Tης Ζωής Τόλη
Είδαμε το έργο, «Ο Παίκτης», του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, ένα από τα πιο σημαντικά του έργα, στο θέατρο 104, με αξιόλογη διανομή. Η μετάφραση από τα γαλλικά ανήκει στον Μιλτιάδη Σαλβαρλή. Σκηνοθετεί η Σοφία Καραγιάννη που μαζί με τον Ιωσήφ Ιωσηφίδη και την Βάσια Μίχα, επιμελήθηκαν την προσαρμογή του κειμένου.
Ευρηματικά σκηνικά και ιδιαίτερης / αλλόκοτης ομορφιάς κοστούμια Κωνσταντίνα Κρίγκου. Ταιριαστή στο θέμα η μουσική του Στάθη Δρογώση, που με τη σειρά της τελειοποιεί την αρχιτεκτονική του θεατρικού. Την «παθιασμένη» κίνηση επιμελείται η Μαργαρίτα Τρίκκα και τους κατάλληλους φωτισμούς ο Νίκος Βλασόπουλος. Παραγωγή GAFF.
Το έργο γράφτηκε μέσα σε 26 μέρες, τίμημα εξόφλησης ενός μεγάλου χρέους. Ήταν το 1863, στη λουτρόπολη Βισμπάντεν, της Γερμανίας, όταν ο συγγραφέας, έχασε στα τυχερά παιχνίδια, όλα του τα χρήματα.
«Ο Παίκτης», με τα πολλά βιογραφικά στοιχεία, θεωρείται επιτομή ψυχαναλυτικής διείσδυσης στον εσώτερο «κόσμο» των χαρακτήρων και ξεχωρίζει για το ιλαροτραγικό του ύφος. Οι σκοτεινές του πλευρές αντανακλούν το χαοτικό ψυχισμό των τζογαδόρων και τις αδιαμφισβήτητες συνέπειες. Εξευτελισμός, υποκρισία, εκμετάλλευση, αμοραλισμός, αρρώστια, όλα στο όνομα της «αγίας» ρουλέτας. Ένας φρικτός πόλεμος, όπου όλα πουλιούνται και όλα αγοράζονται, με κυνισμό, χωρίς αναστολές.
Παίζουν οι Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Βασιλική Διαλυνά, Κορίνα Θεοδωρίδου, και Αλέξανδρος Τούντας. Η ομάδα των ηθοποιών σωστά δεμένη, ενδυναμώνει τον κορμό της συγκεκριμένης θεατρικής συνθήκης, χωρίς περιττές παρεμβάσεις. Λόγος, έκφραση και κίνηση με άρτιες δομές, βρίσκονται σε συνεκτική ισορροπία μεταξύ τους.
Σκηνοθεσία:
Η Σοφία Καραγιάννη, στήνει μία καλά θεμελιωμένη σκηνική αφήγηση , ακολουθώντας τον πυρήνα του κλασικού αριστουργήματος του Ρώσου δραματουργού. Με θεματικό κέντρο τον εύκολο πλουτισμό και ιδιαίτερα την εξάρτηση από τον τζόγο και τις συνέπειές του, στηλιτεύει με σαφήνεια την κοινωνία της τότε εποχής που είχε πάθος με το χρήμα. Αυτή η δράση γίνεται ενδιαφέρουσα, καθώς ενδύεται με την απαραίτητη καυστικότητα, αλλά και γιατί πολλά κοινά σημεία χαρακτηρίζουν το δικό μας «σήμερα».
Αναδεικνύεται σαφώς η γοητεία που ασκεί το κυνήγι του κέρδους στην παραδομένη στα τυχερά παιχνίδια ανθρώπινη ύπαρξη. Μερίδιο από αυτή τη γοητεία διεκδικεί και ο έρωτας, καθώς και αυτός συμμετέχει στο παιχνίδι με τους δικούς του όρους.
Τα στοιχεία σωματικού θεάτρου και οι μάσκες ζώων αποτυπώνουν τη συναισθηματική πολυπλοκότητα και λειτουργούν ως μονάδες αποσυμβολισμού κάθε «ρεαλιστικής», δρώσας πράξης. Διαμορφώνεται επομένως ένα κλίμα αλληγορικό, μέσα σε ένα σύμπαν ανεπιτήδευτο και ειλικρινές.
Ερμηνείες:
Ο Αλεξέι Ιβάνοβιτς, είναι μία τραγική φιγούρα, παίκτης ενός υπαρξιακού αδιέξοδου. Έρωτας και ρουλέτα, πρόσκαιρες ηδονές, επιτείνουν την αναπόδραστη «πτώση» του. Ο ταλαντούχος Ιωσήφ Ιωσηφίδης που τον υποδύεται, απλώς εξαιρετικός. Διαχειρίζεται έντεχνα ένα κράμα άφατης μοναξιάς και αγωνιώδους προσδοκίας για τη «νίκη», που επιδιώκει ο ήρωας.
Η Βασιλική Διαλυνά, ως Μπλανς ντε Γκομένς, αλλά και σαν Αντονίνα Βασίλιεβνα, καταπληκτική. Στο ρόλο της γιαγιάς η ερμηνεία της σαρκαστικά ιδιοφυής. Αυθεντική, καίρια και ευέλικτη, εξελίσσει την πλοκή με τον ιλιγγιώδη ρυθμό της υπόκρισής της.
Την Πωλίνα Αλεξάντροβνα υποδύεται η χαρισματική Κορίνα Θεοδωρίδου, ένας σίφουνας γήινης θεατρικής δεινότητας. Αληθινή, ευθύβολη, πνευματώδης, συναισθηματικά πληθωρική και διαφανής.
Ο Αλέξανδρος Τούντας, παίζει το στρατηγό, το Γάλλο μαρκήσιο Ντε Γκριέ και τον Άγγλο Άσλεϋ. Αξιοπρεπής, επιδέξιος, μεστός, ανταποκρίνεται με συνέπεια στην πολλαπλότητα των ενσαρκώσεων.
Αξιολόγηση παράστασης:
«Ο Παίκτης», ένα διαχρονικό σύμβολο πάλης του ανθρώπου με τα πάθη του, μία απόδειξη της δύναμής του να υπερβεί τον εαυτό του και να σπάσει κάθε τι αβέβαιο, αινιγματικό και άδηλο. Ένα σπουδαίο έργο που καυτηριάζει τα κακώς κείμενα και τα σαθρά θεμέλια μιας κοινωνίας που αναμετριέται με το φόβο της, επενδύοντας στο «φαίνεσθαι» και την απατηλή αίγλη του πλούτου.
Πρόκειται για χρονικό προαναγγελθείσας κατάρρευσης, παντός είδους.
Ένα θεατρικό εγχείρημα, που το διακρίνουν ο ζήλος και η αφοσίωση, όλων των συντελεστών. Προσεγμένη μετάφραση, αβανταδόρικη σκηνοθεσία και εύφορες ερμηνείες, συνηγορούν στη δημιουργία μιας παράστασης που με δραματική ακρίβεια, συγκινεί το θυμικό μας, μας πλουτίζει και μας ψυχαγωγεί.
