Επτά ώρες συζητούσαν χθες στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων την κήρυξη ως διατηρητέων κάποιων κτηρίων του παλαιού αεροδρομίου του Ελληνικού. Η στάση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ διά της γεν. γραμματέως έμοιαζε πως επιθυμεί την κήρυξη όλων των κτηρίων. Ωστόσο το Συμβούλιο κοντά στα μεσάνυχτα ψήφισε τη διατήρηση ενός από τα τέσσερα κτήρια που προτάθηκαν. Στα άλλα τρία δεν βρήκε ότι είχαν καμιά αρχιτεκτονική ή (και) ιστορική αξία. Η πρόθεση της πολιτικής ηγεσίας φάνηκε από την εμμονή της γ.γ. Μαρίας Βλαζάκη να ψηφίζει μαζί με λίγα ακόμη μέλη του ΚΣΝΜ υπέρ της διατήρησης όλων των κτηρίων.
Στη συνεδρίαση είχαν κληθεί εκπρόσωποι όλων των ενδιαφερόμενων φορέων πλην της Κοινοπραξίας που θα υλοποιήσει το έργο. Για άγνωστο λόγο ο επενδυτής δεν ήταν εκεί. Ήταν αρχιτέκτονες του ΕΜΠ, εκπρόσωποι συλλόγων εργαζομένων της Πολιτικής Αεροπορίας, εκπρόσωποι της κίνησης «Μητροπολιτικό Πάρκο στο Ελληνικό» και από την άλλη πλευρά το ΤΑΙΠΕΔ και η Ελληνικό Α.Ε.
Εξετάστηκαν ένα ένα τα κτήρια για να διαπιστωθεί αν έχουν ιδιαίτερη αρχιτεκτονική αξία όπως ορίζει ο αρχαιολογικός νόμος. Και διαπιστώθηκε πως μόνο το υπόστεγο, το επονομαζόμενο «παγόδα», μπορεί να έχει κάποια αρχιτεκτονική αξία.
Οι αρχιτέκτονες του ΕΜΠ Ησαΐας, Τουρνικιώτης, Μπελαβίλας επέμεναν να κηρυχθεί διατηρητέος ο πυρήνας του Δυτικού Αεροδρομίου γιατί είναι έργο του Θουκυδίδη Βαλεντή. Παρόλο που έχει υποστεί καταστροφές από πυρκαγιά, είπαν ότι δεν παρουσιάζει ιδιαίτερα προβλήματα, στατικά ή υλικών.
Άλλοι συνάδελφοί τους αρχιτέκτονες, μιλώντας ως εμπειρογνώμονες του ΤΑΙΠΕΔ, οι Γ. Κίζης, Τ. Κωτσιόπουλος και Γ. Πανέτσος, ανέφεραν πως υπήρχε προγενέστερο κτίσμα επί του οποίου έκανε διάφορες επεμβάσεις ο Βαλεντής. Δηλαδή δεν ήταν ένα καταδικό του έργο. Επίσης έγιναν πολλές μετατροπές και αργότερα, οπότε δεν ξέρει κανείς τι απέμεινε από εκείνο που έφτιαξε ο Βαλεντής. Ο στατικός καθηγητής του ΕΜΠ κ. Γκαζέτας πρόσθεσε πως το κτίσμα μετά την πυρκαγιά παρουσιάζει στατικά προβλήματα και αν διατηρηθεί θα χρειαστεί ισχυρή θωράκιση. Συνεπώς η πλάστιγγα έγειρε υπέρ της μη διατήρησής του.
Δεν κρίθηκε διατηρητέος ούτε ο παλαιός πύργος ελέγχου, αφού όπως ειπώθηκε δεν αποτελεί ιδιαίτερο έργο και δεν συνδέεται με το κτήριο του Ανατολικού Αεροδρομίου (έργο Σααρίνεν), που έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο από το 2006. Είχε προταθεί ο χαρακτηρισμός του παλαιού πύργου με το αιτιολογικό ότι στεγάζει μαζί με το νεότερο πύργο ελέγχου το FIR Αθηνών-Θεσσαλονίκης, κάτι που διέψευσε η Ελληνικό Α.Ε.
Σχετικά με το κτήριο του Αμερικανικού Κολλεγίου στο οποίο είχαν φοιτήσει μαθήτριες του Αμερικάνικου Κολλεγίου Θηλέων της Σμύρνης, αφού πρώτα είχαν φοιτήσει σε άλλο σχολείο στο Π. Φάληρο, το συμβούλιο αποφάσισε να μη χαρακτηριστεί (με ψήφους 8- 4) γιατί ο αρχιτέκτονάς του Στιούαρτ Τόμσον έχει χτίσει άλλα πολύ σημαντικότερα κτήρια ανά τον κόσμο, όπως την Γεννάδειο Βιβλιοθήκη και το κτήριο της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα. Επιπλέον δεν διατηρεί την ιστορική μνήμη αλλά μόνο τη συλλογική μνήμη όσων φοίτησαν σε αυτό. Συνεκτίμησαν το γεγονός ότι στο σημείο εκείνο θα ανεγερθεί ο ουρανοξύστης, ο οποίος αναμένεται να γίνει τοπόσημο.
Έτσι, χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο μόνο το υπόστεγο «παγόδα», που είναι ξύλινο, θυμίζει ανάστροφη καρίνα καραβιού και χρησιμοποιήθηκε κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο από τους συμμάχους Βρετανούς. Το υπόστεγο ίσως χρειαστεί να μετακινηθεί από τη θέση του.
Δεδομένου ότι το υπουργείο Πολιτισμού είχε ολοκληρώσει τις κηρύξεις εδώ και κάποια χρόνια (είχε κηρύξει το κτήριο Saarinen και τρία υπόστεγα από το αεροδρόμιο, καθώς και τις αρχαιότητες του Αγίου Κοσμά) και επανήλθε στο παρά πέντε της τελικής υπογραφής της σύμβασης για την αξιοποίηση του Ελληνικού, ο εκπρόσωπος του ΤΑΙΠΕΔ κ. Καρατσώλης μετέφερε την ανησυχία του επενδυτή για τις προθέσεις του υπουργείου. Και είναι αλήθεια πως η στάση αυτή θα συνεχιστεί, καθώς ανακοινώθηκε στο ΚΣΝΜ κι άλλη συνεδρίαση για κηρύξεις ενός υπόστεγου ως «κινητού», αλλά και στο ΚΑΣ για την κήρυξη αρχαιολογικού χώρου.
