Του Περικλή Κατσαρού*
Η εχινοκόκκωση – υδατίδωση είναι μια ασθένεια που οφείλεται στο κεστώδες παράσιτο Echinococcus Granulosus (ταινία), που μολύνει τα ζώα και τον άνθρωπο, και για την οποία υπάρχουν πολλές δοξασίες και φόβοι βάσιμοι και αβάσιμοι.
Για να κατανοήσουμε με ποιο τρόπο μολύνονται τα διάφορα είδη των ζώων και ο άνθρωπος, πρέπει ν’ αναφερθούμε με απλά λόγια στον κύκλο ζωής του παρασίτου.
Το ενήλικο παράσιτο είναι ένα σκουλήκι μήκους περίπου 6-7 mm, το οποίο ζει στο έντερο του σκύλου, του λύκου, του τσακαλιού και της αλεπούς, όχι όμως της γάτας η οποία δεν προσβάλλεται και δεν συμμετέχει στον κύκλο ζωής του παρασίτου.
Τα σκουλήκια αυτά απελευθερώνουν βαθμιαία και καθημερινά χιλιάδες μικροσκοπικά αβγά, που αποβάλλονται από τα κόπρανα των ζώων.
Τα αβγά αυτά με την έξοδο των κοπράνων στο περιβάλλον και με τη βοήθεια της βροχής μπορούν να διασκορπιστούν σε μεγάλες αποστάσεις, και μπορούν να επιζήσουν στο εξωτερικό περιβάλλον για αρκετούς μήνες.
Όταν τα αβγά αυτά καταποθούν από ανθρώπους, πρόβατα, γίδια, βοοειδή και χοίρους, τότε μπορούν να εξελιχθούν σε κύστες στα σπλάχνα των ειδών αυτών.
Είναι γνωστές ως εχινοκοκκικές ή υδατίδες κύστες. Συχνότερα δημιουργούνται στους πνεύμονες και στο ήπαρ, σπανιότερα μπορούν να βρεθούν και σε άλλα όργανα όπως τα οστά ή ο εγκέφαλος.
Για να κλείσει ο κύκλος ζωής του παρασίτου και ν’ αρχίσει ένας άλλος, θα πρέπει ο σκύλος να φάει ωμές τις κύστες αυτές οι οποίες και θα εξελιχθούν σε ενήλικα σκουλήκια στο έντερό του.
Για να καταπολεμήσουμε την ασθένεια και να την ξεριζώσουμε αν αυτό είναι δυνατόν από τη χώρα μας (στο πρόσφατο παρελθόν η Ελλάδα ήταν πολύ ψηλά στη συχνότητα μόλυνσης των ανθρώπων), πρέπει να διακόψουμε τη δημιουργία του κύκλου του παρασίτου. Αυτό μπορεί να γίνει εύκολα με δύο βασικές ενέργειες:
1η: Δίνουμε σε τακτά χρονικά διαστήματα (ανά 3 μήνες) χάπια αποπαρασιτισμού στους σκύλους, που περιέχουν κυρίως την ουσία Prazinquandel.
Έτσι ακόμα και αν έχει φάει το σκυλί ωμά σπλάχνα αιγοπροβάτων ή βοοειδών με κύστες (πράγμα σχεδόν αδύνατο για τα σκυλιά των πόλεων), σκοτώνουμε τα σκουλήκια που υπάρχουν στο έντερο, οπότε παύει και η παραγωγή αβγών.
2η: Τα ζώα στις αγροτικές περιοχές πρέπει να σφάζονται ΜΟΝΟ σε σφαγεία και να περνούν από κτηνιατρικό έλεγχο. Υπολογίζεται ότι το 17% των αιγοπροβάτων, και μέχρι και το 50% των αμνοεριφίων, σφάζονται στις αυλές χωρίς έλεγχο και διακινούνται μέσω γνωστών, συγγενών και φίλων. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις πολύ εύκολα μπορεί να δοθεί κάποιος ωμός πνεύμονας με κύστες στα σκυλιά και να συνεχιστεί έτσι η ασθένεια.
Επειδή λοιπόν όλα τα παραπάνω μπορεί να μη γίνονται πάντα, για να προφυλαχθούμε θα πρέπει να πλένουμε ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ και με άφθονο τρεχούμενο νερό τα λαχανικά που τρώγονται ωμά, κυρίως μαρούλι και λάχανο, και φυσικά όλα τα φρούτα που τρώγονται με τη φλούδα.
Οι πιθανότητες μόλυνσης του ανθρώπου προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από αυτά. Οι σκύλοι που ζουν στις πόλεις είναι σχεδόν αδύνατον να μολυνθούν από το παράσιτο (ακόμη και τα αδέσποτα), επειδή δεν υπάρχει η δυνατότητα να καταναλώσουν ωμά σπλάχνα μολυσμένων ζώων.
Είναι λοιπόν χρήσιμο να είμαστε ενημερωμένοι και να μη δαιμονοποιούμε το σκύλο, γιατί το πρόβλημα της εχινοκόκκωσης πήρε μεγάλες διαστάσεις στη χώρα μας από την άγνοια, τα δικά μας σφάλματα και παραλήψεις.
*Κτηνίατρος
