Της Μαρίνας Κουρμπέλα (marinakourbela@gmail.com)
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στη Σύνοδο των 18ης και 19ης Φεβρουαρίου, θα ασχοληθεί κυρίως με τα δύο μεγάλα θέματα που απασχολούν, σε διάφορο βαθμό, την Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτά της μετανάστευσης και των αιτημάτων του Ηνωμένου Βασιλείου για παραμονή στην Ε.Ε., εν όψει του σχετικού δημοψηφίσματος που θα διεξαχθεί στη χώρα.
Σημειώνεται πως μετά τη συζήτηση στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2015 όσον αφορά τα σχέδια του Ηνωμένου Βασιλείου περί διεξαγωγής δημοψηφίσματος για την παραμονή ή την έξοδο της χώρας από την Ε.Ε., το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα πρέπει να συμφωνήσει ως προς αμοιβαία ικανοποιητικές λύσεις και στους τέσσερις προβληματικούς τομείς (ανταγωνιστικότητα, οικονομική διακυβέρνηση, κυριαρχία και κοινωνική ασφάλιση), στους οποίους το Ηνωμένο Βασίλειο έχει ζητήσει ειδικές ρυθμίσεις:
• ανταγωνιστικότητα
• οικονομική διακυβέρνηση
• κυριαρχία
• κοινωνική ασφάλιση
Η πρόταση Τουσκ
Σημειώνεται πως στις 2 Φεβρουαρίου 2016 ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Donald Tusk, υπέβαλε πρόταση σχετικά με νέα διευθέτηση στην οποία λαμβάνονται υπόψη όλοι αυτοί οι προβληματισμοί. Η πρόταση αυτή θα αποτελέσει τη βάση για τη διαπραγμάτευση συμβιβαστικής λύσης με τα 28 κράτη-μέλη.
Στο κείμενο που ακολουθεί, δημοσιεύουμε την επιστολή του προέδρου Ντ. Τουσκ προς τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σχετικά με την πρότασή του:
«Η διαφύλαξη της ενότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για όλους μας και για το λόγο αυτόν αποτελεί το βασικό στόχο της θητείας μου. Με το πνεύμα αυτό, λοιπόν, υποβάλλω πρόταση για νέα διευθέτηση όσον αφορά τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ε.Ε. Πιστεύω ότι με την πρόταση αυτή αντιμετωπίζονται σε μεγάλο βαθμό όλες οι ανησυχίες που εξέφρασε ο Πρωθυπουργός κ. Cameron. Δεν θέλησα ωστόσο να ξεπεράσω τη γραμμή που έχουν χαράξει οι αρχές στις οποίες εδράζεται το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Είμαι πεπεισμένος ότι τα κοινά μας συμφέροντα είναι πολύ ισχυρότερα από ό,τι μας χωρίζει. Να ζει κανείς ή να μη ζει μαζί, ιδού η απορία στην οποία πρέπει να δοθεί απάντηση, όχι μόνο από το βρετανικό λαό σε δημοψήφισμα, αλλά και από τα υπόλοιπα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες.
Η έως τώρα διαδικασία ήταν δυσχερής και οι μελλοντικές διαπραγματεύσεις παρουσιάζουν πολλές προκλήσεις. Δεν υπάρχει συμφωνία σε τίποτε πριν συμφωνηθούν τα πάντα. Είμαι βέβαιος ότι η πρόταση αποτελεί καλή βάση για την επίτευξη συμβιβασμού. Η πρόταση αυτή δεν θα μπορούσε να καταρτισθεί χωρίς τη στενή και εποικοδομητική συνεργασία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Για να διευκολυνθεί η διαδικασία, η Επιτροπή έκανε και πολιτικές δηλώσεις που περιλαμβάνονται στη συμβιβαστική λύση.
Επιτρέψτε μου να αναφερθώ συνοπτικά και στις τέσσερις δέσμες της πρότασης.
Σχετικά με την οικονομική διακυβέρνηση, το σχέδιο απόφασης των αρχηγών καθορίζει αρχές για την εξασφάλιση αμοιβαίου σεβασμού μεταξύ των κρατών-μελών που συμμετέχουν στην περαιτέρω ενίσχυση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης και εκείνων που δεν συμμετέχουν. Κατά τον τρόπο αυτόν, θα προετοιμάσουμε το έδαφος για την περαιτέρω ολοκλήρωση εντός της ζώνης του ευρώ, με παράλληλη διασφάλιση των δικαιωμάτων και των αρμοδιοτήτων των μη συμμετεχόντων κρατών-μελών.
