Της Νινέττας Κοντράρου-Ρασσιά
Ήρθε η ώρα της συντήρησης των περιμετρικών τειχών της Ακρόπολης, ένα έργο σοβαρό και μεγάλο, που αντιμετωπίστηκε μέχρι τώρα περιστασιακά, στα σημεία όπου η διάβρωση του βράχου προκαλούσε πτώσεις λίθων.
Με δεδομένο ότι κινείται καθημερινά πλήθος κόσμου πέριξ της Ακρόπολης, δεν είναι δυνατόν να αγνοήσει κανείς τα προβλήματα που έχουν συσσωρευθεί από χρόνια εξαιτίας των σεισμών και των ισχυρών βροχοπτώσεων, όπως είχε επισημάνει στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ο αείμνηστος πρόεδρος της ΕΣΜΑ Χαράλαμπος Μπούρας.
Η συζήτηση τότε είχε αφορμή την πτώση κάποιων λίθων ύστερα από μια καταρρακτώδη βροχή, τον Φεβρουάριο του 2012 στη νότια πλευρά, στο ύψος του Αρχαίου Περιπάτου (πάνω από το Ηρώδειο). Έγινε, τότε, ένα μικρό έργο, μόνο σε εκείνο ακριβώς το σημείο, όπως και καθαρισμός των τειχών από τα λύματα της αποχέτευσης του παλιού μουσείου μεταξύ 6ης και 7ης αντηρίδας. Ωστόσο, υπήρχαν άλλες 13 περιοχές με σοβαρά προβλήματα στο τείχος, τις οποίες είχε επισημάνει η πρώην διευθύντρια της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ) Μαίρη Ιωαννίδου, που το έχει μελετήσει συνολικά.
Η βόρεια πλευρά είχε θεωρηθεί και τότε, όπως και τώρα, η πιο επικίνδυνη. Κι αυτό γιατί είναι πιο επιρρεπής σε σεισμικό κίνδυνο λόγω της γεωμετρίας και της σεισμικής δραστηριότητας που έχει στο παρελθόν εξεταστεί υπολογιστικά. Είναι μεγάλης έκτασης τα προβλήματα και λόγω των ωθήσεων των γαιών και του σαθρού υποστρώματος του βράχου, που είχε αποτέλεσμα πριν από κάποια χρόνια, ύστερα από μια ισχυρή βροχόπτωση, να φθάσουν τα χώματα μέχρι τα Αναφιώτικα.
Στην πλευρά αυτή (ορατή από την περιοχή της Πλάκας) βρίσκονται ενσωματωμένα και πολλά αυθεντικά αρχιτεκτονικά μέλη των μνημείων της Ακρόπολης, ανάμεσα στα οποία και οι τεράστιοι σπόνδυλοι των κιόνων του ημιτελούς Προ-Παρθενώνα. Στη νότια πλευρά τα αρχαία τείχη είναι σε μεγάλο βαθμό καλυμμένα από επισκευές των μεσαιωνικών και οθωμανικών χρόνων.
Προκειμένου να δρομολογηθεί ο προγραμματισμός αυτού του έργου, που θα είναι πολύχρονο και πολυδάπανο, εκπονούσε από καιρό η ΥΣΜΑ ένα μάστερ πλαν που είχε ζητηθεί από το ΚΑΣ. Υποστηρίζοντας χθες στο Συμβούλιο την αναγκαιότητα των επεμβάσεων, ο νέος πρόεδρος της Επιτροπής Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως (ΕΣΜΑ), ομ. καθηγητής Μανόλης Κορρές, είπε πως το εγχείρημα δεν είναι εύκολο. Το ανάπτυγμα των τειχών φτάνει περίπου το ένα χιλιόμετρο και ως εκ τούτου «χρειάζεται πολλή δουλειά μέχρι να ωριμάσει η μελέτη».
Το θέμα όμως που εξεταζόταν ήταν η επέμβαση σε ένα σημείο του βόρειου τείχους, όπου, όπως έχει διαπιστωθεί, «πάσχει» η κλασική φάση του μνημείου, δηλαδή η αρχική, γιατί τα τείχη ήταν ένα από τα πρώτα οικοδομικά έργα της Ακρόπολης κατά τον 5ο αι. π.Χ., μετά τα Περσικά. Εκείνη την περίοδο ανεγέρθηκαν ισχυροί αναλημματικοί τοίχοι γύρω από το κατεστραμμένο μυκηναϊκό τείχος, σε μήκος 740 μέτρων, προκειμένου να συγκρατήσουν βαριές επιχώσεις, αναγκαίες για τη θεμελίωση των ιερών. Ο χώρος της Ακρόπολης επεκτάθηκε, διαμορφώθηκαν επί του βράχου άνδηρα, συνολικής έκτασης 29.000 τ.μ.
Οι μελετητές της ΥΣΜΑ θεωρούσαν σκόπιμο να αναδειχθεί η κλασική φάση, καθώς στο βόρειο τείχος, μετά τις αλεπάλληλλες επεμβάσεις που έχει δεχτεί, δεν φαίνεται σχεδόν πουθενά. Ωστόσο, μέλη του ΚΑΣ που διενήργησαν αυτοψία διαπίστωσαν ότι επάνω από τους δύο δόμους της κλασικής φάσης βρίσκονται τέσσερις δόμοι από άγνωστη επισκευή του 14ου αιώνα. Επομένως, θα πρέπει να διατηρηθεί και αυτή και να υποβληθεί νέα μελέτη.
Συνεπώς, παραπέμπεται για άλλη μια φορά η εναρξη του έργου στο μέλλον.
Εν τω μεταξύ, τα άλλα έργα της Ακρόπολης χρειάζονται χρήματα για να προχωρήσουν. Έτσι, με απόφαση του υπουργού Πολιτισμού Αρ. Μπαλτά επιχορηγήθηκε σήμερα η ΥΣΜΑ με το ποσόν των 1.037.594 ευρώ για να μη σταματήσουν τα εργοτάξια που παράγουν ένα επιστημονικά και τεχνικά πρωτοποριακό έργο εδώ και πολλά χρόνια.
