Γράφει ο Γιώργος Κατσαΐτης
Κάποτε ο Σοβιετικός φιλόσοφος, ακαδημαϊκός και διπλωμάτης Έντουαρντ Ρόζενταλ (σ.σ. επισκέφτηκε την Κέρκυρα στα 1987 και μίλησε στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου) έδωσε την δική του ερμηνεία στην επιτυχία των ταινιών τύπου «τα σαγόνια του καρχαρία».
Ο αποδέκτης μιας τόσο splater αφήγησης απολαμβάνει υποσυνείδητα την σιγουριά ότι δεν είναι εκείνος που κινδυνεύει και τεμαχίζεται από το σαρκοβόρο. Αναλόγως και έτσι ερμηνεύεται η εισπρακτική επιτυχία ταινιών με θέμα πυρκαγιές, σεισμούς, καταποντισμούς, του 9/11 συμπεριλαμβανομένου.
Στην ανάμνηση αυτών των συλλογισμών από το «στόχος η φθορά των συνειδήσεων» ανατρέχει κάθε φορά που εκδηλώνεται το οργιώδες ενδιαφέρον για τις λεπτομέρειες του εγκλήματος.
Κανόνας δημοσιότητας, όσο πιο βίαιο και διεστραμμένο είναι αυτό τόσο μεγαλύτερο το ενδιαφέρον για την παραμικρή λεπτομέρεια, που εισπράττεται μάλλον με τη σιγουριά ότι ευτυχώς που εμείς είμαστε καλά.
Κι όπως σε κάθε τέτοια περίπτωση συμβαίνει, όταν δηλ. η αφήγηση ξεπροβάλει στην αγορά της επικοινωνίας, ένας ολόκληρος στρατός ειδικευμένων ανθρώπων σχολιάζει, αναλύει, καταριέται και θαυμάζει, επεκτείνοντας χρονικά την κατανάλωση του γεγονότος. Τουλάχιστον μέχρι το επόμενο τέτοιο, που θα κρατήσει τα μαγαζιά ανοικτά. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις οι λειτουργοί της μαζικής επικοινωνίας συνήθως επιλέγουν με διάφορα κριτήρια, μέχρι που θα το τραβήξουν. Άλλος λιγότερο, άλλος περισσότερο.
Συνήθως περισσεύει η υποκριτική αποστροφή για συμπεριφορές και γεγονότα, που σώζει και τα προσχήματα της εμπλοκής. Οι αναμάρτητοι λιθοβολούν τον αγροίκο, τον απολίτιστο, τον ξένο, το τέρας με την εδραιωμένη πεποίθηση πως στον δικό μας πολιτισμό δεν επιβιώνουν τέτοια είδη. Κι έτσι εμείς απλώς παρακολουθούμε με απόγνωση την εξωτική συμπεριφορά του αγνώστου.
Κι αν μας πνίξει το δίκιο, μπορεί να βροντοφωνάξουμε «ως εδώ πια» προβάλλοντας τον οπωσδήποτε ρατσιστικό εγωκεντρισμό μας απέναντι στο προφανώς ρατσιστικό έγκλημα, που εμείς βεβαίως ποτέ δεν θα διαπράτταμε. Και τρυφεροί, και τιμωροί.
Δεν συμβαίνουν αυτά στον δικό μας κόσμο ή μήπως; Δεν είναι ο κόσμος φίλος μου ούτε κι εγώ του κόσμου άλλος του κόσμου ο θεός και άλλος ο δικός μου…, που έγραφε το 1982 ο Άκης Πάνου, δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια πριν το φονικό, την 1η Αυγούστου του 1997;
* Άκη Πάνου, 1978, Αμαρτωλός είμαι και ‘γω
