Γιατί οι αγώνες δεν είναι μόνο επιτυχίες
Κείμενο-εικονογράφηση-φωτ.: Κώστας Κουφογιώργος
Για τα «Λεμόνια», τα αποτυχημένα αυτοκίνητα (από σχεδιαστικής, μηχανικής και πρακτικής πλευράς), έχουν γραφτεί πολλά κείμενα, βιβλία απο δημοσιογράφους, αλλά και… επιστολές διαμαρτυρίας από ταλαίπωρους ιδιοκτήτες.
Ποιος ξεχνάει τα δημιουργήματα της British Leyland με αρχηγό το επικίνδυνο Marina, το Allegro με το… τετράγωνο τιμόνι, τους Αμερικανούς με τα ανεκδιήγητα Pontiac Aztec, Turnpike cruiser, AMC Pacer, αλλά και το «εύφλεκτο» Ford Pinto και το ασταθέστατο Chevrolet Convair, για το οποίο έχει γραφτεί και βιβλίο που περιγράφει τις «χάρες του» με τον καθόλου κολακευτικό τίτλο «Unsafe at any speed»; Για να μην αναφερθούμε στα διάφορα ZAZ, Moskvitsch, Lada, Polski και Trabant του πρώην υπαρκτού…
Όμως εκτός από τους δρόμους, «Λεμόνια» έχουν εμφανιστεί και στους αγώνες από την απαρχή τους. Αυτοκίνητα και κατασκευαστές που δεν κατάφεραν να τερματίσουν ή δεν κατάφεραν καν να εκκινήσουν, θυμίζοντας ίσως ότι αγώνες δεν είναι μόνο σαμπάνιες και πόντιουμ.
Ορατότης μηδέν
Η Eifelland κατασκεύαζε τροχόσπιτα. Κάποια στιγμή οι ιθύνοντες της φίρμας σκέφτηκαν να κατασκευάσουν κάτι πιο γρήγορο… και εγένετο η Eifelland Formula 1. Το μονοθέσιο στηριζόταν στη March 721 και ο εκκεντρικός Luigi Colani ανέλαβε τα υπόλοιπα, τοποθετώντας τον καθρέπτη μπροστά στον οδηγό, εμποδίζοντας το οπτικό πεδίο του Rolf Stromellen, ο οποίος μπορεί να μην έβλεπε την πίστα, αλλά έβλεπε τον καθρέπτη και τα μονοθέσια που τον προσπερνούσαν. Σαν να μην έφτανε αυτό, το αυτοκίνητο είχε ανεπαρκή εξαερισμό του κινητήρα, με αποτέλεσμα την υπερθέρμανση του Cosworth V8 που το κινούσε. Η ομάδα συμμετείχε σε 8 αγώνες το 1972 με μηδενικά αποτελέσματα. Υπάρχει, παραδόξως, τουλάχιστον ένα μονοθέσιο σήμερα σε λειτουργική κατάσταση.
Η Eifelland με τον καθρέπτη σε μια κάπως μη εργονομική θέση
Η γαλλική τσαγέρα, Andrea Moda και Life
To μεγάλο τσίρκο της F1 είχε κατά καιρούς και τους clowns του. Δύο απο αυτούς οι εν λόγω ομάδες, που όχι μόνο απέτυχαν σε όλους τους αγώνες που συμμετείχαν να βρεθούν στην εκκίνηση, αλλά δεν είχαν ούτε καν την υποδομή για να αντεπεξέλθουν στη «μεγάλη κατηγορία».
Η Andrea Moda δημιουργήθηκε όταν ο Andrea Sasseti αγόρασε την Coloni F1. Προσέλαβε κάποιους μηχανικούς, έβαψε το μονοθέσιο σε άλλο χρώμα και βγήκε στις πίστες για να ανταγωνιστεί τους Mansell, Senna και Prost, με τραγελαφικά αποτελέσματα και χρόνους. Η έλλειψη χρημάτων έφερε έλλειψη ελαστικών, ανταλλακτικών, ακόμα και… κινητήρων, ενώ ένας από τους οδηγούς της ομάδας δεν είχε Super License. Αποτέλεσμα, η αφαίρεση της άδειας από τη FΙΑ λόγω δυσφήμησης του πρωταθλήματος.
