Αποστολή
Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη
Σε νέους δημιουργούς από πρώην ανατολικές χώρες δόθηκαν τα βραβεία του 51ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι.
Στην ουγγρική ταινία «Δεν είναι η καλύτερη εποχή της ζωής μου» (φωτ. ανοίγματος), πρώτο έργο του σκηνοθέτη Σάμποτς Χάτζντου, απονεμήθηκε η Κρυστάλλινη Σφαίρα (που τη συνοδεύει χρηματικό ποσό 25 χιλιάδων δολαρίων) του φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι.
Πρόκειται για μια ταινία γύρω από δύο δυσλειτουργικές οικογένειες που είναι αναγκασμένες να ζουν στο ίδιο διαμέρισμα στη Βουδαπέστη. Μια ιδιαίτερα χαμηλού κόστους ταινία, βασισμένη στο θεατρικό έργο που έγραψε ο σκηνοθέτης, και γυρισμένη, για λόγους οικονομίας, στο δικό του διαμέρισμα, και με τον ίδιο το σκηνοθέτη, τους φίλους του και τα παιδιά τους, να ερμηνεύουν τους βασικούς ρόλους η ταινία εντυπωσίασε με το λιτό, οικονομικό στιλ της, τις πολύ καλές ερμηνείες και γενικά την όλη της ατμόσφαιρα –ο σκηνοθέτης, μάλιστα, Σάμποτς Χάτζντου κέρδισε και το βραβείο καλύτερης ερμηνείας.
Δεν είναι μόνο η Ουγγαρία που έφυγε με βραβεία από το φετινό φεστιβάλ. Και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, συγκεκριμένα από τις ανατολικές, πρώην κομμουνιστικές (Ρωσία, Εσθονία, Σλοβακία, Ρουμανία, Τσεχία), κέρδισαν φέτος τα κυριότερα βραβεία της εκδήλωσης, αποδεικνύοντας πως, παρά την κυριαρχία του Χόλιγουντ στις αίθουσες, οι ευρωπαϊκές κινηματογραφίες έχουν να επιδείξουν νέους ταλαντούχους σκηνοθέτες που ασχολούνται με σύγχρονα, συχνά καυτά θέματα της χώρας τους και όχι μόνο.
Το Ειδικό βραβείο της κριτικής επιτροπής (που το συνοδεύει χρηματικό ποσό 15 χιλιάδων δολαρίων) απονεμήθηκε στη ρωσική ταινία «Ζωολογία» (φωτ. πάνω) του Ιβάν Τβερτντόβσκι, είδος αλληγορίας, γύρω από μια γυναίκα με ουρά που αρχικά προσπαθεί να κρύψει την παράξενη ιδιότητα του σώματός της. Δίνοντας την ευκαιρία στο σκηνοθέτη να κάνει ένα σχόλιο πάνω στη διαφορετικότητα που μια συντηρητική κοινωνία αρνείται να αποδεχτεί.
Το βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας απονεμήθηκε στην ταινία «Νυχτερινή ζωή» (φωτ. κάτω, συμπαραγωγή ανάμεσα στις Σλοβενία, FYROM, Βοσνία-Ερζεγοβίνη), που σκηνοθέτησε ο Σλοβένος Ντάμιαν Γκονζόλε. Ένα είδος θρίλερ με σασπένς και ωραία ατμόσφαιρα, γύρω από μια γυναίκα που προσπαθεί να εξιχνιάσει το μυστήριο γύρω από ένα σοβαρό δυστύχημα του δημοσιογράφου άντρα της (τον είχαν κατασπαράξει άγρια σκυλιά σε μια κακόφημη περιοχή της πόλης) και που τα μίντια προσπαθούν να εκμεταλλευτούν.
Το Ειδικό Βραβείο της επιτροπής κέρδισε μια ταινία από την Εσθονία, «Η μέρα που προκάλεσε σύγχυση» του πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη Τρίιν Ρούμετ, με μια συναρπαστική ιστορία τοποθετημένη στη μεταβατική κοινωνικοπολιτικά περίοδο της δεκαετίας του ’90 στην Εσθονία.