Η τήρηση των εν λόγω αρχών θα υποστηρίζεται από σχέδιο απόφασης για τη θέσπιση μηχανισμού, ο οποίος θα παρέχει τις αναγκαίες διασφαλίσεις όσον αφορά τα μελήματα των κρατών-μελών που δεν συμμετέχουν στη ζώνη του ευρώ, χωρίς όμως να προβλέπει δικαίωμα αρνησικυρίας ούτε να παρακωλύει τη λήψη επειγουσών αποφάσεων. Οι ακριβείς όροι για την ενεργοποίηση του μηχανισμού πρέπει να συζητηθούν περαιτέρω.
Σχετικά με την ανταγωνιστικότητα, το σχέδιο απόφασης των αρχηγών, μαζί με μία λεπτομερέστερη δήλωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ένα σχέδιο δήλωσης της Επιτροπής, θα καθορίσει τη δέσμευσή μας για περισσότερες προσπάθειες με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Θα αξιολογούμε τακτικά την πρόοδο στην απλούστευση της νομοθεσίας και τη μείωση του διοικητικού φόρτου για τις επιχειρήσεις, ώστε να μειωθεί δραστικά η γραφειοκρατία.
Σχετικά με την κυριαρχία, στην προτεινόμενη απόφαση των αρχηγών αναγνωρίζεται ότι το Ηνωμένο Βασίλειο, λόγω της ιδιαίτερης θέσης του δυνάμει των Συνθηκών, δεν έχει αναλάβει δέσμευση για περαιτέρω πολιτική ολοκλήρωση. Δίνεται επίσης ιδιαίτερη έμφαση στην τήρηση της αρχής της επικουρικότητας, και για το λόγο αυτό προτείνω να διακόπτουν τα κράτη-μέλη την εξέταση σχεδίου νομοθετικής πράξης όταν ορισμένα εθνικά κοινοβούλια προβάλλουν αντιρρήσεις για λόγους επικουρικότητας, εκτός εάν είναι δυνατόν να ληφθούν υπόψη τα μελήματα των συγκεκριμένων κρατών. Υπογραμμίζεται εξάλλου η σημασία τήρησης του καθεστώτος εξαίρεσης που καθιερώνεται στα πρωτόκολλα αριθ. 21 και 22, καθώς και των εθνικών αρμοδιοτήτων στον τομέα της ασφάλειας.
Σχετικά με τις κοινωνικές παροχές και την ελεύθερη κυκλοφορία, επιβάλλεται η πλήρης τήρηση των ισχυουσών Συνθηκών και ιδίως των αρχών της ελεύθερης κυκλοφορίας και της απαγόρευσης των διακρίσεων. Η προτεινόμενη λύση για την αντιμετώπιση των ανησυχιών του Η.Β. στηρίζεται λοιπόν στη βελτιωμένη ερμηνεία των ισχυόντων κανόνων, στην οποία εντάσσεται και σχέδιο δήλωσης της Επιτροπής για ορισμένα ζητήματα σχετικά με την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της κατάχρησης της ελεύθερης κυκλοφορίας.
Στο σχέδιο απόφασης των αρχηγών επισημαίνονται, ειδικότερα, η πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει αλλαγές στη νομοθεσία της Ε.Ε. όσον αφορά την εξαγωγή των επιδομάτων τέκνου και τη δημιουργία μηχανισμού διασφάλισης για την αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων εισροής εργαζομένων από άλλα κράτη-μέλη. Ένα σχέδιο δήλωσης της Επιτροπής αφορά επίσης το μηχανισμό αυτόν. Η σχετική προσέγγιση, καθώς και η ακριβής διάρκεια της εφαρμογής του μηχανισμού πρέπει να συζητηθούν περαιτέρω στο επίπεδό μας.
Η ουσία της παρούσας πρότασης λαμβάνει τη μορφή νομικά δεσμευτικής απόφασης των αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων. Θα πρέπει επίσης να είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε την πιθανή ενσωμάτωση κάποιων στοιχείων που καλύπτονται από την απόφαση στις Συνθήκες κατά την επόμενη αναθεώρησή τους.
Οι σέρπα και οι μόνιμοι αντιπρόσωποί μας θα συνεδριάσουν την Παρασκευή για μια πρώτη συζήτηση της πρότασης. Ο στόχος είναι σαφώς να επιτευχθεί συμφωνία και των 28 κρατών-μελών στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Φεβρουαρίου. Για να τα καταφέρουμε πρέπει να κάνουμε όλοι συμβιβασμούς. Εάν αποτύχουμε, υπονομεύεται το κοινό μας μέλλον.
Donald Tusk, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου»