Παρόμοια, αν και πιο φιλότιμη, ήταν και η προσπάθεια της επίσης ιταλικής Life το 1990. H ομάδα παρουσίασε και έναν δικό της w12 κινητήρα, ο οποίος όμως ήταν βαρύς και απέδιδε γύρω στους 450 ίππους, 200 λιγότερους από τον ανταγωνισμό, ενώ το αυξημένο βάρος έδινε μια αναλογία κιλού ανά ίππο επιπέδου… F3! Σαν να μην έφτανε αυτό, η ομάδα είχε μόνο έναν κινητήρα και οικονομικές δυσχέρειες. Ένα μονοθέσιο επέζησε μέχρι σήμερα κάνοντας την εμφάνισή του σε ένα πρόσφατο Goodwood.
Η γαλλική Ligier από την άλλη δεν ήταν καθόλου αποτυχημένη. Έχοντας σημειώσει 9 νίκες στα Grand Prix, ήταν πολύ ανταγωνιστική και τα μονοθέσιά της, ιδίως αυτά της δεκαετίας του ’70, με τη διαφήμιση των τσιγάρων Gitanes, πολύ όμορφα. Όμως η JS5 του 1976 είχε μια εισαγωγή αέρα για τον κινητήρα πίσω από τη θέση του οδηγού τόσο μεγάλη και άκομψη, που το μονοθέσιο απέκτησε το παρατσούκλι «τσαγέρα».
Η τριαξονική Williams
Όταν η Tyrell παρουσίασε το 1976 την εξάτροχη Ρ34, προκάλεσε αίσθηση. Το σκεπτικό ήταν απλό: οι μικρότερες μπροστινές ρόδες έδιναν στο μονοθέσιο αεροδυναμικό πλεονέκτημα, το οποίο ο Jody Schekter μετέτρεψε σε νίκες. Ο sir Frank προχώρησε την ιδέα ακόμα παραπέρα, προσθέτοντας στη Fw 07 ακόμα δύο πίσω τροχούς. Ευτυχώς για τον κόσμο της Formula 1, το τριαξονικό έμεινε σε πειραματικό επίπεδο και oι τρεις άξονες συνέχισαν να αφορούν μόνο το χώρο των βαρέων οχημάτων. Θα είχε πάντως ενδιαφέρον να δει κανείς ενα pit stop με το εν λόγω μονοθέσιο και τους μηχανικούς να παλεύουν να αλλάξουν 6 τροχούς.
Μονοθέσια πίσω από το Τείχος
Όχι πως οι Ανατολικογερμανοί δεν είχαν τις δικές τους επιτυχίες. Τη δεκαετία του ’50, εκμεταλλευόμενοι την τεχνογνωσία και τα εργοστάσια της DKW στο Zwickau και της ΒΜW στο Eisenach, κατασκεύασαν ενδιαφέροντα μονοθέσια, όπως το BMW 340-1 του 1949, το ΕΜW 1,5 liter Rennsportwagen του 1955, αλλά και το AWE 1500 rs που τερμάτισε τρίτο στο AVUS του 1955 πίσω από δύο Porsche 550 spyder. Στη συνέχεια όμως δεν μπόρεσαν να ακολουθήσουν την εξέλιξη και ενώ στη Δύση γίνονταν άλματα, στην Ανατολική Γερμανία πάλευαν να χτίσουν αγωνιστικά με τον αρχαίο τρικίλυνδρο δίχρονο κινητήρα, που κινούσε μεταξύ άλλων και τα Wartburg, με αποτέλεσμα οι αγώνες να γίνονται πάντα υπό το πέπλο ομίχλης που έβγαινε απο τις εξατμίσεις των συμμετεχόντων…
Υπήρχε βέβαια και η Formula Melkus και τα εσθονικά Estonia που είχαν κινητήρες Lada.
