Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη

«Δεν γνωρίζω τι θα κάνω μετά, δεν έχω καμία ιδέα», ανάφερε ο Στίβεν Σπίλμπεργκ στη σημερινή συνέντευξη τύπου που έδωσε στο πλαίσιο του 73ου κινηματογραφικού φεστιβάλ του Βερολίνου, το οποίο, σε ειδική προβολή τον τιμά ιδιαίτερα τόσο με το Ειδικό Βραβείο της Μπερλινάλε για το σύνολο του έργου του όσο και με ένα μεγάλο αφιέρωμα με προβολές των ταινιών του, μαζί και την πιο πρόσφατη, την ημι-αυτοβιογρσφική «The Fabelmans».

«Αυτό είναι και μια άσχημη αίσθηση αλλά είναι ευχάριστο το ότι μπορώ πια να ελέγχω και πάλι τη ζωή μου… Αλλά χρειάζεται να εργάζομαι και αγαπώ τη δουλειά μου. Αυτή ήταν μια πολύ κουραστική περίοδος της ζωής μου, γιατί γύριζα ταυτόχρονα δυο ταινίες: το «The Fabelmans» με τον Τόνι Κούσνερ, ενώ παράλληλα προετοίμαζα την επόμενη ταινία μου, που είναι το «West Side Story», που επικαλύπτονταν». Όσο για τη βιογραφική ταινία για τον Ναπολέοντα, που σχεδιάζει να γυρίζει για την HBO, βασισμένη σε ένα σενάριο του εκλιπόντα φίλου του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, ανάφερε πως συνεργάζεται με τη χήρα του Κιούμπρικ, Κριστιάνα και τον αδερφό της Τζαν Χάρλαν, προσθέτοντας πως αυτό θα είναι μια μίνι-σειρά των 7 επεισοδίων.

Στις σημερινές προβολές της Μπερλινάλε ξεχώρισε η ελληνικής συμπαραγωγής (με την εταιρία Heretic) γερμανική ταινία «Μουσική» της  Άνγκελα Άνελεκ. Σκηνοθέτρια που τη γνωρίζουμε από την, προηγούμενη, πολύ καλή ταινία της «Ήμουν και δεν ήμουν στο σπίτι» (βραβείο σκηνοθεσίας στο Βερολίνο το 2019). Στη νέα της ταινία, αυτή ταινία, η Άνελεκ, με παιδεία στο θέατρο, αντλεί, τη φορά αυτή, από το αρχαίο ελληνικό δράμα (ιδιαίτερα από τον Οιδίποδα, σύμφωνα με τις σημειώσεις της ταινίας) για να φτιάξει ένα έργο που συνδυάζει τον πρωτοποριακό κινηματογράφο του Ζαν-Μαρί Στρομπ μαζί μ’ εκείνο του ελληνικού weird cinema, ακόμη και με πινελιές από το έργο του Αγγελόπουλου.


Η ταινία ξεκινά με μια γυναίκα να εγκαταλείπει, μια βροχερή νύχτα, κάπου στο βουνό (ίσως στον Όλυμπο) το νεογέννητο παιδί της. Παιδί που θα μεγαλώσει ο Ηλίας και η γυναίκα του, ονομάζοντας το, Ίωνα. Με βάση την ιστορία του Ίωνα, ο οποίος στη φυλακή, όπου κλείνεται για φόνο (σκοτώνει την άνθρωπο που του επιτίθεται), γνωρίζει και παντρεύεται την αξιωματικό της φυλακής, Ηρώ, η Άνελεκ φτιάχνει ένα «οδοιπορικό», ανάμεσα στις ακτές της Ελλάδας και τους κήπους και τις λίμνες του Βερολίνου.

Οδοιπορικό όμως αποτελούμενο από ένα ελλειπτικό στιλ, με μια σειρά από tableaux vivants, στημένα με εικαστική ομορφιά, με πλάνα των προσώπων που συχνά θυμίζουν αρχαία αγάλματα, με άλλα, μεγάλης διάρκειας πλάνα που θυμίζουν εκείνα του Αγγελόπουλου (όπως το μακρινό πλάνο στη ακροθαλασσιά ή το άλλο με τον άντρα με τον χαρτοφύλακα καθισμένο σε ένα πάγκο να περιμένει), μαζί πρέπει να πω, με ένα λιγοστό, στημένο διάλογο (δοσμένο εντελώς άτονα, φαντάζομαι ηθελημένα), και που, δεν πιστεύω ότι προσφέρουν στο ρυθμό της ταινίας. Εκείνο που τα κάνει να ξεχωρίζουν είναι η ενδιάμεση ανάμιξη μιας μπαρόκ μουσικής (από Μοντεβέρντι, Μπαχ και Περγκολέζι), κι ενός σύγχρονου τραγουδιού που δημιουργεί μια μυστηριώδη, ποιητική ατμόσφαιρα στην ταινία.