Του Θοδωρή Πετρακόπουλου
Αν και δεν είναι πρωτότυπο στο χώρο των σφυγμομετρήσεων, οι δημοσκοπήσεις στη Βρετανία αδυνατούν σήμερα, τέσσερις μήνες πριν από το κρίσιμο δημοψήφισμα για την παραμονή της χώρας στην Ε.Ε., να συμφωνήσουν στο ποια είναι η τάση, το ρεύμα, μεταξύ των ψηφοφόρων. Ετσι άλλες δείχνουν αναπόφευκτο το Brexit, ενώ άλλες θεωρούν βέβαιη την παραμονή της χώρας.
Για το πόσο θολό είναι ακόμα το τοπίο στη Βρετανία, αρκούν οι εκτιμήσεις του Τζον Κέρτις. Ο θεωρούμενος ως Νο1 ειδικός της Βρετανίας σε θέματα δημοσκοπήσεων, προειδοποιεί για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε αυτό το εργαλείο – «να μην τις καταπίνουμε». Ειδικά για το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου, τονίζει ότι γύρω του έχει επικαθήσει ένα πέπλο ομίχλης, «πιο παχύ από κάθε άλλη φορά».
Δεν υπάρχει εβδομάδα στη Βρετανία χωρίς τουλάχιστον μία δημοσκόπηση για το δημοψήφισμα. Το μεγάλο θέμα δεν είναι μόνον ότι τα ευρήματα είναι πολύ διαφορετικά. Κυρίως είναι η μεγάλη απόσταση μεταξύ τους. Κάποιες είναι εντελώς καθησυχαστικές ότι η Βρετανία δεν θα βγει από την Ε.Ε., αλλά και κάποιες άλλες χτυπούν δυνατούς συναγερμούς.
Ετσι τίθεται εκ νέου το ζήτημα της αξιοπιστίας των βρετανικών εταιρειών δημοσκοπήσεων. Το γόητρό τους έχει πολλές φορές πληγεί. Η τελευταία φορά ήταν πέρυσι, που δεν κατάφεραν να προβλέψουν τη σαρωτική νίκη των Συντηρητικών εις βάρος των Εργατικών, κατά τις βουλευτικές εκλογές.
Στις 4 Φεβρουαρίου το Ινστιτούτο YouGov εκτίμησε ότι το «όχι» στην Ε.Ε. θα νικήσει με 45% έναντι 36% του «ναι». Δύο εβδομάδες μετά, το Ipsos-MORI έδωσε ισχυρό προβάδισμα 54% στην παραμονή της χώρας στην Ε.Ε. και μόνο 36% στην έξοδο.
Προχθές όμως, την Τετάρτη, με πρόσφατη τη συμφωνία που απέσπασε στις Βρυξέλλες ο Ντέιβιντ Κάμερον, το YouGov έφερνε σχεδόν ισόπαλα τα δύο στρατόπεδα, με 37% στην παραμονή, 38% στην έξοδο και 25% αναποφάσιστους. Ωστόσο η ComRes συνεχίζει να φέρνει με 12 ποσοστιαίες μονάδες μπροστά το φιλοευρωπαϊκό στρατόπεδο.
Ποιον να πιστέψεις; Ο Μάθιου Γκούντγουιν, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Κεντ, προτείνει να συμβουλεύονται οι ενδιαφερόμενοι εξειδικευμένα σάιτ τα οποία προτείνουν να λαμβάνει κανείς υπόψη τούς μέσους όρους των τελευταίων δημοσκοπήσεων.
Για παράδειγμα το «whatukthinks» λέει ότι το 55% των Βρετανών θέλουν να μείνουν στην Ενωση και το 45% να φύγουν. «Η αλήθεια βρίσκεται χωρίς αμφιβολία στη μέση των άκρων», δήλωσε ο Ανταμ Ντράμοντ, του Ινστιτούτου Opinion, και πρόσθεσε ότι ποτέ δεν έχει δει τόσο αντιφατικές δημοσκοπήσεις.
Ισως είναι θέμα μεθοδολογίας. «Οι τηλεφωνικές δημοσκοπήσεις, όπως της ComRes και του Ipsos-MORI, δίνουν 15% προβάδισμα στους οπαδούς της παραμονής. Οι δημοσκοπήσεις που γίνονται online (YouGov, ICM) φέρνουν τα δύο στρατόπεδα με διαφορά στήθους, ή δίνουν ελαφρύ προβάδισμα στο Brexit», σημειώνει ο Ντράμοντ.
Η μεθοδολογία φαίνεται ότι παίζει αποφασιστικό ρόλο, αλλά οι ειδικοί δεν μπορούν να εξηγήσουν το γιατί. «Στην πραγματικότητα δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει», ομολογεί ο Τζον Κέρτις.
