Tου Βασίλη Κ. Καλαμαρά [vasillis.kalamaras@gmail.com]
Με αφορμή τη συμπλήρωση ενενήντα χρόνων από τον θάνατο του Αλέξανδρου Μωραϊτίδη, η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος τιμά τον Σκιαθίτη συγγραφέα. Η εκδήλωση «Αλέξανδρος Μωραϊτίδης (1850-1929)» είναι η πρώτη του νέου κύκλου «Λόγος 7», τον οποίο επιμελείται ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, Πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. Θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 31 του μήνα (7.30-9.30 μ.μ.), στον Πύργο Βιβλίων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος με είσοδο ελεύθερη στο κοινό.
Θα μιλήσουν: Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, φιλόλογος: «Εγώ ο θαλασσινώτερος των Ελλήνων», Αρετή Βασιλείου, αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικού Θεάτρου, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πατρών, «Οι τόποι της μνήμης του Αλέξανδρου Μωραϊτίδη», Λάμπρος Βαρελάς, αναπληρωτής Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης, «Αλέξανδρος Μωραϊτίδης, ο μαΐστορας των λογοτεχνικών ειδών».
Ο Αλέξανδρος Μωραΐτίδης γεννήθηκε στη Σκιάθο. Ο πατέρας του, ξάδερφος της μητέρας του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, με τον οποίον και διατηρούσε στενή φιλική σχέση κατάγοταν απ’ το Μυστρά ενώ η μητέρα του από τη Σκιάθο. Γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, απ’ την οποία αποφοίτησε το 1881. Δίδαξε ως φιλόλογος σε σχολεία της Μέσης Εκπαίδευσης και εργάστηκε ως δημοσιογράφος.
Από το 1872 ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία σε έντυπα των Βλάση Γαβριηλίδη και Δημήτριου Κορομηλά, έγινε μέλος του Φιλολογικού συλλόγου «Παρνασσός» και εργάστηκε για μία εικοσαετία ως καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση.Το 1874 ανέλαβε τη δημοσίευση των πρακτικών της Ελληνικής Βουλής στην «Εφημερίδα», ενώ παράλληλα διακωμωδούσε την πολιτική κίνηση από τις στήλες της σατιρικής εφημερίδας Αγορά, την οποία εξέδιδε ο ίδιος.
Στα 1901 νυμφεύτηκε την Βασιλική Φουλάκη, με την οποία έζησε εν παρθενία. Μετά το θάνατό της στα 1914 βρέθηκε μακριά απ’ τα εγκόσμια και μόνη του ασχολία είχε τη συγγραφή ως και το 1919, οπότε πείστηκε από το δημοσιογράφο Στέφανο Δάφνη να τυπώσει τον πρώτο τόμο των διηγημάτων του. Την ίδια χρονιά τιμήθηκε με το Αριστείο των γραμμάτων και των Τεχνών. Το 1926 έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1928 αναγορεύτηκε πρόσεδρο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Λίγο πριν από το θάνατό του εκάρη μοναχός με το όνομα Ανδρόνικος ενώ στα 1929 άφησε την τελευταία του πνοή.
Το πρώτο του έργο, το χαμένο ως σήμερα δράμα «Μιχαήλ Κομνηνός-Δεσπότης της Ηπείρου», γράφτηκε στα 1872 και έλαβε βραβείο στο Βουτσιναίο ποιητικό διαγωνισμό όπου και κέρδισε το Ά βραβείο. Στα 1873 μετέφρασε από τα λατινικά το ποίημα «Η Βερενίκης κόμη». Συνέχισε και πάλι ως δραματουργός με το θεατρικά «Βάρδας Καλλέργης» (1874).
‘Εδειξε ενδιαφέρον για την Ελληνική Επανάσταση γράφοντας το ιστορικό διήγημα «Η Καταστροφή των Ψαρών» (1876) και έναν χρόνο μετά το ιστορικό μυθιστόρημα «Δημήτριος ο πολιορκητής». Δύο κωμωδίες του, οι «Τις πταίει» «Τα δύο δόμινα» δημοσιεύτηκαν στο «Αθηναϊκόν Ημερολόγιον» του Δημητρίου Κορομηλά (1875-’76). Ιστορικά θέματα είχαν το ιστορικό του διήγημα «’Αλωσις Κωνσταντινουπόλεως» (1889) και το διήγημα «Χαμάρετος» (1896)-αναφορά στον Λέοντα Χαμάρετο που αντιστάθηκε στην κατάκτηση της Πελοποννήσου από τους Φράγκους.
Τα έργα του που προαναφέραμε έχουν ξεχαστεί. Οι περισσότεροι τον γνωρίζουν κυρίως μέσα από τα διηγήματά του και τις ταξιδιωτικές του εντυπώσεις που εκδόθηκαν σε σε δύο εξάτομες συλλογές με τίτλο «Διηγήματα» και «Με του βορηά τα κύματα» (1922-1927) από τις εκδόσεις Ιωάννη Ν. Σιδέρη.
