Ελκυστικός προορισμός το Τατόϊ είναι ήδη. Πλήθη συγκεντρώνονται τα Σαββατοκύριακα για μια βόλτα στο πρώην βασιλικό κτήμα με ποδήλατα, ή χωρίς αυτά, ενίοτε και με μότοκρος που αντενδείκνυται λόγω θορύβου και ρύπανσης του περιβάλλοντος. Σκεφτείτε να λειτουργήσουν εκεί καταστήματα πώλησης αγροτικών προϊόντων, καφέ, εστιατόρια, ακόμη και κάποια ξενοδοχεία.
Το έργο όπως φαίνεται προχωράει κατ΄εντολήν του Πρωθυπουργού ως μείζον αναπτυξιακό. Θα λειτουργήσει με ένα μεικτό σύστημα σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού τομέα. Σήμερα δεν υπάρχει εισιτήριο εισόδου κι αυτό θα διατηρηθεί όσο γίνονται τα έργα του Υπουργείου Πολιτισμού. Αργότερα ποιος ξέρει;
Άγνωστο είναι και το σχήμα διοίκησης που θα υπάρξει για τη συνολική διαχείρισή του όταν θα ολοκληρωθούν τα έργα. Γιατί μπορεί σήμερα το γενικό πρόσταγμα έχει το Υπουργείο Πολιτισμού που έχει αναλάβει την αναστήλωση των 55 κτηρίων που υπάρχουν μαζί με το Ανάκτορο, δηλαδή τον πολιτιστικό του πυρήνα, αλλά είναι συναρμόδια τα Υπουργεία Περιβάλλοντος, διότι υπάρχει το δάσος της Πάρνηθας, και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, για την παραγωγή διαφόρων προϊόντων που θα παράγονται εκεί όπως βούτυρο, τυρί, κρασί κλπ.
Από την διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου που έδωσε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη για την παρουσίαση της μελέτης Βιωσιμότητας του Κτήματος μάθαμε ότι δημιουργείται άμεσα μια Εταιρεία Ειδικού Σκοπού αποτελούμενη από νομικούς που αναλαμβάνουν το έργα . Μάθαμε ακόμη ότι για να είναι βιώσιμο το Κτήμα πρέπει να γίνουν επενδύσεις που να κυμαίνονται από 97-98 εκατομμύρια ευρώ έως 130 εκατομμύρια.
«Η ανάπτυξη και η αποκατάσταση του Τατοΐου είναι ένας εθνικός στόχος» είπε η υπουργός. «Ειδικά για την Αττική είναι ένας πολύ σημαντικός χώρος, περιβαλλοντικός, πολιτιστικός, με άμεσα οφέλη, οικονομικά οφέλη, για τις τοπικές κοινωνίες και εν τέλει για την εθνική οικονομία».
Το έργο θα χρηματοδοτηθεί από Δημόσιες επενδύσεις και το Ταμείο Ανάκαμψης.
Της συνέντευξης της Λίνας Μενδώνη προηγήθηκε τηλεδιάσκεψη του Πρωθυπουργού με όλους τους εμπλεκόμενους, την υπουργό Πολιτισμού, τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Σπήλιο Λιβανό, τους δύο υφυπουργούς του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ.κ. Ταγαρά και Αμυρά, τον υφυπουργό Άκη Σκέρτσο ( υπεύθυνο για τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου) τον γ.γ. Πολιτισμού Γ.Διδασκάλου, τον δήμαρχο Διονύσου Γιάν. Καλαφατέλη, τον δήμαρχος Αχαρνών Σπ. Βρεττό, τον κ. Κουτσαβλή από τους Φίλους Κτήματος Τατοΐου και τον κ. Σταματόπουλο από την Εταιρία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.
Η κ. Μενδώνη θύμισε ότι από το 2003, οπότε η πρώην βασιλική περιουσία περιήλθε στο Ελληνικό Δημόσιο, είχαν γίνει κάποια πράγματα στο Τατόι αλλά ήταν αρκετά αποσπασματικά. Από τον Αύγουστο του 2019, άρχισε ουσιαστικά το έργο του ΥΠΠΟΑ στα κτήρια όπως και η συντήρηση, καταγραφή και τεκμηρίωση των κινητών αντικειμένων που βρίσκονταν στοιβαγμένα τα περισσότερα μέσα σε κούτες που δεν είχαν ανοίξει ποτέ τα τελευταία 50 χρόνια.