Ειδική Μνεία απονεμήθηκε στη ρουμάνικη ταινία «Πλάι στις γραμμές» του Καταλίν Μιτουλέσκου, από την ομάδα των σκηνοθετών του νέου ρουμανικού κύματος. Η ιστορία ενός αποξενωμένου ζευγαριού που προσπαθεί να επανασυνδεθεί, δοσμένη με τρυφερότητα και ανθρωπιά και δυο πολύ καλές ερμηνείες από το ζευγάρι των πρωταγωνιστών του.
Στην πολύ καλή τσέχικη ταινία «Η δασκάλα», του Γιαν Χρέμπεκ, σχόλιο πάνω στη γραφειοκρατία και τη διαφθορά στα κομματικά επίπεδα, γύρω από μια δασκάλα στην περίοδο του σοσιαλιστικού καθεστώτος, η οποία χρησιμοποιεί την κομματική θέση για να εκμεταλλευτεί τους μαθητές και τους γονείς τους, απονεμήθηκε το βραβείο γυναικείας ερμηνείας που κέρδισε η πράγματι πολύ καλή Τσέχα ηθοποιός Ζουζάνα Μαουρέρι.
Η στιγμή της βράβευσης της καλύτερης ταινίας
Τα βραβεία τέλος των κριτικών στράφηκαν σε άλλες, το ίδιο καλές, ταινίες:
– Το Βραβείο FEDEORA (των κριτικών της Ευρώπης και της Μεσογείου) για την καλύτερη ταινία στο τμήμα «Ανατολικά της Δύσης», απονεμήθηκε στη ρωσική ταινία «Ο εισπράκτορας» του Αλεξέι Κρασόφσκι, γύρω από έναν αδίστακτο εισπράκτορα χρεών που ξαφνικά, εξαιτίας ενός εκβιασμού από ένα από τα «θύματά» του, βρίσκεται στην ίδια φρικτή θέση με τους οφειλέτες τους οποίους εκβιάζει ψυχολογικά.
– Η επιτροπή από μέλη των κριτικών της FIPRESCI (της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών) απένειμε το δικό της βραβείο, για την καλύτερη ταινία του διαγωνιστικού τμήματος, στη γερμανική ταινία «Original Bliss» του Σβεν Ταντίκεν, ταινία που καταπιάνεται με την πίστη, την έλλειψη επαφής και τις σεξουαλικές διαστροφές.
– Ενώ τα μέλη των καθολικών και προτεσταντών κριτικών απένειμαν το Οικουμενικό Βραβείο στην απολαυστική ιταλική ταινία «Οι εξομολογήσεις» (φωτ. πάνω) του Ρομπέρτο Αντό (σκηνοθέτη της θαυμάσιας ταινίας «Ζήτω η ελευθερία»), μια, δοσμένη με σατιρική ματιά, ταινία πάνω στη λειτουργία ενός τραπεζικού συστήματος που χρησιμοποιεί τη λιτότητα για να εκμεταλλεύεται τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, με τον Τόνι Σερβίλο στον απολαυστικό ρόλο ενός καλόγηρου που ανατρέπει τα σχέδια των τραπεζικών.
Αξίζει να αναφέρω πως η τελετή της απονομής ξεκίνησε με ένα εντυπωσιακό, χορογραφημένο με έμπνευση και χιούμορ, χορευτικό σόου, με νεαρές χορεύτριες να διασχίζουν τη σκηνή της μεγάλης αίθουσας του φεστιβάλ, άλλοτε φορώντας μαγιό, άλλοτε με μπουρνούζια κι άλλοτε κρατώντας πετσέτες του μπάνιου, με αντίστοιχες φωτογραφίες από πρόσωπα στην ακρογιαλιά κι αλλού, από φωτογραφίες του πρωτοπόρου του κινηματογράφου Έντουαρντ Μάιμπριτζ. Στο πνεύμα μάλιστα του Μάιμπριτζ ήταν και το πέρασμα ενός καβαλάρη πάνω σε άλογο που διέσχισε τη σκηνή.
Ο Τσάρλι Κάουφμαν
Ενώ, αμέσως μετά, και πριν από την απονομή των διαφόρων βραβείων, ακολούθησε η απονομή της ειδικής Κρυστάλλινης Σφαίρας στο διάσημο σκηνοθέτη, σεναριογράφο Τσάρλι Κάουφμαν («Anomalisa»).
