Της Μαρίνας Κουρμπέλα marinakourbela@gmail.com
Με απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, θεσπίζεται, πρόγραμμα σχετικά με λύσεις και κοινά πλαίσια διαλειτουργικότητας για τις ευρωπαϊκές δημόσιες διοικήσεις, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες («πρόγραμμα ISA2»), για την περίοδο 2016-2020, και προϋπολογισμό 130.928.000 ευρώ.
Τη διασύνδεση των ευρωπαϊκών δημόσιων διοικήσεων σε όλα τα επίπεδα, ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό προωθεί η ΕΕ με τη θέσπιση του Προγράμματος Διαλειτουργικότητας, το («πρόγραμμα ISA2»). Η απόφαση για τη θέσπιση του προγράμματος ισχύει από τις 6 Δεκεμβρίου 2015, και εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2016 έως την 31η Δεκεμβρίου 2020.
Η διαλειτουργικότητα επισημαίνεται, σχετικά, έχει αποτελέσει βασικό παράγοντα επιτυχίας των τελωνείων, της φορολογίας και των ειδικών φόρων κατανάλωσης, στη λειτουργία των διευρωπαϊκών συστημάτων Τεχνολογίας Πληροφοριών και Επικοινωνιών( ΤΠΕ), που καλύπτουν όλα τα κράτη μέλη και στην υποστήριξη διαλειτουργικών επιχειρηματικών υπηρεσιών, οι οποίες χρηματοδοτούνται από τα προγράμματα Fiscalis 2013 και Τελωνεία 2013.
Τα εν λόγω προγράμματα εφαρμόζονται και τίθενται σε λειτουργία από την Επιτροπή και τις εθνικές διοικήσεις. Οι πόροι που δημιουργήθηκαν μέσω των προγραμμάτων Fiscalis 2013 και Τελωνεία 2013 είναι διαθέσιμοι για ανταλλαγή και περαιτέρω χρήση σε άλλους τομείς πολιτικής.
Επιπλέον, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή κλήθηκαν, στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 26ης Μαΐου 2014, σχετικά με τη μεταρρύθμιση της διακυβέρνησης της τελωνειακής ένωσης της ΕΕ, να αναπτύξουν στρατηγική για τα πληροφοριακά συστήματα όλων των τομέων που σχετίζονται με τα τελωνεία και που υπόκεινται σε κοινή διαχείριση και λειτουργία.
Στόχοι του προγράμματος ISA2
Στόχοι της απόφασης για τη θέσπιση του προγράμματος, είναι η ανάπτυξη, διατήρηση και προώθηση μιας ολιστικής προσέγγισης στο θέμα της διαλειτουργικότητας ώστε να διευκολύνεται η αποδοτική και αποτελεσματική ηλεκτρονική διασυνοριακή και διατομεακή αλληλεπίδραση μεταξύ των ευρωπαϊκών δημόσιων διοικήσεων, αφενός, και μεταξύ των ευρωπαϊκών δημόσιων διοικήσεων και των πολιτών και των επιχειρήσεων, αφετέρου, να εντοπίζονται, να δημιουργούνται και να τίθενται σε λειτουργία διαλειτουργικές λύσεις που στηρίζουν την υλοποίηση των ενωσιακών πολιτικών και δραστηριοτήτων και να διευκολύνεται η περαιτέρω χρήση των διαλειτουργικών λύσεων από τις ευρωπαϊκές δημόσιες υπηρεσίες.
Τι είναι διαλειτουργικότητα
Ως «διαλειτουργικότητα» νοείται η ικανότητα ανόμοιων και διαφορετικών οργανισμών να αλληλεπιδρούν προς την κατεύθυνση της επίτευξης αμοιβαίως ωφέλιμων και συμφωνημένων κοινών στόχων, οι οποίοι αφορούν την ανταλλαγή πληροφοριών και γνώσεων μεταξύ των εν λόγω οργανισμών διά μέσου των επιχειρησιακών διαδικασιών που υποστηρίζουν, μέσω της ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ των οικείων συστημάτων Τεχνολογίας Πληροφοριών και Επ[ικοινωνιών (ΤΠΕ).
Σημειώνεται, πως η διαλειτουργικότητα των ευρωπαϊκών δημόσιων διοικήσεων αφορά όλα τα επίπεδα της διοίκησης: ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό. Συνεπώς, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η ευρύτερη δυνατή συμμετοχή στο πρόγραμμα ISA2, καθώς και ότι στις λύσεις θα λαμβάνονται υπόψη οι αντίστοιχες ανάγκες των διοικήσεων, καθώς και οι ανάγκες πολιτών και επιχειρήσεων, κατά περίπτωση.
Οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές διοικήσεις μπορούν να λαμβάνουν στήριξη στις προσπάθειές τους από ειδικούς μηχανισμούς δυνάμει των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων, ιδίως το μέρος που αφορά την ανάπτυξη της θεσμικής ικανότητας η οποία περιλαμβάνει την κατάρτιση του προσωπικού των ευρωπαϊκών δημόσιων διοικήσεων, κατά περίπτωση.
Εξάλλου, πολίτες και επιχειρήσεις θα πρέπει, ως τελικοί χρήστες, να επωφελούνται και αυτοί από κοινές, επαναχρησιμοποιήσιμες και διαλειτουργικές υπηρεσίες εξυπηρέτησης κοινού (front-office) που θα απορρέουν από την καλύτερη ενοποίηση των διαδικασιών και της ανταλλαγής δεδομένων μέσω των τμημάτων οργανωτικής υποστήριξης (back-office) των ευρωπαϊκών δημόσιων διοικήσεων.