Τώρα έγινε και η μελέτη βιωσιμότητας με χορηγία του Ιδρύματος Αθανασίου Λασκαρίδη, από διεπιστημονική ομάδα, όχι απλώς διαφορετικών ειδικοτήτων αλλά και από μεικτή ιδιωτών και στελεχών του δημοσίου υπό την ευθύνη και εποπτεία του Υπουργείου Πολιτισμού
Η μελ’έτη αυτή, όπως είπε η υπουργός αποσκοπεί στη διαμόρφωση μιας οριστικής πρότασης για την ανάπτυξη του κτήματος Τατοΐου, ώστε να αποτελέσει ένα σημαντικό προορισμό σε εθνικό αλλά και διεθνές επίπεδο, ελκυστικό σε όλες τις ηλικίες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους μέσα από φιλικές προς το περιβάλλον υποδομές και δραστηριότητες και εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη βιωσιμότητά του.
Αξιοποιήθηκαν στη μελέτη αξιόλογες προτάσεις που είχαν διατυπωθεί στο παρελθόν, από ιδιωτικούς, και δημόσιους φορείς. Το 2003, είχε εκπονήσει την πρώτη μελέτη η τότε ΕΤΑΜ. Ακολούθησε ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Αθήνας το 2012 και το 2015. Και το 2014 η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού συνέταξε τη δική της μελέτη.
Στο Τατόϊ έχουμε μία έκταση 42.000 στρεμμάτων, δασική έκταση με έναν ιστορικό πυρήνα περίπου 1.600 στρέμματα και περίπου 1.200 στρέμματα καλλιέργειες.
Το κτήμα αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του εθνικού δρυμού της Πάρνηθας. Απέχει 21 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας και εντός του διέρχεται Λεωφόρος Δεκελείας Αγίου Μερκουρίου, (τμήμα της παλιάς οδού Αθηνών-Χαλκίδας που συνδέεται με την Εθνική οδό Αθηνών-Λαμίας και την σιδηροδρομική γραμμή Αθηνών-Θεσσαλονίκης-Χαλκίδας.
Το κτήμα διαθέτει πολλά είδη κωνοφόρων και ιδιαίτερη βιοποικιλότητα. Παρουσιάζονται ενδημικά και ξενικά είδη χλωρίδας αλλά και σπάνια απειλούμενα είδη πανίδας.
Στην πραγματικότητα είναι ένα περιαστικό πάρκο σε πλήρη γειτνίαση με την Αθήνα αλλά συγχρόνως είναι και ένας ιστορικός τόπος.
Εντός του κτήματος υπάρχουν 55 κτήρια (15.085 τ.μ.) εκ των οποίων τα 27 είναι κηρυγμένα μνημεία. Θα αξιοποιηθούν τα κτήρια με περιορισμένες προσθήκες, ειδικά στον ιστορικό πυρήνα του κτήματος και ανάδειξη του δάσους ως κυρίαρχου χαρακτηριστικού του κτήματος.
Ο στόχος είναι το κτήμα του Τατοΐου να καταστεί ένας χώρος ελκυστικός για όλες τις ηλικίες σε όλη τη διάρκεια του χρόνου και να αναπτυχθεί με σεβασμό στην ιστορία, το περιβάλλον και την κοινωνία.
Δίνεται βάρος στην οικονομική βιωσιμότητα με εξασφάλιση πιθανών επιδοτήσεων και δωρεών για τη χρηματοδότηση. Βιωσιμότητα επιμέρους δράσεων και ανταποδοτικότητας προς το δημόσιο, Επάρκεια συνολικών χρηματορροών για τη συντήρηση ολόκληρου του κτήματος. «Γιατί το μείζον δεν είναι να αποκατασταθεί το κτήμα. Ας πούμε ότι τα κονδύλια τα οποία απαιτούνται βρίσκονται. Το πρόβλημα είναι πώς το ίδιο το κτήμα θα είναι από μόνο του βιώσιμο, πώς η βιωσιμότητά του θα εξασφαλίζεται με ίδια έσοδα και θα δημιουργούνται θέσεις εργασίας» τόνισε η κ. Μενδώνη..
Οι θεματικές κατευθύνσεις για την ανάπτυξη και οικονομικές δραστηριότητες.
Καταλήξαμε σε 5 θεματικές κατευθύνσεις, 5 δραστηριότητες οι οποίες μπορούν να αναπτυχθούν άνετα στο κτήμα. Ιστορία και πολιτισμός. Υπαίθρια άθληση και αναψυχή. Αγροτική οικονομία, έρευνα και γνώση, ευεξία και ηρεμία.
Οικονομικές δραστηριότητες.
