένε στον κ. Μπαλτά 653 πολίτες που υπογράφουν ανοιχτή επιστολή που του απέστειλαν. Επισημαίνουν στον υπουργό ότι η Ροτόντα είναι διαχρονικό σύμβολο «τριών αυτοκρατοριών μέσα στις οποίες έλαμψε η Θεσσαλονίκη, έμβλημα διαπολισμικότητας από το 1917 μέχρι σήμερα» και αποτελεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο και μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. «Κάτι που μεγεθύνει την ευθύνη για την προστασία του».
Αναφέρουν επίσης ότι η απόφαση που υπέγραψε πρόσφατα ο υπουργός «εγκρίνει σειρά παρεμβάσεων οι οποίες εκτελούνται από τις 23/12/15 στο εσωτερικό και εξωτερικό του μνημείου, αλλοιώνοντας τα κατοχυρωμένα χαρακτηριστικά της χρήσης του. Η τροποποίηση της εσωτερικής και εξωτερικής όψης του μνημείου με προσθήκη συμβόλων και νεότευκτων αντικειμένων, που προορίζονται για λατρευτική χρήση, συνιστά αλλοίωση της αυθεντικής υλικής υπόστασης και συνακόλουθα της ιστορικής μνήμης που το μνημείο -όπως σώζεται- διατηρεί».
Που σημαίνει ότι αν τοποθετηθούν σταυροί, στασίδια, πολυέλαιοι, βελούδα και αν κτιστεί μόνιμη Αγία Τράπεζα τζάμπα η μελέτη και τα έξοδα για την αποκατάσταση του μνημείου. «Η απόφασή σας εξαρτά το ενδεχόμενο τοποθέτησης σταυρού όχι από αρχαιολογικά κριτήριαμ όπως απαιτεί η νομοθεσία, αλλά από κριτήρια αντικεραυνικής προστασίας του μνημείου» σημειώνουν. Κι αυτό το λένε γιατί στο έγγραφο που υπέγραψε ο υπουργός και ενέκρινε ουσιαστικά τη μελέτη απόδοσης χρήσεων στο εσωτερικό και εξωτερικό του μνημείου, έπειτα από ομόφωνη γνωμοδότηση του ΚΑΣ, ο κ. Μπαλτάς προσθέτει με το χέρι του «εκτός της τοποθέτησης σταυρού. Το συγκεκριμένο θέμα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε άμεση συνάρτηση με την αντικεραυνική μελέτη».