Δραστηριότητες
Το πρόγραμμα ISA2 υποστηρίζει και προωθεί:
α) την εκτίμηση, τη βελτίωση, τη λειτουργία και την περαιτέρω χρήση υφιστάμενων διασυνοριακών ή διατομεακών λύσεων και κοινών πλαισίων διαλειτουργικότητας·
β) την εκπόνηση, την καθιέρωση, την ωρίμανση, τη λειτουργία και την περαιτέρω χρήση νέων διασυνοριακών ή διατομεακών πλαισίων και λύσεων και κοινών πλαισίων διαλειτουργικότητας·
γ) την εκτίμηση των επιπτώσεων προτεινόμενης ή εγκριθείσας νομοθεσίας της Ένωσης στις ΤΠΕ·
δ) τον εντοπισμό των κενών στη νομοθεσία, σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο, που παρεμποδίζουν τη διασυνοριακή ή διατομεακή διαλειτουργικότητα μεταξύ των ευρωπαϊκών δημόσιων διοικήσεων·
ε) την ανάπτυξη μηχανισμών που μετρούν και προσδιορίζουν ποσοτικά τα οφέλη των λύσεων διαλειτουργικότητας, περιλαμβανομένων μεθοδολογιών για την αξιολόγηση της εξοικονόμησης κόστους·
θ) τη διατήρηση και τη δημοσιοποίηση πλατφόρμας που επιτρέπει την πρόσβαση σε βέλτιστες πρακτικές και τη συνεργασία επί βέλτιστων πρακτικών, η οποία λειτουργεί ως μέσο ευαισθητοποίησης και διάδοσης των διαθέσιμων λύσεων, συμπεριλαμβανομένων των πλαισίων προστασίας και ασφάλειας, και συμβάλλει στην αποφυγή της επικάλυψης των προσπαθειών, ενθαρρύνοντας παράλληλα την περαιτέρω χρήση λύσεων και προτύπων·
ι) την ωρίμανση νέων διαλειτουργικών υπηρεσιών και εργαλείων και τη διατήρηση και λειτουργία των υφιστάμενων διαλειτουργικών υπηρεσιών και εργαλείων σε προσωρινή βάση·
ια) τον εντοπισμό και την προώθηση βέλτιστων πρακτικών, τη διαμόρφωση κατευθυντήριων γραμμών, τον συντονισμό πρωτοβουλιών διαλειτουργικότητας και την ενθάρρυνση και τη στήριξη κοινοτήτων οι οποίες ασχολούνται με ζητήματα που αφορούν τον τομέα της διασυνοριακής ή διατομεακής αλληλεπίδρασης τελικών χρηστών.
Έως τις 8 Σεπτεμβρίου 2016, η Επιτροπή αναπτύσσει στρατηγική επικοινωνίας με στόχο τη βελτίωση της πληροφόρησης και την αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με το πρόγραμμα ISA2 και τα πλεονεκτήματά του, που απευθύνεται στις επιχειρήσεις, περιλαμβανομένων των ΜΜΕ, και στους πολίτες και χρησιμοποιεί φιλικά προς τον χρήστη μέσα στην ιστοσελίδα του προγράμματος ISA2.
Δράσεις
Οι δράσεις με τη μορφή έργων αποτελούνται, κατά περίπτωση, από τα ακόλουθα στάδια:
— έναρξη,
— σχεδιασμός,
— εκτέλεση,
— περάτωση και τελική αξιολόγηση,
— παρακολούθηση και έλεγχος.
Κυλιόμενο πρόγραμμα εργασιών
1. Για τον σκοπό της υλοποίησης των δράσεων η Επιτροπή, έως τις 8 Ιουνίου 2016, εκδίδει εκτελεστικές πράξεις για την κατάρτιση κυλιόμενου προγράμματος εργασιών καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος της απόφασης.
Το κυλιόμενο πρόγραμμα εργασιών εντοπίζει, ιεραρχεί, τεκμηριώνει, επιλέγει, σχεδιάζει, υλοποιεί, θέτει σε λειτουργία και αξιολογεί δράσεις, προωθεί τα αποτελέσματά τους και, με την επιφύλαξη του άρθρου 11 παράγραφος 5, αναστέλλει ή περατώνει τη χρηματοδότησή τους.
Διεθνής συνεργασία
1. Το πρόγραμμα ISA2 είναι ανοικτό στη συμμετοχή άλλων χωρών του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου και των υποψήφιων χωρών στο πλαίσιο των αντίστοιχων συμφωνιών τους με την Ένωση.
2. Ενθαρρύνεται η συνεργασία με άλλες τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισμούς ή φορείς, ιδίως στο πλαίσιο της ευρωμεσογειακής εταιρικής σχέσης και της ανατολικής εταιρικής σχέσης, αλλά και με γειτονικές χώρες, ιδίως τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και της περιοχής του Εύξεινου Πόντου. Οι σχετικές δαπάνες δεν καλύπτονται από το πρόγραμμα ISA2.
3. Όπου κρίνεται σκόπιμο, το πρόγραμμα ISA2 προωθεί την περαιτέρω χρήση των λύσεών του από τρίτες χώρες.
Οικονομικές διατάξεις
1. Το χρηματοδοτικό κονδύλιο για την υλοποίηση του προγράμματος ISA2 ορίζεται για την περίοδο ισχύος της σε ύψος 130 928 000 ευρώ.
2. Οι ετήσιες πιστώσεις εγκρίνονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εντός των ορίων του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου.
3. Η χρηματοδότηση του προγράμματος ISA2 μπορεί επίσης να καλύπτει δαπάνες που σχετίζονται με δραστηριότητες προετοιμασίας, παρακολούθησης, ελέγχου, λογιστικού ελέγχου και αξιολόγησης, οι οποίες απαιτούνται σε τακτική βάση για τη διαχείριση του προγράμματος και την επίτευξη των στόχων του.