Αυτές ποιες είναι; Είναι η παροχή υπηρεσιών, είναι καταστήματα και πωλήσεις αγαθών, αγροτική παραγωγή, δυνατότητες φιλοξενίας, ανάπτυξη και εκμετάλλευση διαφόρων περιουσιακών στοιχείων.
Θα αναπτυχθούν οι εξής δραστηριότητες: «Ιστορία και Πολιτισμός». Οι δραστηριότητες του Πολιτισμού θα αναπτυχθούν κυρίως στην ανακτορική κτηριακή ενότητα δημιουργώντας ένα πόλο έλξης με ιστορικό και πολιτιστικό περιεχόμενο, σε απόλυτη αρμονία με το περιβάλλον και την ταυτότητα του κτήματος. Οι παρεμβάσεις οι οποίες προτείνονται εδώ είναι οι εργασίες τις οποίες έχουν δρομολογήσει, θα εκτελέσουν και θα συνεχίσουν να εκτελούν στο μέλλον οι υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού.
Η ανακτορική ενότητα αποκαθίσταται και αξιοποιείται ώστε να είναι προσβάσιμη σε όλους τους επισκέπτες. Επίσης, αποκαθίστανται και αξιοποιούνται οι κήποι και τα συνοδευτικά κτίρια για χρήση καφέ, εστιατορίων, εργαστηρίων και διαφόρων εκδηλώσεων.
«Υπαίθρια άθληση και αναψυχή». Οι δραστηριότητες της υπαίθριας αναψυχής θα αναπτυχθούν στις μεγάλες δασικές εκτάσεις του κτήματος, προσφέροντας μία μοναδική εμπειρία επαφής με τη φύση σε πολλά και διαφορετικά προφίλ των επισκεπτών.
Οι παρεμβάσεις οι οποίες προβλέπονται είναι ένα πολύ μεγάλο μέρος του δάσους να μπορεί να γίνει προσβάσιμο στους επισκέπτες με τη διαμόρφωση μονοπατιών, ποδήλατα, ιππασία, περπάτημα, με τις απαραίτητες υποδομές ασφάλειας.
Θα αναπτυχθούν επίσης διάφορες δραστηριότητες όπως είναι το trekking, τα βασικά παιχνίδια, η γνωριμία με το δάσος, παρατηρητήρια πανίδας και χλωρίδας, παιδικές κατασκηνώσεις, χώροι υπαίθριου αθλητισμού, και δημιουργία δασικού χωριού.
– «Η αγροτική οικονομία».. Θα αξιοποιηθεί μεγάλο μέρος των υφισταμένων κτιρίων, για τις διάφορες αγροτικές-κτηνοτροφικές δραστηριότητες, το οινοποιείο, ο ελαιώνας, αρωματικά φυτά, δασική παραγωγή. Και βέβαια, στο κομμάτι της αγροτικής ανάδειξης θα περιληφθεί και η δημιουργία του ελληνικού αμπελώνα..
Ο τέταρτος τομέας είναι η έρευνα και η γνώση. Θα αναπτυχθούν σε υφιστάμενη και νέα δόμηση που θα είναι εξαιρετικά περιορισμένη και δεν θα ξεπερνά τα 3.000τ.μ
Ο πέμπτος άξονας είναι η ευεξία και η ηρεμία. Οι παρεμβάσεις θα αφορούν σε υφιστάμενα κτίρια της υποστηρικτικής ενότητας των ανακτόρων. Θα αναπτυχθούν στα κτίρια αυτά χώροι ευεξίας, φιλοξενίας, πανδοχείο δηλαδή. Στο κτήμα υπήρχε το Ξενοδοχείο «Τατόιον». Στο κτήριο αυτό και τα συνοδά κτήρια μπορεί να δημιουργηθεί ξενοδοχείο υψηλών προδιαγραφών, χώρους εκδηλώσεων, καθώς και ένα υψηλών προδιαγραφών εστιατόριο.
Η πρώτη μελέτη η οποία θα ανατεθεί, θα είναι συγκοινωνιακή και κυκλοφοριακή, προκειμένου να διαμορφωθούν σωστά οι είσοδοι και χώροι στάθμευσης. Για να μην υπάρχει η σημερινή άναρχη στάθμευση αυτοκινήτων.
Η υπουργός ευελπιστεί μέχρι τον Αύγουστο του 2022, να έχουν ωριμάσει οι επί μέρους μελέτες προκειμένου να είναι εξασφαλισμένη από κει και πέρα η χρηματοδότησή του.
