ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
Ο Βέρνερ Χέρτσοκ και το νόημα της ζωής
Του Νίνου Φένεκ Μικελίδη
**** Οικογενειακή ευτυχία Α.Ε.
Family Romance LLC. ΗΠΑ, 2019. Σκηνοθεσία-σενάριο: Βέρνερ Χέρτσοκ. Ηθοποιοί: Ισίι Γιουίτσι, Μαχίρο Τανιμότο. 89΄
Η νέα ταινία του Γερμανού σκηνοθέτη Βέρνερ Χέρτσοκ αρχίζει μ’ έναν άντρα, τον Ισίι, να περπατά ψάχνοντας στο πλατύ πεζοδρόμιο ενός πολυσύχναστου δρόμου του Τόκιο, ώσπου συναντά ένα 12χρονο κοριτσάκι, τη Μαχίρο.
Θα της αποκαλύψει πως είναι ο πατέρας που την εγκατέλειψε πολύ μικρή (μετά το διαζύγιο με τη μητέρα της) και αρχίζει να κάνει διάφορες προσπάθειες για να επανασυνδεθεί μαζί της: κάνουν βόλτα σ’ ένα πάρκο με ανθισμένες κερασιές, βγάζουν φωτογραφίες, παρακολουθούν μια ομάδα νεαρών «σαμουράι» με σπαθιά να επιδίδονται σε μονομαχίες και «σεπούκου» (το γνωστό χαρακίρι).
Σύντομα όμως θ’ ανακαλύψουμε πως ο Ισίι δεν είναι στην πραγματικότητα ο πατέρας της Μαχίρο αλλά ένας υπάλληλος της εταιρίας Family Romance («Οικογενειακό ρομάντζο» ή, «Οικογενειακή ευτυχία», όπως το μετάφρασαν οι διανομείς της ταινίας), γνωστής ιαπωνικής εταιρίας που προσφέρει ηθοποιούς για να υποδύονται πρόσωπα οικογενειών και γενικά ανθρώπων που χρειάζονται κάποια αντικατάσταση στη ζωή τους με στόχο να αισθανθούν, έστω και προσωρινά, την ευτυχία και την οικογενειακή θαλπωρή. Υπάλληλος που έχει προσλάβει η χωρισμένη μητέρα της Μαχίρο για να βοηθήσει τη μικρή της, απομονωμένη κόρη, που έχει ανάγκη της παρουσίας ενός πατέρα.
Παράλληλα με τη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στον Ισίι και τη Μαχίρο στη διάρκεια της ταινίας, μας δίνεται η ευκαιρία να παρακολουθήσουμε και άλλες ενδιαφέρουσες ενέργειες της εταιρίας με τους υπαλλήλους-ηθοποιούς της να αντικαθιστούν άλλοτε τον απόντα μεθυσμένο πατέρα της νύφης, στη διάρκεια της γαμήλιας τελετής, άλλοτε να αναλαμβάνουν την ευθύνη για την εκτός κανονικού προγράμματος αναχώρηση ενός τρένου, άλλοτε να βοηθάνε ένα μικρό μελαψό κοριτσάκι που αντιμετωπίζει το μπούλινγκ των συμμαθητών της (την κοροϊδεύουν πως κάηκε το πρόσωπό της επειδή είναι μαύρη), άλλοτε μια γυναίκα που κέρδισε στο ΛΌΤΟ και που θέλει να αναπλάσει για μια ακόμη φορά τη μοναδική σ’ όλη τη ζωή της νίκη.
Ακόμη, πέρα από τις ιστορίες αυτές, ο Χέρτσοκ στρέφει την κάμερά του και στα παρασκήνια των ιστοριών αυτών, με τους ηθοποιούς της εταιρίας να αναζητούν και να ερευνούν τις λεπτομέρειες των προσώπων για να μπορέσουν όσο το δυνατό καλύτερα να τους υποδυθούν. Ένα τέτοιο όμως παιχνίδι δεν μπορεί παρά, κάποια στιγμή, να ξεφύγει από τον έλεγχο του ηθοποιού, όπως συμβαίνει προς το φινάλε με τον Ισίι, όταν η μητέρα της Μαχίρο (που σίγουρα την έχει συμπαθήσει περισσότερο από όσο απαιτεί ο ρόλος του) του ζητά να αναλάβει τελικά μόνιμα το ρόλο του πατέρα, προκαλώντας αναταράξεις και στην προσωπική του ζωή.
Ο Χέρτσοκ καταγράφει τις διάφορες εξελίξεις με ξεχωριστή προσοχή, υποβάλλοντας ταυτόχρονα τα ηθικά προβλήματα που τέτοιοι ρόλοι δημιουργούν, με μια κάμερα βασικά στο χέρι, που ακολουθεί τους πρωταγωνιστές του στις διάφορες εξόδους τους (με τους εξωτερικούς χώρους, ωραία φωτογραφημένους, να σχολιάζουν τις καταστάσεις ή και τη ψυχολογία των προσώπων), με τρόπο απλό, χωρίς εντυπωσιακά εφέ, με ένα θα έλεγα ντοκιμαντεριστικό στιλ (δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα τελευταία χρόνια είχε στραφεί στο ντοκιμαντέρ: «Συναντώντας τον Γκορμπατσόβ», «Οι πύλες της κολάσεως», «Into the Abyss», «Grizzly Man» και πολλά άλλα), και χρησιμοποιώντας μη επαγγελματίες ηθοποιούς (ο Ισίι Γιουίτσι, που ερμηνεύει τον Ισίι είναι στην πραγματικότητα ο διευθυντής της πραγματικής εταιρίας «Family Romance LLC.), τους οποίους, όπως ανάφερε και ο ίδιος, τους άφηνε να αυτοσχεδιάζουν.
