Το «ντεπό» της συλλογής Schlumpf
Κείμενο-φωτ.: Κώστας Κουφογιώργος
Πριν από σχεδόν 3 χρόνια, από τον Μάιο μέχρι τον Ιούλιο του 2013, είχαν εκτεθεί στην πόλη Κάσελ της Γερμανίας τα μη συντηρημένα αποκτήματα του Γαλλικού Εθνικού Μουσείου Αυτοκινήτου της πολης Μιλούζ στη Γαλλία (έχουμε αναφερθεί ήδη στο enetpress). Τότε είχαμε κάνει ένα αφιέρωμα στο «Ε» της «Ελευθεροτυπίας». Μέσα από τις φωτογραφίες φαίνεται πόσο δύσκολη, κοστοβόρα και επίπονη είναι η διαδικασία αναπαλαίωσης των κλασικών αυτοκινήτων.
Ο καιρός είναι βροχερός και ο αυτοκινητόδρομος προς το Κάσελ της κεντρικής Γερμανίας είναι άδειος. Αυτό μας διευκολύνει για να δούμε όσο το δυνατόν πιο νωρίς τα χαμένα «διαμάντια» της συλλογής των αδελφών Schlumpf, αυτά που δεν παρουσιάζονται στο Μουσείο της Mulhouse. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν αποτελούν αναπαλαιωμένα κομμάτια της συλλογής, αλλά έχουν μείνει ακριβώς όπως τα βρήκαν τα δύο εκκεντρικά αδέλφια 50 χρόνια πριν.
Η έκθεση στο Κάσελ φιλοξενείται σε ένα σύμπλεγμα παλιών βιομηχανικών κτηρίων που ταιριάζουν τέλεια στην περίσταση. Γύρω στις 30 ξεχασμένες μεταλλικές καλλονές μας παρουσιάζονται σε μια κατάσταση που κανείς δεν μπορεί να φανταστεί όταν επισκέπτεται ένα μουσείο αυτοκινήτου. Τα αυτοκίνητα είναι σχεδόν διαλυμένα. Η σκουριά, η φθορά, ο χρόνος δίνουν μια άλλη αίσθηση, ομολογουμένως πρωτόγνωρη για τέτοιου είδους μουσείο. Πολλά είναι αναπαλαιωμένα έως ένα σημείο, σε άλλα έχει μείνει το αμάξωμα, ενώ άλλα θυμίζουν ένα σωρό παλιών υλικών. Είναι σαν να ψάχνει κάποιος σε μια αποθήκη και να βρίσκει παλιά ξεχασμένα αντικείμενα.
Δύο προπολεμικά αγωνιστικά. Αριστερά μία Mercedes και δεξιά μια Maserati
Η φαντασία τρέχει και προσπαθείς να φανταστείς τις ιστορίες πίσω από αυτά τα αυτοκίνητα. Ποιος ήταν ο πρώτος ιδιοκτήτης, πού βρήκαν τα δύο αδέρφια το κάθε κομμάτι, σε ποια ξεχασμένη τοποθεσία τα ανακάλυψαν. Μην περιμένετε να δείτε καλογυαλισμένες λαμαρίνες και νίκελ, αποστράπτουσες λιμουζίνες και ετοιμοπόλεμα αγωνιστικά. Θα ανατριχιάσετε βλέποντας το τσαλακωμένο ψυγείο μιας πανάκριβης Bugatti 57, θα δυσκολευτείτε να γνωρίσετε την αγαπημένη λιμουζίνα των υψηλόβαθμων ναζί, Mercedes Grosser, χωρίς αμάξωμα, θα δείτε ξεκοιλιασμένα δερμάτινα καθίσματα, τις σανίδες του πατώματος μιας κάποτε κομψής γαλλικής Delahaye, το σωρό από σανίδες που κάποτε ήταν ένα Citroen 5cv, το σανό που έχει κολλήσει στο πετρωμένο λάδι ενός κινητήρα.
Δεν θα δείτε τιτάνια, συνθετικά υλικά, γαλβανισμένα αμαξώματα και ηλεκτρονικά. Θα δείτε πλεξούδες από καλώδια να κρέμονται από την τρύπα που κάποτε στεκόταν ένα ταχύμετρο, θα δείτε ξύλινα αμαξώματα, σασί που μοιάζουν με άμαξες και τσαλακωμένες λαμαρίνες οι οποίες δεν πρόλαβαν ποτέ να αναπαλαιωθούν. Σαν να πάγωσε ο χρόνος. Η έκθεση αυτή μας δείχνει με έναν άμεσο τρόπο γιατί η αναπαλαίωση αυτοκινήτων είναι μια δύσκολη και κοστοβόρα διαδικασία και γιατί πολλά αυτοκίνητα στοιχίζουν… δύο περιουσίες.
Τα απομεινάρια μιας Bugatti
Το βλέμμα πέφτει στο χαρακτηριστικό φωτεινό γαλάζιο μιας Bugatti 251 Formula 1. Το συγκεκριμένο αγωνιστικό εμφανίστηκε το 1956 και είχε πρωτοποριακή διαρρύθμιση με τον κινητήρα (οκτακύλινδρος εν σειρά) στο κέντρο. Τα καλύμματα αλλά και η μάσκα στέκουν δίπλα, τσαλακωμένα, και το τζαμάκι του ταχυμέτρου είναι σπασμένο.