O πυραυλοκίνητος Φριτς και οι τουρμπίνες του Colin Chapman
Ο Fritz Von Opel γεννήθηκε στο Rüsselsheim, όπου σήμερα βρίσκεται η βάση της εταιρείας που ίδρυσε η οικογένειά του. Ο ίδιος έδειξε ενδιαφέρον για τα πυραυλοκίνητα αυτοκίνητα και επιχείρησε με τα Rak 1 και Rak 2 να επιτύχει ενα ρεκόρ ταχύτητας. Αν και τα οχήματα είναι ιδιαιτέρως εντυπωσιακά, δεν κατάφερε παρά μια τελική ταχύτητα 230 χλμ./ω. το 1928 που υπολειπόταν κατά πολύ από το ρεκόρ της εποχής που κατείχε το Sunbeam 1000hp. Ο Fritz von Opel ασχολήθηκε και με τα αγωνιστικά ταχύπλοα, ενώ η Opel είχε περάσει ήδη στην General Motors. Ένα αντίγραφο του Rak 2 εκτίθεται σήμερα στο μουσείο του Speyer.
Αντίγραφο του πύραυλου του von Opel
Για τον Colin Chapman δεν χρειάζονται συστάσεις. Ήταν ο άνθρωπος που εισήγαγε επαναστατικές λύσεις στους αγώνες, όπως το Ground Effect. Όμως δεν ήταν όλες οι εμπνεύσεις του πετυχημένες. Το 1971 -και ενώ η υπέροχη 72 βρισκόταν στην ακμή της στα χέρια του Fittipaldi- δοκίμασε και την 56, ένα μονοθέσιο που το κινούσε… τουρμπίνα. Στο ρόλο του πιλότου ο Έμο, που ύστερα από τα κακά αποτελέσματα προσγείωσε την 56 στη σκληρή πραγματικότητα και ξαναβολεύτηκε στο cockpit της 72 για ένα ακόμη πρωτάθλημα…
Το αγωνιστικό του οικογενειάρχη
Κάποιοι το θεώρησαν διαφημιστικό κόλπο, η Volvo ισχυρίστηκε ότι oι λόγοι ήταν αεροδυναμικοί, πάντως το 1994 η σουηδέζικη φίρμα κατέβηκε στο Βρετανικό Πρωτάθλημα Τουρισμού με ένα… station wagon 850! Πάντως, το μόνο πλεονέκτημα για τους οδηγούς της φίρμας ήταν ότι μετά τον αγώνα μπορούσαν να πάνε για τα ψώνια της εβδομάδας χωρίς να αλλάξουν αυτοκίνητο…
Το ασχημόπαπο του κ. Mosler
Το Consulier ήταν η πρώτη προσπάθεια του Warren Mosler στην παραγωγή ενός Street Legal Sports Car στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Αν και το αυτοκίνητο κατάφερε να κάνει κάποιες επιτυχίες στους αμερικάνικους αγώνες πριν αποβληθεί οριστικά από την οργανωτική αρχή των αγώνων IMSA (λόγω παρατυπιών), το Consulier είχε ένα βασικό πρόβλημα: ήταν κακάσχημο! Ίσως να είναι το πιο χοντροκομμένο σπορ αυτοκίνητο, που μόνο με το Marcos Mantis μπορεί να συγκριθεί. Πάντως, ο ειδικός Τύπος, εκτός απο τις αισθητικές ενστάσεις, είχε και πιο πρακτικού χαρακτήρα, όπως οι επιδόσεις και τα κακά φρένα.
Ευτυχώς αργότερα ο Mosler μάς αποζημίωσε με το πολύ καλό ΜΤ400 και τα 100 Consulier που κατασκευάστηκαν ανήκουν στο παρελθόν.
Το κείμενο τελειώνει εδώ, αλλά όχι και η λίστα. Επιφυλασσόμαστε για το μέλλον. Άλλωστε τα «Λεμόνια» δεν τελειώνουν ποτέ…