Μπορεί ο 21ος αιώνας να συνέβαλε τα μέγιστα σε σημαντικές τεχνολογικές και άλλες εξελίξεις, δεν κατάφερε όμως να προσφέρει στον άνθρωπο μια πιο ευτυχισμένη και λιγότερο ευάλωτη ζωή. Αυτό μας λέει, με άλλα λόγια, στην ταινία του αυτή ο Χέρτσοκ. Σε μια εποχή που η έλλειψη επαφής, η ασυνεννοησία, η μοναξιά, η αποξένωση, εξακολουθούν όχι απλά να υπάρχουν αλλά και να εξαπλώνονται επικίνδυνα, ο Χέρτσοκ, με την ταινία του αυτή, βάζει άμεσα και χωρίς δισταγμούς το βασικό ερώτημα: ποιο είναι το νόημα της ζωής.
** ½ – Yallah! Yallah! Ποδόσφαιρο, πάθος και Αντίσταση!
!Yallah! Yallah! Αργεντινή/Ισραήλ, 2019. Ντοκιμαντέρ. Σκηνοθεσία-σενάριο: Κρίστιαν Πιροβάνο, Φερνάντο Ρομανάτσο. 75΄
Τα προβλήματα των Παλαιστινίων και την αντιμετώπισή τους από τις ισραηλινές αρχές παρουσιάζονται μέσα από το ποδόσφαιρο στο πολύ ενδιαφέρον αυτό ντοκιμαντέρ που γύρισαν δυο Αργεντινοί σκηνοθέτες, οι Κρίστιαν Πιροβάνο και Φερνάντο Ρομανάτσο. Το ποδόσφαιρο μέσα από μια ποδοσφαιρική ομάδα και τα τρία βασικά πρόσωπα που εμπλέκονται σ’ αυτήν είναι στο επίκεντρο της ταινίας: ο βετεράνος προπονητής που αναλαμβάνει να οργανώσει την ομάδα, ένας νεαρός φιλόδοξος (θέλει να φτάσει στο Παγκόσμιο Κύπελλο) ποδοσφαιριστής και μια γυναίκα, υπάλληλος της Ομοσπονδίας, που προσπαθεί με διάφορους τρόπους να αντιμετωπίσει τις παγίδες και τα εμπόδια που δημιουργούν οι καταπιεστικές ισραηλινές αρχές. Με απλότητα, επιμονή, αλλά και αγάπη για τα πρόσωπά τους, οι δυο σκηνοθέτες μας δίνουν μια «άλλη» (το ίδιο συγκλονιστική στο βάθος) πλευρά ενός καθαρά πολιτικού στην πραγματικότητα προβλήματος που μέχρι σήμερα καμιά δυστυχώς ισραηλινή κυβέρνηση δεν μπόρεσε (ή και δεν θέλησε) να αντιμετωπίσει δίκαια.
ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
2 ½ – ΚΡΑΤΙΚΑ ΜΥΣΤΙΚΑ (Official Secrets). Βρετανία/ΗΠΑ, 2019. Σκηνοθεσία: Γκάβιν Χουντ. Σενάριο: Γκρέγκορι & Σάρα Μπερνστίν. Ηθοποιοί: Κίρα Νάιτλι, Μάθιου Γκουντ, Ρέιφ Φάινς. 112΄
Το ξεσκέπασμα (whistleblowing), το 2003, από μια υπάλληλο των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών ενός απόρρητου αμερικανικού e-mail που αποδείκνυε την παρέμβαση των ΗΠΑ σε ψήφισμα του ΟΗΕ για να αναγκάσει το Συμβούλιο Ασφαλείας να επικυρώσει την στρατιωτική επέμβαση στο Ιράκ σ’ ένα αρκετά καλογυρισμένο πολιτικό θρίλερ, με όλα τα αναμενόμενα στοιχεία (σασπένς, ρυθμός, μελοδραματικές και άλλες ενδιαφέρουσες σεναριακές καταστάσεις).
** JUDY. ΗΠΑ, 2019. Σκηνοθεσία: Ρούπερτ Γκουλντ. Σενάριο: Τομ Ετζ, Πίτερ Κίλντερ. Ηθοποιοί: Ρενέ Ζελβέγκερ, Τζέσι Μπάκλι, Φιν Γουίτροκ. 113΄
Η τραγική ζωή της γνωστής ηθοποιού και τραγουδίστριας Τζούντι Γκάρλαντ, με βάση ένα πετυχημένο μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ («Το τέλος του ουράνιου τόξου»). Η ταινία αρχίζει με την τελευταία μεγάλη τουρνέ της Τζούντι το 1969 στο Λονδίνο και μέσα από αυτή παρακολουθούμε την τραγική ζωή της ηρωίδας του «Μάγου του Οζ», από μια κακοποιημένη παιδική ηλικία μέχρι τις απαιτήσεις της βιομηχανίας του κινηματογράφου, τις πιέσεις της δημοσιότητας, το αλκοόλ και τον εθισμό της στα χάπια, που την οδήγησαν στον τάφο στα 47 της χρόνια. Μέτρια, άνευρη σκηνοθεσία, αν και με πολύ καλή ερμηνεία από την Ζελβέγκερ.