Απέναντι μια Μερτσέντες W 154 Formula 1 του 1939 μας αποκαλύπτει τον φοβερό και τρομερό κινητήρα της με τους 12 κυλίνδρους και τα 450 άλογα που κάποτε τιθάσευσαν οδηγοί όπως ο von Brauchitsch αλλά και ο Rudolf Caracciola, αμφότεροι Γερμανοί αστέρες των προπολεμικών Γκραν Πρι. Ο δεύτερος μάλιστα είχε κατακτήσει 3 παγκόσμια πρωταθλήματα.
Παλιά έπιπλα ή παλιά αυτοκίνητα;
Η διπλανή Maserati 4CM του 1936 έχει απολέσει τελείως το χρώμα του αμαξώματος δείχνοντας μια αναπαλαίωση που δεν τελείωσε ποτέ. Πιο τυχερή μια Alfa Romeo 6C του 1939 που είναι σε άψογη κατάσταση, σε αντίθεση με μια συνομήλικη 1750 που είναι πια ένα σασί με έναν κινητήρα.
Μια πολυτελής Hispano Suiza H6C του 1936 είναι και αυτή σχεδόν τελειωμένη και αρκούντως επιβλητική με κινητήρα… 8.000 κ.εκ.! Η σκουριασμένη Issota Fraschini 8Α από το Milano μας θυμίζει την ξεπεσμένη ντίβα που ενσάρκωσε η Gloria Swanson στην ταινία του Billy Wilder «Sunset Boulevard», η οποία κυκλοφορούσε επίσης με ένα τέτοιο αυτοκίνητο. Η ιταλική Isotta Fraschini και η ισπανοελβετική Hispano Suiza πωλούνται σήμερα τουλάχιστον 500.000 ευρώ σε δημοπρασίες.
Μια Rolls Royce Phantom II είναι πάντα μεγαλοπρεπής ακόμα και χωρίς το αγαλματίδιο της Έκστασης στο ψυγείο. Δύο, άγνωστα σήμερα, Schneider του 1911 έμειναν ανέγγιχτα από το 1962 που τα αδέλφια Schlumpf τις αγόρασαν. Η σκουριά ποτέ δεν κοιμάται και για μια Panhard Levassor από το 1914 που είναι σε άθλια κατάσταση. Μια Minerva από το 1937 είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση, όπως και μια Lorraine Dietrich του 1911 αλλά και μια Hotchkiss του 1927. Σφιχτοδεμένο σχοινί, αντί για ελαστικά έχει μια Georges Roy που παρήχθη το 1912 στο Μπορντό της Γαλλίας. Το αμάξωμα έχει σκουριάσει, η αναδιπλούμενη οροφή δεν υπάρχει και τα δερμάτινα καθίσματα είναι σκισμένα, θυμίζοντας παλιό άχρηστο καναπέ.
Κάποτε ήταν λιμουζίνες…
Τα σκοινιά στo πετρωμένo, ραγισμένο καουτσούκ της ρεζέρβας μιας ταλαίπωρης Delahaye 87 από το 1927 δεν την κολακεύουν, αλλά δείχνει να στάθηκε πιο τυχερή από ένα Darracq του 1908, από το οποίο έχουν απομείνει μόνο το σασί, οι ρόδες, ο κινητήρας και το ψυγείο. Η Delahaye μαζί με την Bugatti αποτελούσαν προπολεμικά ό,τι πιο πολυτελές είχαν να παρουσιάσουν οι Γάλλοι και ήταν ισότιμες με τις Rolls Royce από τη Βρετανία, αλλά και τις Maybach, Mercedes και Horch απο τη Γερμανία. Ιδίως οι Delahaye με τις κατά παραγγελία καροσερί οίκων, όπως ο Figoni et Falaschi, είναι έργα τέχνης αμύθητης αξίας.
Διάφορες ημιτελείς Bugatti και εξαρτήματα αυτών, μας αποκαλύπτουν, εκτός των άλλων, και μια άγνωστη πτυχή της ιστορίας της εταιρείας. Ένα από τα αυτοκίνητα έχει μετατραπεί σε ασθενοφόρο. Διάφορες ξεχασμένες μάρκες, όπως οι Charron, Clemet Bayard, Hurtu, Rochet Schneider, συνυπάρχουν με μοντέλα των καθιερωμένων σήμερα Fiat, Renault, Peugeot. Από την τελευταία παρουσιάζεται ένα ΒΒ του 1911 που μοιάζει με μια Bugatti σε σμίκρυνση. Καθόλου τυχαίο, δεδομένου ότι το συγκεκριμένο αυτοκίνητο σχεδιάστηκε από τον Ettore Bugatti πριν από ακριβώς 100 χρόνια. Αυτά τα χρόνια έχουν αφήσει έντονα σημάδια στο μικροσκοπικό αυτοκίνητο.
Η σκουριά δεν σέβεται ούτε τη Rolls Royce
Προσπαθούμε, κοιτώντας τα μεγαλοπρεπή αυτά απομεινάρια, να σκεφτούμε ένα βλοσυρό μεγαλοαστό ή αριστοκράτη να κάθεται στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου του στις αρχές του εικοστού αιώνα, τον σοφέρ με στολή και όλους τριγύρω να χαζεύουν το θέαμα των ακριβοθώρητων, τότε, αυτοκινήτων. Αυτά τα δείγματα δύναμης, πλούτου αλλά και εκκεντρικότητας που ο χρόνος μετέτρεψε σε σκουριασμένα μέταλλα. Τελευταία έχει αρχίσει μια συζήτηση για το αν τα συγκεκριμένα αυτοκίνητα πρέπει να αναπαλαιωθούν ή να μείνουν ως έχουν. Δύσκολη η απάντηση αν κρίνουμε από το θέαμα
